8-mavzu. Mavzuli kartalarning klassifikatsiyasi reja

Iqlim kartalari.

• Atmosfera bosimi izobatalar, yog.in-sochin miqdori izogetalar, bulutlarning tarqalishi izoneflar bir xil shamollar kuchini izotaxlar bilan ko.rsatiladi. Iqlim va ob-havo bilan bog.liq bo.lgan hodisalar (birinchi sovuq tushishi va oxirgi sovuq muddati, qor qoplamining qalinligi va ularning erishi, daryo, ko.l va dengizlar suvining muzlash vaqti va muzning erish muddati va h.k.lar) teng chiziqlar bilan tasvirlanadi.

3.Zoogeografik yoki hayvonot dunyosi kartalari

Zoogeografiya va geografiya fanini o.rganishda katta ahamiyatga ega. Shuning uchun maxsus o.quv zoogeografik kartalari chop etilgan.

Zoogeografik kartalarda hayvonot dunyosining hududlar bo.yicha geografik tarqalishi, yo.qolib borayotgan hayvonlar, okean hayvonlari belgilar usulida tasvirlanadi. Sobiq Ittifoqda 1:5 mln. Masshtabda «Zoogeografik karta» chop etilgan.

Respublikamizda ham zoogeografik kartalar chop etilib, ular alohida bo’lmasdan, o’quv va ilmiy ma.lumotnomali atlaslar tarkibida, masalan, 1963-yilda chop etilgan «O.zbekiston atlasi»da va 1980-yilda chop etilgan respublikamizning o’quv-o’lkashunoslik atlasida va O.zbekistonning ilmiy-kompleks atlasida (1982) hamda O’zbekistonning geografik atlasida (1999) berilgan.

4.Ekologik kartalar

• Ekologik kartalar respublika kartografiyasida davr talabiga ko’ra yaratilgan soha hisoblanadi.
• 1992-yilda O’zbekistonning 1:1 mln. masshtabli ilmiy-ma’lumotnomali Ekologik kartasi chop etildi. Unda havoning hamda suv ob’ektlarining ifloslanishi, o’simlik va hayvonot dunyosidagi ekologik vaziyatlar o’z aksini topdi. Bu kartada yerning sho’rlanishi, yerga solinadigan o’g’itlarning ta’siri, ekinlarga sepilgan kimyoviy dorilarning ta’siri va Orol dengizidagi vaziyat to’g’risida ma’lumot berilgan.
• O’zbekiston geografik atlasida (1999) «Tabiatni muhofaza qilish» kartasi o’z o’rnini topgan. Hozirgi vaqtda maktablar uchun shunday devoriy kartalar tuzish ustida ish olib borilmoqda.