9 Ańızlıq hám filosofiyalıq kóz-qarastıń óz-ara qatnası

9 Ańızlıq hám filosofiyalıq kóz-qarastıń óz-ara qatnası

Filosofiyanın` rawajlanıwı ko`z qarasınan og`ada a`hmiyetlisi - O`zgeris Kitabı (b. e. sh. XII-VI a`sirler). Bunda dúnya ha`m adam tuwralı Qıtay filosofiyasındag`ı birinshi ko`z-qaraslar ja`mlengen. Onın` ha`r waqta jazılg`an tekstlerinde dúnyanı mifologiyalıq sa`wlelendiriwden onı filosofiyalıq tu`siniwge o`tiwdin` baslaması ko`rinisin tabadı. O`zgeris Kitabının` a`hmiyetli bo`leklerinin` biri in ha`m yan elementleri tuwralı miflerdi, zatlardı tanıp biliwdi sa`wlelendiretug`ın sıpatında anıqlanadı. İn` ushın ku`tiwdin` passiv roli, qaran`g`ı baslama belgilengen.

İn` ha`m yan`nın` ha’reketi-birliktegi dialektikalıq ha’rekettin` o`zgerisleri. Yan` ha`m in`nın` o`z-ara o`tiwinen olardın` o`z-ara ta`sirin sa`wlelendiretug`ın birqansha kategoriyalar payda boladı. Filosofiya Qıtayda o`zinin` ju`da` gu`lleniw da`wirine «urısıwına ma`mleketler» dep atalg`an tusta onı geyde altın a`sir dep ha`m ataydı) b. e. sh. VI-III a`sirlerde jetedi. Bul da`wirde tiykarınan altı filosofiyalıq bag`dar: in`-yan`, konfuciyshilik, daosizm, atlar mektebi, moizm, legizm.
Konfuciylik etikalıq qa`delerge, sociallıq-normalarg`a ha`m basqarıwdı ta`rtiplestiriwge bag`darlang`an boladı. Olardı qa`liplestiriwde ol biraz konservativlikke iye boldı. Konfuciy (b. e. sh. 551-479 j) o`zi tuwralı mınaday dedi. «Go`neni aytaman ha`m jan`anı jasamayman». Ol ha`m onın` iz basarları ja`miyettin` buzılıwınan tınıshsızlanadı. Sonın` ushın ha`m adamdı o`zin qorshag`an ortalıqqa ha`m ja`miyetke baylanıslı keshirimli bolıwg`a ta`rbiyalaw ruhındag`ı ma`selege dıqqat bo`ldi. Jeke adam, ma`selen, o`zi ushın emes, al ja`miyet ushın jeke adam. Konfuciylik etika adamdı onın` sociallıq funkciyası boyınsha tu`sinedi, al ta`rbiya bul adamdı usı funkciyanı orınlawg`a tartıwı. Adamzat jasawı sonshelli sociallıqqa iye, ol mınaday ta`rtipke salıwshılarsız a`melge aspaydı.
1. Basqalarg`a ha`m o`zin` jetiwge qa`legenin` boyınsha ja`rdem eT.
2. O`zin`e neni qa`lemesen`, sonı basqag`a isleme.
Antitsietizm adamnın` tu`pkilikli problemaların sheshiwde ilimnin` mu`mkinshiliklerinin` printsipial da`rejde sheklengenliginen kelip shıg`adı, o`zinin` ko`z qaraslarında ilimdi adamg`a dushpan ku`sh sıpatında bahalaydı, onın` ma`deniyatqa unamlı ta`sirin esapqa almaydı.Studentler eki gruppag`a bo`linedi. Birinshi gruppa studentlerine Stsientizm, ekinshi gruppa studentlerine antitsietizm beriledi. Bular ko`rsetilgen tu`sinikler boyınsha materiallar jıynaydı.
3. XX a`sir filosofiyası
Stsenariy: Bul tema boyınsha studentlerdin` o`z betinshe jumıs alıp barıwı olardın` İnternet materiallarınan paydalanıwı talp etiledi. Studentler u`lken u`sh toparg`a bo`linedi. Birinshi gruppa studentlerine ekzistentsializm, neokantianstvo, ekinshi gruppa studentlerine postpozitivizm, pragmatizm, u`shinshi topar studentlerine neotomizm, postmdernizm bag`darlarının` tiykarg`ı ideyaları tapsırıladı.


.