8-sinf Odam va uning salomatligi fanidan 1- dars ishlanma o’quv fanining nomi

3.Mustaqil topshiriq“Atamalar izohi ”metodi O’quvchilar berilgan atamalarga izohini yozishadi.

№	Atamalar	izohi
1	Yurakning eshimik kasalligi
2	Miokard infarkt
3	Insult
4	Gipertoniya
5	Aterosleroz

3.Mustaqil topshiriq Javobi

№	Atamalar	izohi
1	Yurakning eshimik kasalligi	yurak muskullarida qon aylanishining buzilishi tufayli sodir bo’ladi
2	Miokard infarkt	qon aylanishini buzilishi tufayli yurak muskullarining ma’lum qismi yemirilishi
3	Insult	bosh miyaga qon quyilishi
4	Gipertoniya	arterial bosimning ko’tarilishi
5	Aterosleroz	qon tomirlar devorining ichki yuzasida yog’ va tuz moddalari to’planishi oqibatida tomir qattiqlashib, mo’rtlashib va torayib qolishi

4.Mustaqil topshiriq Mavzuga oid masalalar yechish

1. 
   Tana og‘irligi 80 kg bo‘lgan odamning tanasida aylanib chiqadigan qon miqdorini hisoblang?
   
2. 
   Qon tomirlarida 6 litr qoni bo‘lgan erkak kishining qoni tarkibida qancha miqdorda shaklli elementlar bo‘ladi?
   
3. 
   Og‘irligi 110 kg bo‘lgan odamning tanasida aylanib chiqa- yotgan qon hajmini hisoblang?
   

4.Mustaqil topshiriq Javobi

1. 
   Tana og‘irligi 80 kg bo‘lgan odamning tanasida aylanib chiqadigan qon miqdorini hisoblang?
   

Yechilishi:

Bir kg tana massaga erkaklarda 75 ml/kg qon to‘g‘ri keladi. 80 kg li odamning qon tomirlarda aylanadigan qon hajmini topish uchun 75 mini 80 ga ko‘paytirish kerak.

75 ml/kg • 80 kg = 6000 ml chiqadi.

Javob: 6000 ml.

2. 
   Qon tomirlarida 6 litr qoni bo‘lgan erkak kishining qoni tarkibida qancha miqdorda shaklli elementlar bo‘ladi?
   

Yechilishi:

Erkaklar qoni tarkibida gematokrit miqdori 47 % ni tashkil etsa. Bundan ko'rinib turibdiki, erkaklaming har 100 ml yoki 0.1 litr qoniga 47 ml yoki 0.47 1 shaklli elementlar to‘g‘ri keladi. Bu masalani yechish uchun proporsiya tuzamiz.

1. 
   11. qonda - 0,047 1. shaklli elementlar
   

1. 
   1. qonda - x
   

x = 6,0 1. • 0,047 1: 0,11. = 2,82 1. shaklli elementlar

Javob: 2,82 1. shaklli elementlar bo‘ladi.

3. 
   Og‘irligi 110 kg bo‘lgan odamning tanasida aylanib chiqa- yotgan qon hajmini hisoblang?
   

Yechilishi:

Erkaklaming 1 kg tana massasiga 75 m 1/kg qon to'g'ri kelishi ma’lum. 110 kg odam tana massasiga qancha qon to‘g‘ri kelishini hisoblash uchun quyidagi amalni bajaramiz.

75 ml/kg • 110 kg = 8250 ml.

Javob: 8250 ml.

V.DARSNI YAKUNLASH

Uygavazifa:Mavzuni.o’qish. 51-betdagi nazorat topshiriqlariga javob yozish