A. G. I brag I mov, Z. R. Madaminova

Axborotlarni to 'plash va taqdim etish. 
Hech qanday korxona doimiy ravishda tashqi muhit va ishchi 
sohalaridan doimiy olib turiluvchi va cheklanmagan axborotlarni 
samarali tarzda qayta ishlash salohiyatiga ega emas. Qabul 
qilinayotgan axborot boshqa yechimlami qabul qilish uchun yaroqli 
bo'lishi uchun u kerakli tarzda tanlanishi, qayta ishlanilishi va qayta 
shakllanishi zarur. Korporatsiya rahbarlari tomonidan qabul 
qilinuvchi yechimlarning sifati va ulardan kelib chiquvchi hosilalar 
ko'p hollarda ular tomonidan qabul qilinayotgan xabarlarning 
ishonchliligi va ularning qayta ishlash usullariga bog'liqdir. 
63 

---

Korporatsiyalarning hajmi geografik jihatdan katta bo'lishi 
natijasida yuqorida ko'rsatilgan amallarning bajarilishi murak-
kablashadi, shu bilan birga bunday masalalarni hal etilishiga milliy 
va madaniy xususiyatlar hamda korporatsiya menejmentining 
e'tiborini talab qiluvchi moiiyaviy, iqtisodiy va ijtimoiy omillar harn 
o'z ta'sirini ko'rsatadi. 
Korporatsiyaning bosh boshqarmasining asosiy maqsadi turli-
cha bozorlar to'g'risida yuqori sifatli axborotni yig'ish, to'plash, 
qayta ishlash va tahlil qilishdan iborat bo'lib, buning natijasida bu-
tun korporatsiya miqyosida menejmentga keng imkoniyatlar 
yaratiladi. 
Korporatsiya bosh boshqarmasi tomonidan axborotlarni 
to'plash ikki yo'nalishda olib boriladi: 
1) Mijozlar va bozor bilan to'g'ridan-to'g'ri aloqada bo'lgan 
korporatsiya bo'Iinmalari tomonidan yig'ilgan marketing axborotini 
qayta ishlash. 
2) Bozorlar haqida korporatsiya mutaxassislari tomonidan 
axborotlarni mustaqil ravishda yig'ish. 
Ushbu olingan ma'lumotlar asosida korporatsiya o'z ish 
faoliyatini takomillashtirish bo'yicha yangi rejalar ishlab chiqadi va 
ularni amalga oshiradi. Menejerlar axborot texnologiyalari va 
tizimlariga korporatsiya uchun muhim vosita sifatida qarashlari 
zarur. Menejerlar o'z fabliyatlari davomida quyidagi vazifalarni 
uzluksiz ravishda yechimlarini izlashlari darkor: 
1. Axborot va bilimlarning qanday manbalari korporatsiya 
uchun doimiy raqobatdoshlik ustunligini ta'minlaydi. 
2. Qanday tashkiiiy tamoyillar va boshqaruv amaliyoti 
korporatsiyaning axborot madaniyati va holatiga ta'sir etadi. 
3. Korporatsiyalarda hozirgi kunda va kelajalcdagi o'zga-
rishlarni samarali boshqarish uchun mavjud bo'lgan axborot 
madaniyati va holatlarining to'plamlari qanday samara beradi. 
4. Axborot madaniyati va holati hamda o'zgarishlar 
strategiyasi o'rtasida tafovutni o'rnatish uchun nimalarni 
o'zlashtirish lozim. 
Menejerlar zimmasiga korporatsiyalarda
r a q o b a t d o s h l i k n i 
saqlash uchun mavjud bo'lgan muammolarni yechishda to'liq 
javobgarlik vazifasi qo'yilgan. Ular ichida eng muhimlari bo'lib, 
64 

---

axborot madaniyati va holati hamda o'zgarishlar strategiyasi o'rta-
sidagi moslikni o'rnatish masalasi hisoblanadi. 
3.1. Korxonalarda moliyaviy strategiyalarni joriy etishning 
iqtisodiy samarasi. 
Moliyaviy strategiya korxonaning muhim funksional strate-
giyalaridan biri bo'lib, tashqi vositalar o'zgaruvchanligi sharoitida 
uzoq muddatli moliyaviy maqsadlarni shakllantirish, ular muvaf-
faqiyatini ta'minlashning eng samarali yo'llarini tanlash, moliyaviy 
resurslarni shakllantirish va ulardan foydalanish yo'nalishlarini 
korrektirovka qilish yo'lida moliyaviy faoliyat va moliyaviy rnuno-
sabatlarni rivojlantirishning barcha asosiy yo'nalishlarini 
ta'minlashni o'zida aks ettiradi. 
Korxonaning samarali rivojlanishini ta'minlashda moliyaviy 
strategiya ishlab chiqish muhim ahamiyat kasb etadi. Buni 
quyidagilarda ko'rishimiz mumkin: 
1. Ishlab chiqilgan moliyaviy strategiya yaxlit korxona va 
uning alohida tarkibiy bo'linmalari oldiga qo'yilgan iqtisodiy va 
ijtimoiy rivojlanishning uzoq muddatli va umumiy va moliyaviy 
maqsadlarni amalga oshirish mexanizmini ta'minlaydi. 
2. Moliyaviy strategiya korxonaning real moliyaviy imko-
niyatlarini baholash, ichki moliyaviy imkoniyatlardan maksimai 
foydalanishni va moliyaviy resurslar tezkor aylanuvchanligini 
ta'minlash imkonini beradi. 
3. Moliyaviy strategiya tashqi omillarning tezkorlik bilan 
о'zgarishi jarayonida paydo bo'ladigan yangi istiqbolli investitsion 
imkoniyatlami tezkor amalga oshirish imkoniyatini ta'minlaydi. 
4. Moliyaviy strategiya ishlab chiqish nazorat qilinmagan 
korxonalar rivojlanishining mumkin bo'lgan variantlarida ta'sir 
qiluvchi tashqi omillarni hisobga oladi va korxona faoliyati uchun 
salbiy oqibatlarni minimum darajaga pasaytirish imkonini beradi. 
5. Korxonaning moliyaviy faoliyatini uning raqobatchilari 
bilan solishtirish orqali afzallik jihatlarini taqqoslash imkoniyatini 
beradi. 
6. Aniq moliyaviy strategiya korxona moliyaviy faoliyatini 
strategik, joriy va operativ boshqarishdagi o'zaro bog'Iiqlikni 
ta'minlaydi. 
65 

---

7. Korxonada eng muhim strategik moiiyaviy qarorlar ijrosini 
moiiyaviy mentalitetga muvofiqlikda amalga oshirishni ta'minlaydi. 
8. Moiiyaviy strategiya tizimida muhim moiiyaviy boshqaruv 
qarorlarini aniq mezonlar asosida baholash imkoniyati shakllanadi.