8-mavzu: tarmoq texnologiyalari va internet xizmatlari asosiy savollar

4-savolning bayoni: 

 

Internet xizmatlarini taqdim etish 

 

Internet  provayder  (angl. internet  service  provider,  qisqartma  ISP  —  internet 

xizmatlarini  taqdim  etuvchi)  –  Internetni  va  internet  tarmog’i  xizmatlarini  taqdim 

etuvchi tashkilotdir.  

Internet provayderlarining asosiy xizmatlari quydagilar: 



 

kengpolosali Internet, 



 

uzib-ulanadigan Internet, 



 

simsiz Internet tarmog’iga ulanish, 



 

saytlarning  ishlashini  ta’minlash  va  saqlash  uchun  doimiy  xotiradan  joy 

ajratish (xosting),  



 

elektron pochta qutisini yoki vertual pochta serverini qo’llab quvvatlash,  



 

klient qurilmalarini provayder maydoniga joylashtirish (kolokatsiya), 



 

ajratilgan va vertual serverlarni ijaraga olish (VPS, VDS), 



 

ma’lumotlarni rezervlash. 

Taqdim etilgan xizmatlardan kelib chiqqan xolda ularni quydagi turlarga ajratish 

mumkin: 



 

ulovchi provayderlar, 



 

xosting-provayderlari, 



 

magistral (angl. backbone) provayderlar, 



 

kanal provayderlari, 



 

so’ngi milya provayderi 

Ulovchi  provayderlarni  shaxsiy  aloqa  kanallariga  ega  birlamchi  (magistral)  va 

birlamchi  provayderlar  kanallarini  ijaraga  oluvchi  ikkilamchi  (shaxar,  uy) 

provayderlarga ajratish mumkin. 

Birlamchi  provayderlar  odatda  boshqa  provayderlarga  xizmat  ko’rsatib,  katta 

xajmdagi trafikni sotadilar.  

Internet  provayder  –  bu  aloqa  operatori  bo’lib,  quydagi  xizmatlardan  biriga 

litsenziyaga ega bo’ladi: 



 

aloqa kanalini taqdim etuvchi aloqa xizmatlariga.  



 

ma’lumotlarni  uzatish  tarmog’ida  aloqa  xizmatlariga.  Ovozli  ma’lumotlar 

bundan mustasno.  

---



 

ma’lumotlarni  uzatish  tarmog’ida  ovozli  ma’lumotlarni  uzatish  bo’yicha 

aloqa xizmatlariga.  



 

telematik aloqa xizmatlari. 

Hozirgi  kunda  O’zbekiston  Respublikasida  bir  qancha  Internet  provayderlari 

xizmat ko’rsatmoqda, bular:  

– UzNet,  

– Sarkor Telecom,  

– Sharq Telecom,  

– TPS,  

– ARS Inform,  

– Cron Telecom va boshqalar. 

 

Rasm.12.1. Internet provayderlari.