9- mavzu. Uzliksiz tasodifiy miqdorlar. Katta sonlar konuni. Ekspremental natijalarni taxlil qilayotganda ehtimollar nazariyasidan foydalanish Tanlash usuli. Bosh toʻplam parametrlarini uning tanlanmasi orqali baxolash

Empirik taqsimot funksiya.
Biror tasodifiy miqdor ustida n marta kuzatish o`tkazib,
(20.1)
natijalar olingan bo`lsin, u holda biz tanlanma to`plamga ega
bo`lamiz. Tajribalar bir xil sharoitda, bir-biriga bog`liq bo`lmagan
holda o`tkazilgan deb faraz qilinadi. Ma`lumki, tajriba natijalari (1)
ya`ni 1-tajriba natijasi (1-o`rinda yozilgan), 2-tajriba natijasi 
(2-o`rinda yozilgan), …, n-tajriba natijasi 
(n-o`rinda yozilgan)

---

bo`lib, ular son qiymatlari bo`yicha tartibsiz joylashgan bo`lishi
mumkin.
Agar tanlanma to`plam qiymatlar bo`yicha o`sish (yoki
kamayish) tartibida
(yoki 
)
kabi joylashtirilsa,
variatsion qator deyiladi.
(1) tanlanma to`plamdagi 
lar variantalar
deyiladi.
Agar tanlanmada varianta marta, 
varianta 
marta,
...,
varianta
marta (bu yerda 
) kuzatilgan
bo`lsa, u holda 
sonlar chastotalar,
sonlar esa nisbiy chastotalar deyiladi. Ravshanki,
bo`ladi.
Tanlanmaning statistik yoki empirik taqsimoti deb variantalar
va ularga mos chastotalar yoki nisbiy chastotalardan iborat ushbu
jadvalga aytiladi:
Empirik taqsimot funksiya.
Biror tasodifiy miqdor ustida n marta kuzatish o`tkazib,
(20.2)
natijalar olingan bo`lsin, u holda biz tanlanma to`plamga ega
bo`lamiz. Tajribalar bir xil sharoitda, bir-biriga bog`liq bo`lmagan
holda o`tkazilgan deb faraz qilinadi. Ma`lumki, tajriba natijalari (1)
ya`ni 1-tajriba natijasi (1-o`rinda yozilgan), 2-tajriba natijasi 
(2-o`rinda yozilgan), …, n-tajriba natijasi 
(n-o`rinda yozilgan)
bo`lib, ular son qiymatlari bo`yicha tartibsiz joylashgan bo`lishi
mumkin.
Agar tanlanma to`plam qiymatlar bo`yicha o`sish (yoki
kamayish) tartibida
(yoki 
)
kabi joylashtirilsa,

---

variatsion qator deyiladi.
(1) tanlanma to`plamdagi 
lar variantalar
deyiladi.
Agar tanlanmada varianta marta, 
varianta 
marta,
...,
varianta
marta (bu yerda 
) kuzatilgan
bo`lsa, u holda 
sonlar chastotalar,
sonlar esa nisbiy chastotalar deyiladi. Ravshanki,
bo`ladi.
Tanlanmaning statistik yoki empirik taqsimoti deb variantalar
va ularga mos chastotalar yoki nisbiy chastotalardan iborat ushbu
jadvalga aytiladi:
yoki
.