9 – amaliy mashg‘ulot

Fermaning xovon sterjeni zo‘riqishining ta’sir chizig‘ini chizish.

Fermaning xovon D_3-6 sterjen zo‘riqishining ta’sir chizig‘ini chizish uchun fermani I-I kesim bo‘yicha kesib, ko‘chma birlik yukning ikki holatini tekshiramiz

1. 
   holat. Ko‘chma R=1 yuk I-I kesimdan chap tomonda harakatlansin. (0  x  d)
   

M ^o‘ng = 0; - R
( a +𝑙) + D
chap _{ r}
= 0,
_Dчап
_ а  𝑙 _R
(v)

k V 3-6 1
36
_r1 B

Bu tenglamaga chap chiziq tenglamasi deyiladi.

2. 
   holat. R=1 yuk kesimdan o‘ng tomonda harakatlanadi. (2d  x  6d)
   

M_k^chap = 0; - R_A  a - D_3-6^o‘ng  r₁ = 0,
Bu tenglamaga o‘ng chiziq tenglamasi deyiladi.
унг

D
36
  ^а
r₁
R_А .
(g)

Chap chiziq (v) va o‘ng chiziq (g) tenglamasi tarkibidagi а va
^r1 lar noma’lum

bo‘lib, ularni aniqlash lozim (10.1-rasm, a). а ni aniqlash uchun quyidagi shartdan foydalanamiz:

^h78 ^h12
_ (3d  a) _;
a
^h78
 h;
^h12
 ¹ h;
2
ah  ¹ h(3d  a);
2

bundan
r₁
a  3d .
quyidagi tartibda aniqlanadi:

^h12
3d
 tg;
^h  tg; 6d
tg 
2м 6 1м
 ¹  0.3333;
3
  18⁰25^'

a  2d ^bk 6
 cos;
^bk 6
_ a  2d
cos
_ 5d
cos18 ⁰25 ^'
_ 5 1
0.947
 5.32 м.

_а) I ₈

h
^Q4-6 ^{ 6 10}
4 12

2 ^D3-6
r_2
r3 
2
14 _h

k

^а =3d
_A 1 ₃
d
R_A
^{ U}3-5
5
I
d


II ⁷ II
d
P=1

d
9 11

d
13 ²
B
d
R_В

_r1 б)
Узатиш чизиђи

5
Чап чизиљ
^{Ўнг чизиљ} U
т.ч.
^4d 1=3

^{ 2d} 1=1.5 ^3
h5-6 ⁺
3-5
^h5-6

в)
^d 1=0.6 ³

_r1 +
Чап чизиљ Узатиш чизиђи
-


^D3-6

т.ч.

^+𝑙 1=1.8 r₁

5
г)
^{d 1} -
^r2 5
3
Чап чизиљ

д)
Ўнг чизиљ

Q_4-6 т.ч.

Ўнг чизиљ

V_7-8 т.ч.
-
1

10.1-rasm

  90⁰
    ;
  180⁰
 90⁰
  ;
tg  ^h56 ;
d
^h56 a  2d
 tg

h  (a  2d ) ¹  ^5d

 1.6666 d;

_{tg } 1.6666 d
 1.6666 .
  59 ⁰

56
bundan   180⁰
3

 90⁰

3


 59⁰
d


 31⁰

  90 ⁰
   
 90 ⁰
 18⁰25^'
 31⁰
 40 ⁰35^' .

Demak
^r1  sin 
^bk 6

r₁  b_{k 6}  sin 
 5.32 м  sin 40 ⁰35^'
 5.32  0.316  1.68 м

Chap va o‘ng chiziq tenglamalariga asosan D_3-6 sterjen zo‘riqishining ta’sir chizig‘ini quramiz (10.1-rasm, v). R=1 yuk kesilgan panelda harakatlanganida ta’sir chizig‘i 3-5 uzatish chizig‘i orqali ifodalanadi.

7. Fermaning yukori belbog‘i sterjeni zo‘riqishining ta’sir chizig‘ini chizish.

Fermaning yukori belbog‘i Q_4-6 sterjen zo‘riqishining ta’sir chizig‘ini chizish uchun ham fermani I-I kesim bo‘yicha kesib, ko‘chma birlik yukning ikki holatini tekshiramiz

1. 
   holat. R=1 yuk kesimdan chap tomonda 0  x  d deb, fermaning o‘ng qismi uchun muvozanat tenglamasini tuzib, Q_4-6^chap ni aniqlaymiz.
   

M₃^ung = 0; - Q_4-6^chap r₂ - R_V 5d = 0,

Bu tenglamaga chap chiziq tenglamasi deyiladi.

чап

Q
46
_{ } 5d
r₂
R_B . (d)

2. 
   holat. R=1 yuk kesimdan o‘ng tomonda harakatlanadi. (2d  x  6d) deb, fermaning chap qismi uchun muvozanat tenglamasini tuzamiz.
   

M₃^chap = 0; Q_4-6^o‘ng r₂ + R_A d = 0,



Q
унг
46
  ^d
r₂
R_А .
(e)

Bu tenglamaga o‘ng chiziq tenglamasi deyiladi.
Chap chiziq (d) va o‘ng chiziq (e) tenglamalari tarkibidagi r₂
munosabatdan aniqlanadi:

noma’lum quyidagi

r₂
a  d
 sin  sin18⁰25^'  0.316;
r₂  4d  0.316  1.264м

Chap va o‘ng chiziq tenglamalariga asosan Q_4-6 sterjen zo‘riqishining ta’sir chizig‘ini quramiz. (10.1-rasm, g). Chap va o‘ng chiziqlar moment nuqtadan tushirilgan ordinata chizig‘i ustida kesishadi.

d). Fermaning ustun sterjeni zo‘riqishining ta’sir chizig‘ini chizish.

^{Fermaning ustun V}7-8 ^{sterjen zo‘riqishining ta’sir chizig‘ini chizishni} qaraymiz.
Bunday sterjenlardagi zo‘riqishlarning ta’sir chiziqlarini chizishda tugunlarni kesish usulidan foydalaniladi. Fermaning 7-tugunini kesib, R=1 yukning ikki xolatini tekshiramiz.

1. 
   holat. R=1 yuk II-II kesimdan tashqarida harakatlansin. Bu holda, V_7-8 = 0 bo‘ladi.
   
2. 
   holat. R=1 yuk II-II kesim ichkarisida harakatlanadi, ya’ni 7- tugun ustiga qo‘yilgan holni qaraymiz. Bu holda V_7-8 = 1.
   

Demak, R=1 yuk fermaning boshqa tugunlariga qo‘yilganda V_7-8 zo‘riqish nolga teng. 7-tugunga qo‘yilganda esa V_7-8 = 1 bo‘ladi. Hosil bo‘lgan V_7-8 zo‘riqishning ta’sir chizig‘i 10.1-rasm, d da ko‘rsatilgan.