8-variant I. Nazariy savollar

II.Amaliy topshiriqqa javoblar:
1. Ko’chirma gaplarning tinish belgilarini qo’ygan holda ko’chiring.
1. Tog’asi: “ Voy jigarim, onangdan ayrilib qoldik!”- deb quchoq ochdi .(T.Malik) 2. Vazira yengil tin oldi-yu, avval masala uzil-kesil hal bo’lsin dedi:”Men Nabi Sadrievichga yana bir kirganimda maslahat so’ray-man”. (P.Q.) 3.”Maqtovingni eshitib yuribmiz bu yoqda,-dedi o’rtachadan kel-gan, burni puchuqroq qiz,-ikki oycha bo’ldimi, gazetada o’qib qoldik”. (J.Abd.) 4. Rasul: ”beixtiyor yoqasini ushlab Yopiray, shunaqa uzuk ham bo’-larkanmi, a?”- deb yubordi. (O.Yo.)
2. Qo`shma gapni tahlil qilish: 1. Murda olib chiqilib, o’zi yolg’iz qolgach, bu bulut pastlab, uni bo’g’a boshladi.(Qo’shma gap emas) (T.Malik) 2. Raqamlar noto’g’ri ketgan bo’lsa, xatolik topsangiz, shubha tug’ilsa, tegmang-u, belgilab qo’ying. (Qo’shma gap , beshta predekativ qo’shilmadan tashkil topgan, har qaysi gapning o’z ega va kesimi bor, lekin ikkinchi, uchinchi, to’rtinchi gaplar egasi yashiringan gaplar( shaxsi ma’lum gaplar), har qaysi gapda nisbiy tugallangan fikr ifodalangan, har qaysi komponent gapga xos nisbiy tugallangan fikr ifodalagan, kompanentlar mazmun va grammatik jihatdan m’lum munsabatga kirishgan, qo’shilma yaxlit bir tugallangan intonatsiyaga ega.) (O’.Usm.) 3. Erta bilan soat sakkizlarda bulut quyuqlashib, hamma yoqni qorong’ilik bosdi - Toshkentda bu kutilmagan bir hol.( Qo’shma gap , ikkita predekativ qo’shilmadan tashkil topgan, har qaysi gapning o’z ega va kesimi bor, har qaysi gapda nisbiy tugallangan fikr ifodalangan, har qaysi komponent gapga xos nisbiy tugallangan fikr ifodalagan, kompanentlar mazmun va grammatik jihatdan m’lum munsabatga kirishgan, qo’shilma yaxlit bir tugallangan intonatsiyaga ega.)(Mirm.) 4. Xudodan bitta-yu bitta tilagim bor, u ham bo’lsa shuki, bizni ko’rolmaganlarning ko’zi ko’r bo’lsin..( Qo’shma gap , uchta predekativ qo’shilmadan tashkil topgan, har qaysi gapning o’z ega va kesimi bor, har qaysi gapda nisbiy tugallangan fikr ifodalangan, har qaysi komponent gapga xos nisbiy tugallangan fikr ifodalagan, faqat uchinchi gap bitta bosh bo’lakdan, ya’ni kesimdan iborat, kompanentlar mazmun va grammatik jihatdan m’lum munsabatga kirishgan, qo’shilma yaxlit bir tugallangan intonatsiyaga ega.)(A.Nesin) 5. Kotiba qiz kirishi bilan, ichkaridan g’o’ng’ir-g’o’ng’ir ovoz eshitildi va keyingi daqiqada eshik lang ochilib, Zokir Qo’shmoqovning o’zi chiqib keldi..( Qo’shma gap , ikkita predekativ qo’shilmadan tashkil topgan, har qaysi gapning o’z ega va kesimi bor, har ikkala gapda sifatdosh qurilmalar mavjud, har qaysi gapda nisbiy tugallangan fikr ifodalangan, har qaysi komponent gapga xos nisbiy tugallangan fikr ifodalagan, kompanentlar mazmun va grammatik jihatdan m’lum munsabatga kirishgan, qo’shilma yaxlit bir tugallangan intonatsiyaga ega.)(O’.Usm)


3. TEST
1.Qaysi ergash gap bosh gapdagi voqea-hodisaning qanday shart bilan yuzaga chiqqanligini ko’rsatadi?
A)Maqsad ergash gapli qo’shma gap
B)Sabab ergash gapli qo’shma gap
C)Payt ergash gapli qo’shma gap
D)Shart ergash gapli qo’shma gap

2.Qaysi ergashtiruvchi bog’lovchi yordamida qo’shma gap qismlari o’zaro bog’langanda ergash gap bosh gapdan avval keladi?

A)Sabab-maqsad bog’lovchilari
B)Qiyoslash-chog’ishtirish bog’lovchilari
C)Shart ergashtiruvchi bog’lovchilari
D)Faqat sabab bog’lovchilari

3.Shart va payt ergash gapli qo’shma gaplarning yuzaga kelishida qaysi bog’lovchi vosita ishtirok etadi?

A)agar B)garchi C)-sa D)deb

4.Shart mayli yordamida bog’lanadigan ergashgan qo’shma gaplarda ko’pincha qanday ma’no munosabatlari ifodalanadi?

A) shart B) payt C) a,b D) zidlik

5.Shart munosabatli hol ergash gaplarni hosil qiladigan ergashtiruvchi bog’lovchilar qaysilar?

A) chunki, negaki
B) toki
C) agar, agarda, basharti, mabodo
D) go’yo, xuddi

6.Shart munosabati qanday qo’shma gaplarda ifodalanishi mumkin?

A) barchasida
B)bog’lovchisiz qo’shma gaplarda
C)bog’langan qo’shma gaplarda
D)ergash gapli qo’shma gaplarda

7.Qaysi qatorda shart ergash gapli qo’shma gap mavjud?

A)Quyosh porlab tursa ham, kun ancha sovuq edi.
B)Qalb salomat bo’lsa, fikr ham salomat bo’ladi.
C)Yulduzlar bitta-bitta so’nib, ufq oqara boshladi.
D) Shart ergash gapli qo’shma gap mavjud emas.

8.Ona xalqing omon bo’lsa, rangi-ro’ying somon bo’lmas.Ushbu gap hol ergash gapli qo’shma gapning qaysi turiga kiradi?

A)To’siqsiz ergash gapli qo’shma gap
B)Ravish ergash gapli qo’shma gap
C)Sabab ergash gapli qo’shma gap
D) Shart ergash gapli qo’shma gap

9.Qaysi qatorda shart ergash gapli qo’shma gap mavjud?

A)Shamol shunday kuchli esdiki, unga qarshi yurish mumkin bo’lmay qoldi.
B)U hamma gapni aytganda edi, bunaqa gap sodir bo’lmagan bo’larmidi.
C)Hovuz atrofi soya-salqin bo’lsin deb, biz ko’p daraxtlar ekdik.
D)Kimning ko’ngli to’g’ri bo’lsa, uning yo’li to’g’ri bo’ladi.
10.Bordi-yu xat to’g’risida bir og’iz gapirilsa, Saidiy hammasini aytib beradi. Ushbu gap hol ergash gapli qo’shma gapning qaysi turiga kiradi?
A) Shart ergash gapli qo’shma gap
B)TO’siqsiz ergash gapli qo’shma gap
C) Sabab ergash gapli qo’shma gap
D) Natija ergash gapli qo’shma gap