А д м а д ж о н с о л и е в, а б д у м а л и к у с м о н о в

2. «Б озор да 
янгилик» 
булган 
товарни 
экспорт 
цилиш
ай н ик са ф ой далид и р, чунки бу тов ар ё истеъмолчи о л ди д а бу- 
тун л ай янги э ^ тиёж н и (яъни энг 
янги то в ар сотиб 
олишни) 
кондириш имкониятини очади, ёхуд одатд аги , м а ъ л у м эхтиёж - 
ни ^ондириш ни янги си ф атл и бос^ичга кутарадп,- ёки х а р и д о р ­
л арн и н г а в в а л ги д а н кенгрок доираси га м а ъ л у м эхтиёж н и ан и ^ 
бир д а р а ж а д а ^он д ири ш га имкон беради. Б о з о р д а ян ги ли к б у л ­
ган т о в а р л а р корхон ан и нг т и ж о р а т со^аси даги
ютугида хал 
килувчи восита ^ и соб л ан ад и. Б у н д а й
т о в а р л а р н и
сотадиган 
ф и р м а л а р монопол н ар х л ар н и б ел ги л а ш ва т а р м о к буйича у р ­
та ч а м е ъ ёр га К ар ага н д а купрок; ф ой да олиш имкониятига эга 
булади.
Товар хусусиятларининг м аж м уи цуйидаги курсаткичларни 
уз ичига олади:
47

---

1. С иф ати (ишончлилиги, х и зм а т ^и лиш муддати, д и з а й н ).
2. Х и зм а тга яро^ли ли ги .
3. Н а рхн и н г с и ф а т в а истеъмол ^ и м м а ти га мувофик кели-
ши.
4. Т о в ар га ^уш и б ж у н а т и л а д и г а н ^ у ж ж а т л а р .
5. С отиш дан кейинги сервис сифати.
6. Хилининг куилиги, т а н л о в имконияти.
М а с а л а н , «Филипс» ф и рм ас и 25 телевизор иш л аб чикари ш
к орхон асид ан зи ёд телеви зор т у р л ар и н и и ш л аб ч и ^ а р ад и .
Янги то в ар учун бозор янгилиги зарур. Янги т о в а р л а р икки 
хил булади.
1. Янги кашф этилган товар айрим о р зул арн и руёбга ай лап- 
тиради. Б у н д а й т о в а р л а р бош лан гич с а р ф л а р н и коп лаш учун 
энг ю^ори б а^ о д а сотилади. И н сон и ят пайдо б улганд ан
бери 
бундай т о в а р л а р 200 хил атр о ф и д а булган.
2. Я х ш и л ан га н товар. М и сол и м и зд а — патефон. Б у н д а в а ­
л и к п л асти н ка (тово^) га ал м а ш т и р и л га н . Н а т и ж а д а энди узок 
хи зм ат ^ и л ад и га н , си ф ати ях ш и л а н ган , урн ати ш ^у л а й булган, 
куп ай ти риш имкони тугилган. П л а с т и н к а г а ёзиш 
имконияти 
б у л м а с а ^ам , ^ а р ^ а л а й то в ар с е зи л а р л и яхш иланган .
Айрим я х ш и л а н г а н то в а р л а р н и н г ш ун ч ал ик истеъмол iyiM- 
мати ошиб кетганки, н архни м он оп олл аш ти рп ш га имкон бер- 
ган. Л ек и н товарн и я х ш и л а ш х ари д ор учун м а ^ б у л ва ифода- 
ли булиш и керак.
Ф р а н ц у з 
и ш б и л а р м о н л а р и н и н г 
б а х о л а ш л а р и ч а , . б озордаги
ф и р м а то в ар л ар и н и н г у з а р о мун осабати ^уй и даги ч а 
булиши 
керак: 
,
50— 60% — асосий ма^сулот.
05— 15% — т а ж р и б а йусинидаги махсулот.
10— 15% — бозор тестид ан кейинги товар.
10— 20% — бозор т а ш л а г а н д а н кейинги товар.
Т ов ар бугунги э.^тиёжга эмас, оммавий сотув д а в р и г а мул- 
ж а л л а н и ш и керак.
Дозир янги т о в а р л а р н и ж орий этишни т е зл а ш ти р и ш кетяп- 
ти. М а с а л а н , агар бундан 15 йил м у ^ а д д а м телевизорни ж о р и й
этиш О К Р д ан серияли и ш л аб ч и ^ а р и ш г а ч а 3 йилни олган б у л ­
са, ^озир, м а с а л а н , Я пон и яд а 4,5 ойни т аш к и л э тм о^д а. Л екин , 
х а р а ж а т Л а р кескин ошиб кетяпти. 
М а с а л а н , 
м и солимиздаги 
телевизорни и ш л аб ч и ^ и ш д а бу р а к а м 200000 д о л л а р г а етади.
Б о зо р т о в а р л а р н и табиий р а в и ш д а с а р х и л л а б беради, 
бо­
зорга ки ри тилган 10 хил т о в ар д ан 8 таси куйидаги с а б а б л а р - 
га к у р а бозордан чик.иб кетади:
1. Э ^тиёж н и ан и к л аш н и н г нотугрилиги — 45% .
2. Р е к л а м а ва суровнинг етарли эм асл и ги — 25%.
3. Н а рхн и н г ошириб ю борилгани — 20% .
4. Р а к и б л а р н и н г ж а в о б ^ а р а к а т л а р и — 17%.
5. В актн и н г нотугри тан л ан и ш и — 14%.
6 Х а л эти л м а ган и ш л аб чикариш м у а м м о л а р и м а вж у д л и ги
- 12%'.
48

---