A. rafiyev, G. Muxamedjanova ta’lim rus va qardosh tillarda olib boriladigan maktablarning


Download 1.54 Mb.
Pdf ko'rish
bet10/10
Sana07.11.2020
Hajmi1.54 Mb.
#142166
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Bog'liq
ozbek tili 9 qqr


aloqador  —  baylanıslı
amaliy  —  ámeliy
andisha  —  ándiyshe,  parasat
anjom  —  úskene
avliyo  —    áwliye
avvalo  —  áweli
axloqsizlik  —  ádepsizlik
aynan — naǵız,  áyne
ayrim  —  ayırım
B
bahavo    —  taza  hawa 
bahona  —    sebep
bajon-u dil    —    shın  kewilden
balog‘at  —  jetilgen
barakali  —  bereketli 
barkamollik  —  nawqıran
bekorga — biykarǵa
beqiyos  —  teńi-taysız
birikmoq    —  birlesiw
birvarakay  —  bir  payıtta
butunlay  —  pútkilley
bo‘ylab — boylap
D
dabdabali  —  dábdebeli               
dadil  —  batıl
dalil — dálil
dalolat    —    dálil,  anıqlıq   
darhol  —  dárhal
darmon  —  dárman,  kúsh
daхldor  —  baylanıslı
dog‘  — daq, dog‘ qilmoq — 
 
   
daq  túsiriw
duch kelmoq  —  duslasıw
do‘nglik  —  tóbeshik,  ırash
do‘q qilmoq  —  qorqıtıw,
 
 
        aybat  shegiw
E
еgallamoq  —  iyelew
egiluvchan  —  iyiliwsheń
egmoq  —  iyiw
endilikda  —  endi,  házirgi  payıt
epchil    —    epshil
ertangi  —  erteńgi
eskicha  —  eskishe
eslatma  —  esletpe
eshittirish  —    esittiriw
e’tiqod  —  isenim
e’tirof  —  tanıw,  e’tirof qilmoq  —  
 
 
moyınlaw,  tán  alıw
F
fahmlamoq  —  pikirlew
faoliyat  —  xızmet,  iskerlik
faqat  —  tek  te
farmon  —  párman
fayzli  —  payızlı
fikrlamoq  —  oylaw,  pikirlew
fitna  —    pitne
http://eduportal.uz

121
hech qanday  —  heshqanday
his etmoq  —  seziw
hisoblamoq    —    esaplaw
hissa  —    úles
hordiq  —  dem  alıw
hosil  —  ónim,  hosil qilmoq —  
        ónim  alıw
 
    
I
idora  —  keńes,  idora qilmoq — 
 
      basqarıw
ifoda etmoq  —  táriyiplew
ijrochi  —  atqarıwshı
ijtimoiy  —  jámiyetlik,  sociallıq
ikki daryo oralig‘i  —  eki  dárya    
 
 
 
 
aralıǵı 
ilgak  —  ilgek,  ilmek,  sádep
ilimoq  —  jılınıw
imloviy    —  imlalıq
in’om — sawǵa
iрakchilik  —  jipekshilik
izlamoq  —  izlew
izohlamoq  —  túsindiriw
izzat  —  izzet
izg‘irin  —  ızǵırıq
izchil  —  izbe-iz
ishonch  —  isenim
ishora  —  belgi
ichki — ishki
J
jadal  —  jedel,  jıldam
jahl  —  ashıw,  kek
jamg‘arma  —  jamǵarma,  fond
janjal  —  jánjel
jarayon — jaǵday,  process
jarima  —  shtraf                           
foydali    —  paydalı
fosh  qilmoq    —    pash  etiw
fursat    —  pursat
G
ganch —  naǵıs,  ganch
garchi    —    eger,  hátte
gavdali    —    jotalı,  iri
gavjum  —  kópshilik,  top-top
gazlama  —  gezleme,  tawar
giyoh  —  shóp,  giya
giyohvandlik  —  náshebentlik
gumburlamoq  —  gúmbirlew
gurung  —  gúrriń,  gurung qilmoq — 
 
 
gúrrińlesiw
guvoh  —  gúwa
guvohnoma  —  gúwalıq
go‘l — sada
go‘yo(ki)  —  mısalı, 
 
 
mázi
H
hadya  —  sawǵa,  sıy
hajm  —  kólem   
halovat  —  tınısh
halol — hadal, pák
halqa    —  dóngelek,  halqa
hamjihat  —  birgelikli,  dos
hamkorlik  —  birge  islesiw
haqgo‘y  —  haqgóy,  haqıyqatshıl
har bir —  hárbir
hayo  —  uyat,  hayo qilmoq — 
 
 
      uyalıw
hayotiy  —  turmıslıq,  ómirsheń
hayrat — hayran
hazm  —  sińiriw,  hazm qilmoq — 
 
      sińiriw
http://eduportal.uz

122
majburiyat  —  minnetleme
maslak — pikir
mavhum  —  abstrakt,  konkret  emes
maydon  —  maydan
ma’naviy  —  ruwxıy
mobaynida  —  dawamında, 
 
