A sh. Shorustam ov, R. Y. Abdullayev

4 .4 . Loyiha variantlarini texn ik va iqtisodiy 
taqqoslab tanlash asoslari
T e m i r y o ' l l a m i l o y i h a l a s h d a e n g y a x sh i, m a q b u l y e c h im b ir 
n e c h a r a q o b a t b a r d o s h v a r ia n tla r n i ish lab c h i q i b u l a r d a n e n g
y a x sh isin i t e x n i k - i q t i s o d i y ta q q o s la s h a s o s id a t a n l a b o lin a d i. 
B u n d a b a r c h a t a q q o s l a n u v c h i v a r ia n t la r u la r u c h u n b i r xil 
b o ' l g a n u m u m i y m a ' l u m o t l a r — h a r a k a t m i q d o r i , y a g o n a
te x n ik s h a r t l a r va m e ’y o rla r , b i r xil f o y d a la n is h ta la b la r i va sh u
k a b i l a r a s o s id a is h la b c h iq ila d i.
V a r i a n t l a r n i t a q q o s l a s h d a k a p i t a l va f o y d a l a n i s h s a r f -
x a r a j a t l a r i d a n i b o r a t q i y m a t k o ' r s a t k i c h l a r i , s h a h a r s o z l i k
ta l a b l a r in i q o n d i r i s h , sifat k o 'r s a t k ic h la r i , j a l b e ti l a d i g a n ta b iiy
48

---

b o y lik la r , q u r ilis h va f o y d a l a n i s h d a m e h n a t sa rfi, y u k l a r n i
ta sh ish tezligi va s h u kabi k o 'r s a t k ic h la r n i h iso b g a olish lo z im
boNadi.
K a p i t a l x a r a j a t l a r t e m i r y o ‘ln i , s i g n a l i z a t s i y a va a l o q a ,
e le k tr t a ’m i n o t i in s h o o t la r i n i, s ta n s iy a la r va b o s h q a ajra tish
p u n k tla r in i q u r is h x a ra ja tla ri, h a r a k a td a g i ta r k i b l a r va y u k l a r ­
n in g q iy m a tin i o ' z ic h ig a oladi.
F o y d a l a n i s h x a r a ja tla r i ta r k i b i g a is h c h i v a x i z m a t c h i l a r
t a ’m i n o ti , y o q ilg 'i, e l e k t r e n e rg iy a si va m a t e r ia ll a r sarfi, b i n o
va q u r i l m a l a r n i jo r iy t a ’m irla s h , k apital t a ’m ir la s h va tiklash 
x a r a j a t l a r i g a a j r a t m a l a r , l o k o m o t i v v a v a g o n l a r n i n g y u r is h
xarajatlari kiradi.
A g a r t a q q o s l a n a d ig a n v a r ia n t la r b o 'y i c h a k a p ita l m a b l a g '-
lar b ir b o s q ic h li b o 'l s a , f o y d a la n ish xarajatlari yillar d a v o m i d a
o 'z g a r m a y d i g a n b o 'l s a , u h o l d a yillik keltirilg an xarajatlari k a m
b o 'l g a n v a r ia n t e n g yaxshi y e c h im d e b q a b u l q ilin a d i. Yillik 
k eltirilg an x a r a ja tla r q u y id a g ic h a h iso b la n a d i: