A. A. Temirov Toshkent 2023

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA
KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT
TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
“KOMPYUTER TIZIMLARI” kafedrasi
Kompyuterni tashkil etilishi fanidan tayyorlagan

“Sanoq sistemalari ustida amallar bajarish” mavzusidagi topshiriq uchun

XISOBOTI

830-21 guruh talabasi
Zoirjonov Husniddin
Ahmadjon o’g’li
KT kafedrasi asistenti
A.A.Temirov

Toshkent – 2023

Mashg’ulotning maqsadi. Amaliy mashg‘ulotning nazariy qismi uchun ekvivalensiya ta’rifi va uchta hodisadan tashkil topgan ekvivalensiya jadvalini shakllantirish. Amaliy qismi uchun quyidagi keltirilgan masalaning 𝑦=(𝑥₁ ∩ 𝑥₂ ∩ ⏋𝑥₃) ∩ (⏋𝑥₁ ∩ 𝑥₂ ∩ ⏋𝑥₃) ∪ (⏋𝑥₁ ∩ 𝑥₂ ∩ ⏋𝑥₃) sxemasi, mantiqiy elementlar bilan ishlashi mumkin bo‘lgan ilovalardan (masalan: SimulatorNew.jar) birida natijalarni tahlil qilish ishlari olib borilishi asosiy maqsad.
Nazariy ma’lumot. Ekvivalensiya. 
Tа’rif. A va B mulohazalar bir vaqtda rost yoki bir vaqtda yolg`on bo`lganda rost bo`ladigan mulohaza A va B mulohazalarning ekvivalensiyasi deyiladi, A∼B, A⇔B ko`rinishda belgilanadi.
Bu yerdagi  yozuv “A faqat va faqat, qachonki B”, yoki “A ekvivalent B”, yoki “B uchun A zarur va yetarli” deb o`qiladi. Ekvivalensiyaning rostlik jadvali quyidagicha bo`ladi:
Chinlik jadvali 1-jadval

A	B	C	A⇔B⇔C
Yo(0)	Yo(0)	Yo(0)	Yo(0)
Yo(0)	Yo(0)	R(1)	R(1)
Yo(0)	R(1)	Yo(0)	R(1)
Yo(0)	R(1)	R(1)	Yo(0)
R(1)	Yo(0)	Yo(0)	R(1)
R(1)	Yo(0)	R(1)	Yo(0)
R(1)	R(1)	Yo(0)	Yo(0)
R(1)	R(1)	R(1)	R(1)

Amaliy qism. Mantiqiy elementlardan foydalangan holda diagramma tasviri

1-rasm. Mantiqiy elementlarga asoslangan diagramma
Simulyatorda mantiqiy sxemani qurish tartibi
1. “SimulatorNew.jar” vazifasiga biriktirilgan fayl yuklab olinadi.
2. Ushbu simulyator ishga tushirish uchun java muhiti kerak. Buning uchun jre ni o‘rnatiladi.
“SimulatorNew.jar” fayli ishga tushirilganida quyidagi ko‘rinishida oyna hosil bo‘ladi va bu oyna orqali masalning sxemasi tuziladi.
Simmuliyatsiya uchun elementlar:

2-rasm. Simulyator oynasi va mantiqiy elementlar.
- OR Gate – Mantiqiy qo‘shish
- AND Gate – Mantiqiy ko‘paytirish
- NOT Gate – Mantiqiy inkor
- Bit Display – mantiqiy signalni chiqarish uchun display
- Bit Switch – mantiqiy qurilmalarga berilgan signal
- Connection – ulanish uchun zarur
Sxemani yig‘ish uchun sichqoncha yordamida kerakli elementlar oynaga tashlanadi. Elementlar orasidagi aloqa ulanish vositasi yordamida amalga oshirilishi kerak. Signal “Bit Switch” elementlaridan beriladi, sichqonchaning chap tugmachasini ikki marta bosish bilan siz raqamni “0” dan “1” ga va aksincha o‘zgartirishingiz mumkin. Olingan natijalarni ko‘rsatish uchun displeyni (Bit displey) sxemaning oxiriga ulanadi. Simulyatsiyani boshlash simulyatorning yuqori panelidagi “Simulate” tugmasi orqali amalga oshiriladi.



3-rasm. Mantiqiy elementlar asosida simulyatorda to‘plangan