 
 
arasında
mos  —  sáykes,    tuwra  keliw
muhit  —  ortalıq
mulk  —  múlk
N
nafis  —  názik,  shıraylı
namunali  —  órnekli,  úlgili
naqshli — naǵıslı
nazariy  —  teoriyalıq
negadir  —  negedur
nihoyatda  —  aqırında
nisbatan  —  salıstırǵanda, 
  qaraǵanda
noaniq  —  námálim,  belgisiz
noiloj  —  ilajsız
noyob  —  qunlı,  bahalı
noo‘rin  —  orınsız
nuqul  —  udayı 
O
obodonlashtirish  —  abadanlastırıw
ogohlantirmoq  —  eskertiw,   
ohang  —  hawaz,  ırǵaq
oid  —  tiyisli
oldingi  —  aldınǵı
olis  —  alıs
ommaviy — ǵalabalıq
omonatchi  —  amanat  qoyıwshı
oqibat  —  aqıbat,  nátiyje
javon  —  shkaf
jild  —  tom
jimlik  —  tınıshlıq
jinoiy  —  jınayatlı
jipslamoq  —  taqlaw,  bekkemlew
jismoniy  —  fizikalıq
joylamoq  —  jaylastırıw
K
kabi  —  sıyaqlı,  kibi
kafil  —  kepil,  kafil bo‘lmoq — 
                bolıw
kamaymoq  —  azayıw,  kemeyiw
kamgap  —  kem  sózli
kamtar  —  kishipeyil
karaxt  —  ańsız
kengash  —  keńes
kerakli  —  kerekli
kinoya  —  astarlı  sóylew,
 
 
      mısqıllaw
kuchaymoq  —  kúsheytiw
kuzatmoq — baqlaw
ko‘mak  —  kómek,  járdem
L
latifa  —  ushırma  sóz,  anekdot
layoqat  —  epshil,  uqıplı,  qábiletli
libos — lipas
loqayd — biypárwa
loyiha — joybar, joba
loyiq  —  ılayıq
M
madaniy  —  mádeniy
maishiy  —  turmıslıq
majburiy  —  májbúriy
http://eduportal.uz

123
rostdan  —  ırastan
rozilik  —  ırazılıq
ruhlanmoq  —  ruwxlanıw
ruxsatnoma  —  ruxsatnama
ro‘para  —  betpe-bet,  duslasıw
  
S
sahn  —  maydan
sanoat  —  sanaat,  óndiris
sari  —  sayın
saviya  —  dáreje,  sapa
savodli  —  sawatlı
sayyoh  —  sayaxatshı
serqirra  —  talantlı,  kóp  qırlı
sifatli  —  sapalı
singari  —  sıyaqlı
sira — sirá
siyosiy — siyasiy
soya — saya
soz  —  saz
sun’iy  —  jasalma
so‘nggi  —  sońǵı
T
taassurot  —  tásir  qaldırıw
tabiat sirlari  —  tábiyat  sırları
tadqiqot  —  izertlew
talab  —  talap
taraf  —  tárep                     
tarmoq  —  taraw
tasviriy  —  súwretlew
teskari    —  teris,  qarama-qarsı 
tevarak  —  dógerek,  átirap
tibbiy  —  medicinalıq     
tinmay  —  tınımsız
tugatmoq  —  tamamlaw
turlicha  —    túrlishe
oqlovchi  —  aqlawshı  (advokat),     
 
 
háklewshi
or — ar
oziq  —  azıq
og‘irlik  —  awırlıq
P
pardoz  —  pardoz
parhez  —  dieta
parvoz  —  párwaz
parcha  —  bólek,  úzindi
payqamoq  —  bayqaw;  seziw
pilla  —  pille
pismiq  —  pismıq,  sır  saqlawshı
poyga  —  báygi,  jarıs
puflamoq  —  úplew
pushaymon bo‘lmoq — ókiniw
po‘stloq  —  qabıq
Q
qabul  —  qabıl
qamal  —  qamal,  qorǵan
qaramay  —  qaramay
qaror — qarar
qayta ishlash  —  qayta  islew
qisqacha  —  qısqasha
qiynamoq  —  qıynaw
qiziqarli    —    qızıqlı
qolishmaslik  —  qalıspaw
qorishma — aralaspa
quyidagi  —  tómendegi
R
rahmdil  —  miyrimli
raqib  —  qarsılas
rasmiy  —  rásmiy
http://eduportal.uz

