Abdugaforov ahmadjonning tibbiyotda axborot texnologiyalari fanidan mustaqil ishi

TOSHKENT TIBBIYOT AKADEMIYASI 1-SON DAVOLASH FAKULTETI
1-KURS 103-GURUH TALABASI
ABDUGAFOROV AHMADJONNING
TIBBIYOTDA AXBOROT TEXNOLOGIYALARI FANIDAN
MUSTAQIL ISHI


Mavzu: Word 2010-2016 matn taxrirlagichida “Вставка” menyusining “Ссылки,
примечания, колонтитулы, текст са символы” bo’limlaridan foydalanish.

Microsoft Word - Windows muhitida ishlash uchun mo’ljallangan Microsoft Office tarkibiga kiruvchi dasturlardan biri bo’lib, uni matn muharriri deb atashadi. U xar xil xatlar, hujjatlar va hisobotlar tayyorlashda qulay vositadir. Shuningdek uning yordamida blanklar va anketalar, maqolalar xamda risolalar xam tayyorlash mumkin.

Wordda xujjatlarni yaratishda, uning tarkibiga kiritilgan, ko’plab shablonlar tizimi va formatlash uslublaridan foydalaniladi. Word WYSIWYG (nimani ko’rsang shuni olasan, yahni ekranda qanday ko’rinsa, chop etilganda qog’ozda xam shundayligicha ko’rinadi) turidagi muharrirlar guruxiga kiradi.

Microsoft Word 2010 дастурини ишга тушириш бир нечта усуллари мавжуд:

1. Pusk ^ Vse programmi ^ Microsoft office 2010 ^ Word 2010ni tanlash orqali;

   
   

2. Agar ishchi stolda Microsoft office paneli mavjud bo’lsa, undagi Word yorlig’iga sichqoncha ko’rsatkichi keltirilib, chap tugma bosiladi;

   
   

3. Kontekst menyu orqali ^ SozdaW Документ Microsoft Word

   
   

Hosil bo’lgan konteks menyudan <> ishga tushiriladi.

Microsoft Word dasturi oynasining umumiy ko’rinishi quyidagi rasmda keltirilgan:

Fayllar bilan amallar bajarishning asosiy buyruqlari Office tugmachalari menyusida yig„ilgan.

Faylni yaratish uchun “Создать” bandi mo„ljallangan. Bu bandni tanlagandan keyin, “ Создание документов ” oynasini ko„rish mumkin. Oynaning chap qismida hujjat yaratish shablon o„lchami toifasini ko„rsatishi kerak.

Oddiy hujjatni yaratish uchun “Пустые и последние” varianti tanlanadi Shundan so„ng oynaning o„ng qismidagi “Новый документ” ni ajrating va “Создать” tugmasini bosing. Natijada ekranda “Документ - номер” nomli yangi bosh hujjat tasvirlanadi.

Microsoft Word 2007 ning xususiyatlaridan yana biri - joriy hujjat asosida yangi fayl yaratishdir. Buning uchun “Из существующего документа” bandidan foydalanib, diskdan yangi fayl yaratish uchun, kerak bo„ladigan faylni olish mumkin. Bunda olingan faylning tarkibi yangi hujjatda joylashadi.

Faylni yaratishning bunday usuli mavjud fayl asosida yangi hujjat yaratish uchun qulay hisoblanadi.

Word 2007 versiyasi Word matn muharririning oldingi hamma versiyalarida, yaratilgan hujjatlar bilan ishlaydi. Agar oldingi versiyada yaratilgan hujjatlarni Word 2007da ochish kerak bo„lsa, unda funksianal chegaralangan rejim ishga tushuriladi.

Bu to„g„ridagi ma’lumot ushbu matn muharririning sarlavha satrida ko„rinadi. Bu rejimda dasturning ba’zi funksiyalarini qo„llash mumkin emas. Word 2007 ning hamma funksiyalarini ishlatish uchun faylni konvertatsiyalash lozim bo„ladi. Buning uchun “Office” tugmasini bosish va asosiy menyudan “Преобразовать” bandini tanlash kerak. Natijada sarlavha satrida funktsional chegaralanish to’g’risida yozuv o’qiladi va siz dasturning hamma funksiyalarini ishlatishingiz mumkin bo’ladi.

