9. Inflyatsiya va aksilinflyatsiya siyosati+ – masala

26.Xalqaro savdo nazariyasi 
 
1 – masala 
 
1. A davlat bir yilda 70 ta engil sport samolyotini ishlab chiqaradi. Ulardan 20 
tasi ichki iste’molga, 50 tasi esa eksportga chiqariladi. Erkin savdo sharoitlarida 1 
ta samolyotning bahosi – 6000 doll. Hukumat tarmoqni rag’batlantirish maqsadida 
har bir samolyotning qiymatidan 15% miqdorida subsidiya ajratadi. Natijada 
samolyotning ichki narxi 6450 doll.gacha oshdi, eksport narxi esa 5550 doll.ga 
kamayadi. Eksport hajmi 70 ta samolyotgacha o‘sdi. 
Subsidiyalar joriy qilishning oqibatlarini aniqlang. 
2 – masala 
2. Jadval ma’lumotlari asosida firmalarning qaysi birini dempingni tatbiq 
etishda ayblash mumkin: 
Mahsulot birligi 
tannarxi, doll. 
Ichki narx, doll. 
Eksport narx, doll. 
A firma 
100 
100 
110 
B firma 
100 
120 
110 
C firma 
100 
90 
105 
3 – masala 
3. Rossiya 360 ekskavator va 2400 traktor, Ukraina esa 160 ekskavator va 800 
traktor ishlab chiqarishadi. Agar Rossiya faqat ekskavator ishlab chiqarganda, 
ularning hajmi yiliga 600 donani, agar faqat traktor ishlab chiqarganda, ularning 
hajmi yiliga 6000 donani tashkil etardi. Mos ravishda Ukraina yo 200 ekskavator 
yoki 4000 traktor ishlab chiqarishi mumkin. Bu mahsulotlar ishlab chiqarishda qaysi 
mamlakat mutloq va nisbiy afzallikka ega? Ikkala mamlakat uchun ixtisoslashuv 
qanday manfaatlarni beradi? 
4 – masala 
4. O‘zbekiston va Qozog’iston ikkita tovar ishlab chiqarishadi - shakar va 
avtobuslar. Bu mahsulotlarga ketgan xarajatlar quyidagicha: 
1 
tonna 
shakarga 1 avtobusga ketgan 

---

565 
ketgan sarf - xarajatlar sarf - xarajatlar 
O‘zbekiston 
200 
600 
Qozog’iston 
600 
600 
Bu mahsulotlar ishlab chiqarishda qaysi mamlakat mutloq yoki nisbiy 
afzallikka ega? Erkin savdo sharoitida O‘zbekiston va Qozog’iston qaysi tovarlarni 
eksport va import qilishadi? O‘zbekiston va Qozog’iston o‘rtasidagi erkin savdo 
sharoitida jahon narxlarning nisbati qaysi darajada o‘rnatiladi?