124
yaqindan  —  jaqınnan
yarasha  — jarasa
yechmoq  —  sheshiw
yetakchi  —  jetekshi
yengilmas  —  jeńilmes
yirik  —  iri,  belgili
yuksalmoq  —  kóteriliw, 
 
                rawajlanıw
yuqori  —  joqarı
yutqizmoq  —  uttırıw
yo‘lak  —  dáliz,  ótkel
yo‘nalish  —  jónelis,  baǵdar
Z
zamonaviy  —  zamanagóy
zararli  —  zıyanlı
zavq bilan  —  zawıqlanıp
zimdan  —  pinxamı
ziyoli  —  intelligent, 
 
      oqımıslı
zo‘raymoq  —  kúsheyiw
O‘
o‘rmonchilik  —  toǵayshılıq
o‘rnashmoq  —  ornalasıw
o‘sma  —  óspe
o‘smir  —  óspirim
o‘xshamoq — uqsaw
o‘ymakor — naǵıs  salıwshı
o‘zaro    —  óz  ara
o‘zboshimcha  —  óz  basımsha
o‘zgarish  —  ózgeris
o‘g‘it  —  tógin
o‘shanday  —  usınday
tuzalmoq  —  sawalıw
to‘g‘risi  —  tuwrısı
U
ulamoq  —  baylanıstırıw 
umrbod  —  ómirlik
unutilmas  —  umıtılmas
unvon  —  ataq     
urf  —  úrp-ádet,  dástúr
ustun  —  ústin
uyat  —  uyat
uzatmoq  —  uzatıw,  áperiw
uzluksiz  —  úzliksiz
V
vahima — ǵalawıt,  albıraw 
vakil — wákil
vakolatxona — wákilxana   
vatanparvar    —  watan  súyiwshi                 
vijdonan  —  shın  kewilden 
vositachi — dáldálshi 
vujud      —    dene
X
xafalik  —  qapashılıq 
xarajat  —  qárejet                       
xavfsiz  —  qáwipsiz
xiyonat  —  qıyanet
xodim  —  xızmetker
xususiy  —  menshik,  jeke
xususiyat  —  qásiyet,  ózgeshelik
xo‘jalik  —  xojalıq
Y
yagona — jalǵız;  tánha                   
yalpi  —  jalpı,  ulıwma
http://eduportal.uz

125
CH
chala — shala
changimoq  —  shańǵıtıw
chanqamoq  —  shóllew 
chaqiriq  —  shaqırıq
chet  —  shet
chidamli  —  shıdamlı
chinakam  —    haqıyqıy 
chiqim  —  shıǵın
chizma  —  sızılma
chora — shara
chuqur  —  shuqır
cho‘chitmoq  —  shorshıtıw
G‘
g‘alati  —  ájeptáwir,  ájayıp
g‘altak  —  túte,  naysha
g‘amxo‘rlik — ǵamxorlıq
g‘oyaviy  —  ideyalıq
g‘uncha — ǵumsha
g‘o‘za — ǵawasha
SH
sharafli  —  dańqlı,  húrmetli
sharhlamoq  —  túsinik  beriw
sha’n  —  húrmet
shunchalik  —  sonshelli
sho‘x  —  shaqqan,  shoq  kewilli
http://eduportal.uz

126
MUNDARIJA
O‘zbekiston – umumiy uyimiz (Shaxsi ma’lum gaplar)..................................................................3
Ilm – taraqqiyot negizi (Shaxsi topilmas gaplar)............................................................................9 
Men yoqtirgan kasb (Shaxsi umumlashgan gaplar)........................................................................15
Mening tengdoshlarim (So‘z-gaplar)...............................................................................................21
Yaxshilik unutilmaydi (Gap bo‘laklari. Ega va uning  ifodalanishi).............................................27
Ekologiya va biz (Kesimning  ifodalanishi. Ot-kesim, ularda -dir 
shaklining          qo‘llanishi).....................................................................................................................34 
Mehnat baxt keltirar (Fe’l-kesim, ularda yordamchi fe’llarning qo‘llanishi)................................41
Burch va huquqlarimiz (Izohlovchi, uning ifodalanishi)................................................................47
Me’moriy obidalar (Aniqlovchi va uning ifodalanishi)..................................................................52
Vatan himoyachilari (Hol)................................................................................................................60
O‘zbekiston sporti (Holning turlari va ifodalanishi).......................................................................68
Barkamollik (To‘ldiruvchi, uning turlari)........................................................................................76 
Ayol – oila ko‘rki (To‘ldiruvchining ifodalanishi ).........................................................................82 
Milliy an’analarimiz (Gaplarning ajratilgan bo‘laklari, ularda tinish 
belgilarining ishlatilishi)...................................................................................................................89
Ma’rifat fidoyilari (Kirish  bo‘laklar)...............................................................................................95
O‘zbek musavvirlari (Kiritma  gap)...............................................................................................100
San’at  olamida (Sifatning  otlashishi)............................................................................................108
Orzular qanotida  (Undalma va uyushiq bo‘laklar, ularning qo‘llanishi va imlosi)....................115 
O‘zbekcha-qoraqalpoqcha lug‘at...................................................................................................120
http://eduportal.uz