Diqqat: agar matn muharririning oldingi versiyalarida saqlangan fayl ochilgan bo’lsa, “Преобразовать” bandi qatnashishi mumkin.

Word dasturi matnni bir necha usullar bilan ajratishi mumkin. Buning eng oson yo’li sichqoncha bilan amalga oshirishdir. Agar siz klaviaturani ishlatmoqchi bo’lsangiz, u holda SHIFT tugmasini ushlab turing va kursor bilan boshqarish tugmalarini aralashtiring.

Ilova: Wordda matnni belgilashning maxsus rejimi mavjud. Bu rejimga o’tish uchun F8 tugmasini bosish kerak. Shundan so’ng kursorni boshqarish tugmasi yoki PageUp/ Page Down (SHIFTni ushlamay) larni bosish orqali matnni ajratish mumkin. Shuningdek, agar ixtiyoriy harfni yoki belgini tersak, unda shu tanlangan belgigacha matn ajratiladi. Ajratish rejimidan chiqish uchun Escape tugmasini bosish kerak.

Shu tarzda keyingi so’zni ajratish uchun probelni, matnni yoki xat boshi (abzats) oxirigacha ajratish uchun Enter tugmasini bosish kerak. F8 tugmasini bir necha marta bosish bilan so’z, gap, abzats, hatto hamma matnni ajratish mumkin.

Glavnaya -Formatlash, fayl va almashishlar buferi bilan ishlaydigan buyruqlarni ifodalovchi tugmachalaridan iborat.

WordArt - figurali matn yaratish buyruqlari joylashgan tugmachalardan iborat.

Avtotekst - hujjatga ko’p takrorlanadigan matn elementlarini tezda joylash yoki almashtirish.

Baza Dannix - hujjat jadvallarida ma’lumotlar ombori yaratish va u bilan ishlash uchun xizmat qiladi.

Nastroyka Izobrajeniya - grafikali tasvirlar bilan ishlovchi buyruqlarni chaqiruvchi tugmachalar joylashgan.

Retsenzirovanie - xabarlar yoki taqrizlar joylash uchun xizmat qiladi.

Risovanie - hujjatga grafikali ob’ektlar joylash uchun xizmat qiladi.

Forma - ma’lumotlar ombori bilan ishlaganda forma, jadval, ro’yxat, kiritish maydonlari yaratish tugmachalarini ifodalaydi.

Elementi upravleniya - hujjatga tugmachalar, pereklyuchatellar va VisualBasicning boshqa elementlarini joylaydi.

Word xat yoki maqolalar yaratishning bir necha shablonlarini taklif etadi. Bitta shablondan ko’p marta foydalanish mumkin.

Hujjatni yaratish, saqlash, ochish va yopish uchun Fayl tavsiyanomasi bo’limlaridan yoki “Standartnaya” panelidagi tugmachalardan foydalanish mumkin.

Word matn muharriri hujjatlarni boshqa formatlarda xam saqlash imkoniga ega. Biror hujjatni Microsoft Word formatidan farqli formatda saqlash uchun hujjatni saqlash darchasidagi “Tip fayla” ro’yxat maydonidan kerakli format tanlanishi va “Soxranit” tugmasi bosilishi kerak.
Word lentalari bilan ishlash.


Odatda Word matnli fayllarni o’zining shaxsiy ikkilik formatida .docx kengaytmali fayl sifatida saqlaydi. Bu formatning matnli laxjasi RTF format (Rich Text Format) sifatida Microsoft firmasi tomonidan hujjatlashtirilgan va boshqa ayrim firmalarning matn protsessorlari tomonidan xam qo’llash uchun qabul qilingan. RTF formati o’zining matnli tuzilmasi bo’yicha kompyuter viruslarini tarqatish nuqtai nazaridan qaraganda ancha xavfsizdir. Xozirda DOC formatidagi fayllar kompyuterlar orasida virus tarqatish vositasi bo’lib hizmat qilmoqda. Bu protsessorning oxirgi laxjalari fayllarni gipermatnli formatlarda (.html yoki .htm) xam saqlash imkoniyatiga ega.

