A b d u m a j id m a d r a im o V g avhar fu zailo V a

62

---

Daviatshoh ibn Alouddavla Baxtishoh a l-G ‘oziy as-Samarqandiy. O lz asarida 
keltirilgan ba’zi m a’lum otlaiga qaraganda, u yirik harbiy xizm atchi va 
davlat arbobi oilasidan chiqqan. Otasi am ir Baxtishoh Shohruh M irzoning 
vaqin kishilari va e ’tiborli xizmatkorlari jum lasidan b o'lib, uning ko'pgina 
harbiy yurishlarida qatnashgan va toj-u taxt sohibiga sadoqat bilan xizmat 
q ilib , 
janglarda qahram onlik nam unalarini ko'rsatgan. U ning «al-G 'oziy» 
deb atalishi ham shundandir.
Davlatshohning tug'ilgan vaqti m a’lum em as. Lekin, buni boshqa dalil 
va m a’lumotlarga tayanib, taxminan aniqlasa bo'ladi. D avlatshohning o'zi 
mazkur asarini 50 yoshga kirganda yoza boshlaganini aytadi. Biz bu asami
1487-yili yozib tam om langanligini bilam iz. Bu katta va m uhim asarni 
yozish uchun kamida ikki-uch yil vaqt sarflangan, albatta. Shunday taxmin 
qilinganda, Daviatshoh 1435-1436-yillarda tavallud topgan bo'lib chiqadi.
Daviatshoh Sam arqandiy yoshligida durustgina tahsil ko'rdi, o'sha 
davm ing eng ko'zga ko'ringan olim laridan, m asalan, faqih va shoir xoja 
Fazlulloh Abulaysiydan ham ta’lim olgan. Lekin, 1480-yillarga qadar 
ilmiy yoki adabiy faoliyat bilan shug'ullanm agan, balki saroy xizm ati va 
harbiy yurishlarga jalb qilingan. Shohruh M irzo va S u lto n H usayn 
mirzoning ko'pgina harbiy yurishlarida ishtirok etgan. U so'nggi marta 
Sulton Husayn bilan Tem uriy Sulton M ahm ud m irzo (Abu Saidning 
ikkinchi o 'g 'li, H isori sh o d m o n va B ad axsh on h o k im i) o'rta sid a  
Cham onsaroyda (A fg'onistonning Andxuy viloyatida joylashgan m anzil) 
bo'lgan urushda ishtirok etgan. Bu urush X on d am im in g m a’lumotlariga