A. Mavzu haqida umumiy so’z B. Maqsad va vazifalar

III. Nutqning psixologik tavsifi
Nutqning anlami va belgilari Nutq insonning boshqa insonlar bilan o'zaro aloqada bo'lishi uchun zarur bo'lgan vosita hisoblanadi. Nutqning belgilari orasida qo'llaniluvchi tilda gapirish, tushunish, kelgusi tushunchalarini ifodalash va murojaat qilish kabi jarayonlar keltiriladi. Nutqning turlari va ularning psixologik tasnifi Nutq turli turlarda bo'lishi mumkin, masalan, ilmiy nutq, o'qish, yozish, axborot almashish, sotsial nutq va boshqa turlar. Nutqning psixologik tasnifi esa, insonlarning ma'lumotlarni ifodalash, kelgusi tushunchalarini bildirish, xalq bilan o'zaro aloqada bo'lish va boshqa ko'plab xususiyatlarni o'z ichiga oladi. Nutqning psixologik tavsifi va turli fanlarda ishlatilishi Nutqning psixologik tavsifi bir qancha fanlar va sohalarda foydalaniladi. Bu fanlar ichida tibbiyot, tajribaviy psixologiya, sotsiologiya, pedagogika va boshqa fanlar keltiriladi. Nutqning psixologik tavsifi, shaxsning o'zini izohlash, insonlarning o'zaro aloqasini rivojlantirish, kelgusi tushunchalarni o'rganish va insonlarning maqsadlariga erishish uchun muhimdir. Nutq, insonning o'zining va boshqalar bilan o'zaro munosabatlarini tuzatish uchun qo'llaniladigan asosiy vositalardan biridir. Nutqning psixologik tavsifi alohida bir psixologik me'yori bilan birlashtirilgan va insonning umumiy psixologik jarayonlarini o'z ichiga oladi. Bu jarayonlar o'z ichiga nutqni tushunish, fikr bildirish, tushunchalarni ifodalash, maqsadlarni aniqlash, qaror qabul qilish va boshqa shaxsiy va jamoaviy o'rni bor jarayonlarni o'z ichiga oladi.Nutqning psixologik tavsifi insonning tushunchalarini, o'zini ifodalash usullarini va o'z-o'zini tushunish mekanizmlarini o'rganishga yordam beradi. Bu jarayon insonning tushunchalarini fikrini ifodalash orqali boshqa insonlar bilan munosabatlarni tuzish va o'zini o'zlashtirishga imkon beradi. Nutqni tushunish, o'z-o'zini tushunish va boshqa insonlar bilan o'zaro munosabat tuzish jarayonlari insonning shaxsiy rivojlanishiga va ijtimoiy faoliyatiga muhim ta'sir ko'rsatadi.Nutq psixologik jarayonlari insonda ko'plab hissiyotlar va o'zini tahlil qilish bilan bog'liqdir. Inson nutq orqali o'zini va boshqalar bilan munosabatlarini tuzatish orqali o'zining xulqini va ma'naviyatini rivojlantirishi mumkin. Nutq jarayonlari insonning o'z-o'zini tushunish, fikrini ifodalash, boshqa insonlar bilan munosabat tuzish, maqsadlarni aniqlash, va boshqa shaxsiy va jamoaviy o'rni bor jarayonlarni o'z ichiga oladi.Nutqning psixologik tavsifi, turli fanlar va sohalarda amalga oshiriladi. Masalan, o'qish, yozish, ilmiy tadqiqotlar, ish faoliyati, ijtimoiy faoliyat, diniy faoliyat va boshqa sohalarda nutq psixologik jarayonlari jihatidan o'z-o'zini ko'rsatadi. Nutq jarayoni insonning ko'proq ma'lumot olishi va boshqa turli psixologik jarayonlarini o'z ichiga olgan holda kelgusi tushunchalarni bildirishga yordam beradi.