Word matn protsessorida hujjat bilan ishlashni osonlashtirishga xizmat qiladigan bir nechta lentalar (uskunalar panellari) ishlatiladi. Bu foydalanuvchilar uchun juda qulaydir. Lentalarni sozlash o’zimizni qo’limizda. Ayrim lentalar va ularning vazifalari bilan tanishamiz. Muayyan manbalardan (masalan, ilmiy tadqiqotlar) ma'lumotlarni keltirmoqchi bo'lgan Word hujjatiga havolalarni osongina qo'shish mumkin. Citations can be added in various formats, including APA,Chicago-style,GOST, IEEE, ISO 690, and MLA. Keyin hujjatni yaratishda foydalanilgan manbalardan ma'lumotnomalar ro'yxatini yaratishingiz mumkin.


Hujjatga havola qo'shish uchun avval tegishli manbani qo'shishingiz kerak.


Hujjatga havola va adabiy manbani qo'shish
"Adabiyotlar ro'yxatiga havolalar "guruhidagi" havolalar " yorlig'ida uslub yonidagi o'qni bosing va havola va manba uchun uslubni tanlang. Masalan, ijtimoiy fanlar bilan bog'liq hujjatlarda mla yoki APA uslubi odatda havolalar va adabiy manbalarga qo'llaniladi.


"Havolalar" yorlig'ida "uslub: APA" tugmasi ta'kidlangan


Kursorni havola sifatida ishlatiladigan jumla yoki iboraning oxiriga qo'ying.


Havolalar yorlig'ida havolani Qo'shish-ni bosing va keyin quyidagi amallardan birini bajaring.


Manba ma'lumotlarini qo'shish uchun elementni tanlang yangi manba qo'shing, so'ngra manba yaratish dialog oynasida manba turi yonidagi o'qni bosing va kerakli variantni tanlang (masalan, kitob bo'limi yoki veb-sayt).


To'ldiruvchini havola joylashgan joyga qo'shish va keyinchalik manba ma'lumotlarini kiritish uchun buyruqni tanlang yangi to'ldiruvchini qo'shing. Manba menejerida joy egasi yonida savol belgisi paydo bo'ladi.


Agar siz manba qo'shishga qaror qilsangiz, uning tafsilotlarini kiriting. Adabiy manba haqida ko'proq ma'lumot olish uchun "adabiyotlar ro'yxatining barcha maydonlarini ko'rsatish" katagiga belgi qo'ying.


Tugatgandan so'ng OK tugmasini bosing. manba hujjatdagi tanlangan joyga havola sifatida qo'shiladi.


Ushbu harakatlar tugagandan so'ng, mavjud bo'lganlar ro'yxatiga iqtibos qo'shiladi. Keyingi safar ushbu havolani keltirganingizda, uni qayta kiritishingiz shart emas. Hujjatga kotirovka qo'shish kifoya. Manbani qo'shgandan so'ng, keyinroq unga o'zgartirish kiritishingiz kerak bo'lishi mumkin. Buning uchun "manbani o'zgartirish"maqolasiga qarang.


Izohlar:


Agar siz uning o'rniga havola uchun joy qo'shgan bo'lsangiz, manbani o'zgartirish maqolasiga qarang.


Agar siz manbalar uchun GOST yoki ISO 690 uslubini tanlagan bo'lsangiz va havola noyob bo'lmasa, yilga harf belgisini qo'shishingiz kerak. Masalan, havola [Pasteur, 1848a] sifatida ko'rsatiladi.


