8-sinf ona tili darsligidagi mashqlar, matnlar, lug`atlar

boyligini yo‘qotsa, xafa bo‘ladi-yu, umri zoye ketayotganiga esa parvo qilmaydi.
(Abul Faroj) 5. Yaqtini boy berayotganida xunob bo‘ladigan odam eng dono
odamdir. (Dante) 6. Vaqtning qadriga yetmagan kishiga shon-sharaf nasib
bo‘lmaydi. (L. Vovenarg) 
Narsalarga-nimaga?-sarflash (ega) 
Odam uchun-kim uchun?-kesimga-og`irdir 
Uni-kimni?-kesimga-tashvishga soladi 
Vaqtni-nimani?-egaga-talon-toroj qilish 
Vaqtni-nimani?Kesimga—boy berish 
Boyligini –nimani yo`qotsa{Kesim) 
Umri zoye ketayotganga-nimaga-parvoqilmaydi-kesimga 
Kishiga-kimga-nasib bo`lmaydi(kesim) 
 
Bilib oling 
Gapning fe’l bilan ifodalangan biror bo‘lagiga bosh-qaruv yo‘li bilan bog‘langan,
kimni, nimani, qayerni, kimga, nimaga, kimda, nimada, kimdan, nimadan, kim 
uchun, nima uchun, kim haqida, nima haqida, kim bilan, nima bilan kabi
so‘roqlarga javob bo'luvchi ikkinchi da-rajali bo‘lakka to‘ldiruvchi deyiladi. 
To`ldiruvchi quyidagi so‘zlar bilan ifodalanadi:
ot: Dilshod maktubni xolasiga berib, ко ‘chaga chiqib ketdi;
olmosh: M ayli-da, kimgadir yoqsa, yoqmasa, ularga qo ‘shilib yig ‘lasharmidik.
(M. Yusuf); 
harakat nomi: Uning kulib boqishlarini bir zum ham unutmayman. 
otlashganda sifat: Yaxshiga qora yuqmas, yomonga el boqmas;
son: Beshni beshga qo ‘shsak, о ‘n bo ‘ladi;
sifatdosh: Bilmagandan bilgan yaxshi, to ‘g ‘ri ishni qilgan yaxshi; 
taqlid so‘z: Taqir-tuquringni y ig ‘ishtir;
undov so‘z: Ohimni eshitmadi; 
modal so‘z: Yo‘qni y o ‘q deydi, borni bor deydi.
To‘ldiruvchi birikma holida bo‘lishi mumkin: Men uning go‘zal siymosida qalbim
ko‘zgusini, visol or-zusini, umidim gulshanini ko‘rardim. 
Erkin birikma bilan ifodalangan murakkab to‘ldiruvchi gap mazmunini to‘ldirish,
oydinlashtirish vazifasini bajaradi.