Abdumannopov m. M

 
 

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL OF BIRUNI 
ISSN (E) 2181-2993 
Vol. 1, Issue 2. Oct. (2022)
167 
www.birunijournal.uz 
5. Aylana xossalari uni to‘g‘ri chiziq bilan solishtirishda yaqqol ko‘zga 
tashlanadi. Shuningdek aylanani boshqa egri chiziqlar (ellips, giperbola, sinusoidal, 
spiral) bilan maromda ozgina tanishtishtirish va ular bilan solishtirish lozim. 
6. Ikkinchi darajali (umuman olganda yuqori tartibli tenglamalar) tushunchasini 
kiritishda (x-α)(x-β)=0 ko‘rinishdagi sodda tenglamalar, ya’ni 
0
)
(
2
=
+
+
−



x
x
ko‘rinishdagi tenglamalar ikkita ildizga ega ekanligini ko‘rsatish lozim. 
7. “Uchburchakdagi metrik munosabatlar” birinchi marta bu uchburchakning 2 
ta elementi bo‘yicha 3-elementni analiktik (grafik usulga qarshi) usulda topishda 
duch kelinadi. 
Ko‘rsatkichli funksiyaning xossalarini arifmetikada o‘rganilgan “To‘g‘ri yoki 
noto‘g‘ri kasrni natural darajaga ko‘tarilganda u mos holda u to‘g‘ri kasr, noto‘g‘ri 
kasrligicha qoladi” va “Agar darajaning asosi to‘g‘ri (birdan farqli noto‘g‘ri) kasr 
bo‘lsa daraja ko‘rsatikich ortgan sari kasr (kamayadi) o‘sadi”.  
8. Ularning umumlashmasi sifatida keltirish mumkin. 
9. Aylana uzunligi, doira yuzi tushunchalarini (9-sinfda) o‘tishda Arximed va 
uning ishlari haqida uning “ketma-ket yo‘qotish” usuli haqida qisqacha ma’lumotlar 
berishlari lozim. 
10. 
Kompleks sonni kiritishda esa haqiqiy sonlarni tasvirlovchi sonlar 
o‘qidan tekislikka o‘tish ya’ni tekislikdagi har bir nuqtasiga bitta kompleks son mos 
qo‘yiladi. 
11. 
Geometrik yoy va geometrik burchak tushunchalaridan arientirlangan 
yoy va arientlangan burchak tushunchasiga o‘tish geometrik kesmadan vektorga 
o‘tish tushunchasiga analogiya bo‘ladi. 
12. 
“Shakllarning o‘xshashligi” mavzusi (VI va VII sinflardagi) bir xil 
shakldagi ammo turli o‘lchamlarga ega shakllarni qarash bilan boshlanadi. So‘ngra 
o‘quvchilar ikkita ko‘pburchakning burchaklari teng ekanligidan, uning tomonlari 
proporsionalligi kelib chiqmaydi. Bu nuqtai nazardan, uchburchak istisno. 
Uchburchaklar o‘xshashligi to‘g‘ri va teskari teoremalar, ya’ni burchaklar tengligi va 
tomnlar proporsionalligi haqidagi teoremalar keltiriladi.[15-28] 
II. Fanlarni o’zlashtirshni dars davomida faollashtirishda muvaffaqiyatlarga 
erishish uchun analitik – sintetik usuldan foydalanish zarur. Bu usul o‘qituvchidan 
darsgacha bo‘lgan chuqur va har tomonlama tayyorgarlikni va pedagogik mahoratni 
talab etadi. Kursning ayrim mavzularini analitik – sintetik usuda o‘tish bu 
mashaqqatli, ammo qiziqarli bo‘lib, u o‘qituvchidan ijodiy yondashuvni talab etadi. 
Bunday metodik ishlanmalar tarkibida savollar sistemasi bo‘lishi lozim. Bu savollar 

---