A sh. Shorustam ov, R. Y. Abdullayev

m u s t a h k a m , ela stik , b o s im g a va a t m o s fe r a t a ’siriga c h id a m li 
h a m d a a r z o n b o i i s h i kerak. Ballast z i c h l a n i s h d a m a y d a la n ib  
k e t m a s l i g i , p o y e z d o ' t g a n d a c h a n g i m a s l i g i , s h a m o l u c h i r -  
m a s lig i, su v b ilan y u v ilm a s lig i va o 't o 's m a s lig i kerak. Ballast 
sifatid a s o c h i l u v c h a n , s u v n i y a x s h i o ' t k a z a d i g a n m ateriallar: 
c h a q i q t o s h , s h a g ' a l, yirik q u m , asbest c h iq in d ila r i va d e n g iz  
c h ig 'a n o q la r i ishlatilish i m u m k i n . E n g y a x sh i m a ter ia l sifatid a 
tabiiy t o sh la r n i p a r c h a la b ta y y o r la n g a n s h e b e n va s h a g 'a l to sh
75

---

is h la t ila d i. T e m i r y o l l a r d a q o M la n ila d ig a n s h e b e n 2 xil o ‘l- 
ch am d a: 25 d a n 6 0 m m g a c h a va 25 dan 50 m m g a c h a kattalikda 
p a r c h a l a n g a n t o s h b o M a k la r id a n ta s h k il t o p a d i . S t r a t e g iy a  
y odlari u c h u n va qurilish m a q s a d la r id a boN aklari 5 d a n 25 m m  
g a c h a b o d g a n m a y d a s h e b e n ish la tila d i. S h e b e n m a te r ia li su v n i 
y a x s h i o ' t k a z a d i , q is h k i s h a r o i t l a r d a m u z l a b y o p i s h m a y d i ,  
y o d n i n g b o ‘y l a m a k u c h l a r i g a q a r s h i l i g i n i q u m l i k b a lla st g a  
n isb a t a n 1,5 b a rob ar va vertikal k u c h la r g a n isb a ta n 2 barobar 
o s h ir a d i, ish la sh m u d d a t i katta. A m m o s h e b e n t e m i r y o d b o ‘y -  
lab t a s h i l a d i g a n s o c h i l u v c h a n y u k l a r ( k o ^ m ir , t o r f , ru d a ) 
t a ’sirida t c z if lo sla n a d i. O g d r lik kuchlari t a ’sirida s h e b e n b o d a k -