Agar siz "ISO 690 — raqamli ketma-ketlik" uslubini tanlagan bo'lsangiz, lekin havolalar ketma-ket joylashtirilmagan bo'lsa, unda havolalarni to'g'ri tartibda ko'rsatish uchun siz yana ISO 690 uslubini bosishingiz va Enter tugmasini bosishingiz kerak.


Hujjatga havolalar qo'shish
Kursorni havola sifatida ishlatmoqchi bo'lgan jumla yoki iboraning oxiriga qo'ying, so'ngra havolalar va adabiyotlar guruhidagi havolalar yorlig'ida havolani Qo'shish-ni bosing.


Havolani Qo'shish maydonidagi havolalar ro'yxatida kerakli havolani tanlang.


"Havolani Qo'shish" tugmasi uchun ko'rsatiladigan havolalar ro'yxati


Adabiy manbani topish
Amaldagi adabiy manbalar ro'yxati juda katta bo'lishi mumkin. Ba'zan siz boshqa hujjatda havola qilingan adabiy manbani qidirishingiz kerak.


Havolalar va adabiyotlar guruhidagi havolalar yorlig'ida "manbalarni boshqarish" buyrug'ini tanlang.


"Havolalar " yorlig'ida"manbalarni boshqarish" tugmasi ta'kidlangan


Hali havola qilinmagan yangi hujjat ochilganda, ilgari yaratilgan hujjatlarda ishlatilgan barcha adabiy manbalar ro'yxatda ko'rsatiladi asosiy ro'yxat.


Agar hujjatda adabiy manbalarga havolalar mavjud bo'lsa, ushbu manbalar ro'yxatda ko'rsatiladi joriy ro'yxat. Siz ilgari yaratilgan hujjatlar yoki joriy faylda havola qilgan barcha adabiy manbalar ro'yxatda mavjud asosiy ro'yxat.


Muayyan adabiy manbani topish uchun quyidagi amallardan birini bajaring.


Saralash oynasida muallifning ismi, sarlavhasi, havola yorlig'i nomi yoki yil bo'yicha tartiblang, so'ngra olingan ro'yxatda kerakli manbani qidiring.


Qidiruv maydoniga kerakli adabiy manbaning sarlavhasi yoki muallifining ismini kiriting. Ro'yxat dinamik ravishda yangilanadi va faqat so'rovga mos keladigan elementlarni taqdim etadi.
Ushbu maqola Microsoft 365 mahsulotlari bilan Microsoft korporatsiyasi Narrator, JAWS yoki NVDA kabi ekranni oʻqish dasturlarini ishlatadigan koʻrish yoki kognitiv nuqsonlari boʻlgan odamlarga moʻljallangan. Ushbu maqola Microsoft 365 ekranni oʻqishni qoʻllab-quvvatlash kontent toʻplamining bir qismi boʻlib, unda qoʻshimcha “Mavjud imkoniyatlar haqida maʼlumot” boʻlimi mavjud. ilovalarimizda. Umumiy yordam maʼlumotlari Microsoft qoʻllab-quvvatlash xizmatining bosh sahifasida mavjud. Word klaviaturasi va ekranni o'qish dasturidan foydalanib, siz hujjatda va o'qish paytida sahifa raqamlari, hujjat nomi, kompaniya nomi, muallifning ismi va sanasi kabi hujjatning barcha sahifalarida standart ma'lumotlarni o'z ichiga olgan sarlavhalar yaratishingiz mumkin. Biz bu xususiyatni Narrator, JAWS va NVDA yordamida sinab ko‘rdik, biroq u boshqa ekran o‘quvchilari bilan umumiy qabul qilingan foydalanish standartlari va amaliyotlariga rioya qilgan holda ishlashi mumkin.


FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
1. Biofizika darslik (M.I.Bazarbayev) 2018
2. Internet saytlari:1)https://www.hospital-partners.ru/ergometriya.html
2)https://assuta-hospital.com/kardiologija-v-3)izraile/ergometrija.aspx
4)https://assuta-hospital.com/kardiologija-v- izraile/ergometrija.aspx.