9-ma’ruza. Tarmoq texnologiyasi va internet xizmatlari

Yangiliklar. Yangiliklar web sayti - bu qiziqarli materiallar, hikoyalar, ma’lum bir xodisaga bog`liq matsolalar, xayot, pul, sport va ob - xavolarni o`z ichiga oladigan qiziqarli materiallardan tashkil topgan. Ko`plab jurnal va gazetalar nashrdan chiqarilgan xulosalarni hamda nashrdan chiqarilmagan variantlari bilan ta’minlovchi web saytlarga xomiylik qiladi. Gazeta, televizor, radiostansiyalari yangilik web saytlarini saqlaydigan media turlaridir.
Informatsion web saytlar
Informatsion web sayt faktga asoslangan axborotlarni o`z ichiga oladi. Ko`plab AQSH xukumat agentliklari axolini ro`yxatga olish ma’lumoti, soliq kodlari, davlat budjeti kabi ma’lumotlar bilan ta’minlaydigan informatsion web saytlarga ega. Boshqa tashkilotlar axolini tashish jadvali va nashr ettirilgan izlanish topilmalari kabi ma’lumotlar bilan ta’minlaydi.
Blog
Blog ko`pincha Web blog deb yuritilib, vaqti ko`rsatilgan maqolalar, pochtalar, kundalik yoki jurnal ko`rnishidagi norasmiy web saytlarni o`z ichiga oladi.
Videokliplarni o`z ichiga oladigan blogni videoblog yoki vlog deb atashadi. Microblog foydalanuvchilarga odatda 100 va 200 ga yaqin xususiyatlarga ega qisqa xabarlarni o`qish imkoniyatini yaratadi. Twitter mashxur mikroblogdir. Blogosphere atamasi bloglarni ommaviy majmuasiga, vlogosphere esa barcha ommaviy bloglar uchun ishlatiladi. Bloglar blogger yoki bloggor deb ataladigan qiziqishlar, fikrlar, muallifning shaxsiyati va ba’zida boshqa tashrif buyuruvchilarga ta’sir ko`rsatadi.
Bloglar muxim ommaviy alotsalarga aylandi. Tijorat soxasidagi bloglar ishchilar, xaridorlar va savdogarlar bilan aloqani yo`lga qo`yish uchun yaratiladi. O`qituvchilar boshqa o`qituvchilar va talabalar bilan xamkorlik qilish uchun bloglar yaratishadi. Uydagi foydalanuvchilar do`stlari va hokazolar haqida fikrlashish uchun.
Wiki. Wiki foydalanuvchilarga web sayt tarkibini web brauzer orqali yaratish, qo`shish, o`zgartirish yoki o`chirish imkonini beradigan sayt. Ko`p wiki lar umumiy o`zgartirishlar yaratish imkoniyatiga ega. Wiki lar boshqalar o`zlariga kerakli ma’lumotlarni aniq olish uchun bundan oldingi tuzatishlarni ham saqlab qo`yadi. Wiki va blogning farqi shundaki foydalanuvchilar blogger asl pochtasini o`zgartira olmaydi. Vikipediya tekin web ensiklopediyalar, mashxur wikilardir.

12-rasm. Vikipediyani ko`rinishi
Onlayn ijtimoiy tarmoq. Onlayn ijtimoiy tarmoqni ijtimoiy tarmoq web sayti deb ham yuritiladi. Unga a’zo bo`lganlarni onlayn jamoada qiziqishlarini, fikrlarini, hikoyalari, rasmlari, musiqa va videolarini boshqa ro`yxatdan o`tgan foydalanuvchilar bilan ulashishga yordam beradigan web saytdir.
Ko`pincha muloqot tarmoqlari, yangiliklar ulashadigan guruxlar va boshqa aloqa xizmatlarini o`z ichiga oladi. Mashxur ijtimoiy tarmoqlanish web saytlari bular MySpace, Facebook. Facebook ijtimoiy tarmog`da 300 mln dan ortiq faol foydalanuvchilari mavjud. Oilaviy shaxsii xayotlari, blogdan foydalanishadi.
SecondLife nomli ijtimoiy tarmoq ham mavjud bo`lib bunda foydalanuvchilar o`zliklarini yashirib, biron bir tasavvurdagi ko`rinish bilan boshqa foydalanuvchilar bilan aloqa qiladilar. Mediya ulashish web sayti onlayn ijtimoiy tarmoqning ma’lum bir turi bo`lib foydalanuvchilarga rasmlar, musiqa va videolarni bir birlari bilan bo`lish imkonini beradi. Flickr, Fotki va WEbshots mashxur rasm ulashish jamoalaridir, PixelFish va YouTube video mashxur video ulashish jamoalaridir.