127
Rafiyev A.   Muxamedjanova G. 
O‘zbek tili: ta’lim rus va qardosh tillarda olib boriladigan 
maktablarning  9-sinfi  uchun  darslik  /A.  Rafiyev.  —  Qayta 
ishlangan 4- nashri. — T: „O‘qituvchi“  NMIU, 2019 – 128 b.
ABDUROZIQ RAFIYEV , GULNORA MUXAMEDJANOVA
O‘ZBEK TILI
Qayta ishlangan  4-nashri 
Ta’lim qoraqalpoq tilida olib boriladigan 
maktablarning 9- sinfi uchun darslik
„O‘qituvchi“ nashriyot-matbaa ijodiy uyi
Toshkent — 2019
Tarjimon M. Nizanov
Muharrir   Z. Inyaminova
Badiiy muharrir   Sh. Toshturdiyev
Texnik muharrir   N. Niyozmuhamedova
Kompyuterda sahifalovchi   Sh. Ahrarova
Musahhih   E. Najimova
Nashriyot litsenziyasi AI № 012. 20.07.2018. Original-maketdan bosishga ruxsat 
etildi 12.04.2019. Bichimi 70x90
1
/
16.
  Kegli 12 shponli. Tayms garniturasi. 
Ofset bosma usulida bosildi. Ofset qog‘ozi. Shartli b. t. 9,36. 
Hisob-nashriyot t. 8,0.  Adadi 1 241 nusxa.
Buyurtma №
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va 
ommaviy kommunikatsiyalar agentligining „O‘qituvchi“ nashriyot-matbaa 
ijodiy uyi. Toshkent — 206, Yunusobod dahasi, Yangishahar ko‘chasi, 1-uy. 
Shartnoma № 246-18
UO‘K: 811.512.133
KBK 81.2  O‘zb
ISBN 978-9943-22-372-1
81.2  O‘zb
R 27
http://eduportal.uz

128
Ijaraga berilgan darslik holatini ko‘rsatuvchi jadval

O‘quvchi-
ning ismi  va 
familiyasi
O‘quv
yili
Darslikning 
olingandagi 
holati
Sinf 
rahbarining 
imzosi
Darslikning 
topshiril - 
gandagi  
holati
Sinf 
rahbari  -
ning 
imzosi
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Darslik ijaraga berilib, o‘quv yili yakunida qaytarib olinganda 
yuqoridagi jadval sinf rahbari tomonidan quyidagi baholash 
mezonlariga asosan to‘ldiriladi:
Yangi
Darslikning birinchi marotaba foydalanishga berilgandagi holati
Yaxshi
Muqova  butun,  darslikning  asosiy  qismidan  ajralmagan.  Barcha 
varaqlari  mavjud,  yirtilmagan,  ko‘chmagan,  betlarida  yozuv  va 
chiziqlar yo‘q.
Qoniqarli Muqova ezilgan, birmuncha chizilib, chetlari yedirilgan, darslikning 
asosiy  qismidan  ajralish  holati  bor,  foydalanuvchi  tomonidan 
qoniqarli  ta’mirlangan.  Ko‘chgan  varaqlari  qayta  ta’mirlangan, 
ayrim betlariga chizilgan. 
Qoniqarsiz Muqovaga  chizilgan,  yirtilgan,  asosiy  qismidan  ajralgan  yoki 
butunlay  yo‘q,  qoniqarsiz  ta’mirlangan.  Betlari  yirtilgan,  varaqlari 
yetishmaydi, chizib, bo‘yab tashlangan. Darslikni tiklab bo‘lmaydi.
http://eduportal.uz

Download 1.54 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling