Rеjа: - Rеjа:
-
- Ikkita to`plam elementlari orasidagi moslik.
- Moslikning grafi va grafigi.
- Mavzuga oid misollar yechish.
1. va to‘plamlar orasidagi «katta» mosligining grafigini yasaymiz. Buning uchun berilgan to‘plamlar elementlarini nuqtalar bilan belgilaymiz va to‘plam elementlarini tasvirlovchi nuqtalardan to‘plam elementlarini tasvirlovchi nuqtalarga strelkalar o‘tkazamiz ( 12-chizma) - 1. va to‘plamlar orasidagi «katta» mosligining grafigini yasaymiz. Buning uchun berilgan to‘plamlar elementlarini nuqtalar bilan belgilaymiz va to‘plam elementlarini tasvirlovchi nuqtalardan to‘plam elementlarini tasvirlovchi nuqtalarga strelkalar o‘tkazamiz ( 12-chizma)
Natijada biz va to‘plamlar elementlari orasidagi «katta» mosligiga ega bo‘lamiz . - Natijada biz va to‘plamlar elementlari orasidagi «katta» mosligiga ega bo‘lamiz .
- 2. , Gf= grafini chizaylik (13-chizma)
- Bunda aniqlanish sohasi
- Qiymatlar to‘plami
- 2-ilova
- va sonly to‘plamlar elementlari orasidagi moslik koordinata tekisligidagi grafik yordamida tasvirlanadi.
- Buning uchun moslikda bo‘lgan barcha sonlar jufti koordinata tekisligida nuqtalar bilan tasvirlanadi. Buning natijasida hosil bo‘lgan figura moslikning grafigi bo‘ladi. Yuqoridagi misolni grafigini chizamiz. (14-chizma)
Moslikni bunday tasvirlash ularni berilgan moslikda cheksiz ko‘p sonlar jufti bo‘lganda ko‘rgazmali tasvirlash imkonini beradi. - Moslikni bunday tasvirlash ularni berilgan moslikda cheksiz ko‘p sonlar jufti bo‘lganda ko‘rgazmali tasvirlash imkonini beradi.
- Masalan: va to‘plamlar orasidagi «katta» mosligini qaraylik va grafigini yasaylik moslikni [AB) va [CD) nurlar ifodalaydi. (15-chizma)
Ikki to‘plam elementlari orasidagi moslik. - Ikki to‘plam elementlari orasidagi moslik.
- Ikki to‘plam elementlari orasidagi moslikni ko‘rishdan oldin, ikki to‘plam dekart ko‘paytmasi va uning qism to‘plamlarini misollar yordamida eslaylik. Aytaylik bizga va to‘plamlari berilgan bo‘lsin. holda
- ga ega bo‘lamiz. Bu dekart ko‘paytma 64 ta qism to‘plamga ega.
1-Ta’rif dekart ko‘paytmaning istalgan qism to‘plami va to‘plamlar orasidagi binar moslik deyiladi. Binar so‘zi lotincha bis so‘zidan olingan bo‘lib, ikki to‘plam elementlari orasida so‘z borishini bildiradi. - 1-Ta’rif dekart ko‘paytmaning istalgan qism to‘plami va to‘plamlar orasidagi binar moslik deyiladi. Binar so‘zi lotincha bis so‘zidan olingan bo‘lib, ikki to‘plam elementlari orasida so‘z borishini bildiradi.
- Moslik lotin alifbosining kabi harflari bilan belgilanadi.
Ikki to‘plam elementlari orasidagi moslikga doir misollar. - Ikki to‘plam elementlari orasidagi moslikga doir misollar.
- X={453;0;524;264;135;122} va U={3;4;5;9;} to’plamlar orasida R “x son y songa karrali” munosabati berilgan. Bunda x X va y U. Munosabat grafigini yasang. Bu grafda 135 dan 9 ga boruvchi strelka bormi?
- A={3;15 } va V={7;18} to’plamlar berilgan. Bu to’plamlar orasidagi Dekart ko’paytmani tuzing va barcha qism to’plamlarni aniqlang. Hosil bo’lgan qism to’plamlardan qaysilari
- a) “kichik”, v) “katta”, s) “katta yoki teng” munosabatlariga to’g’ri keladi?
X = {x∈N, x≤ 6}, Y = {y | y∈N, 9 ≤y≤ 24} to’plam elementlari orasida C: «x soni y sonining bo’luvchisi, bunda x∈X, y∈Y moslik berilgan bo’lsa, uning grafigini yasang. - X = {x∈N, x≤ 6}, Y = {y | y∈N, 9 ≤y≤ 24} to’plam elementlari orasida C: «x soni y sonining bo’luvchisi, bunda x∈X, y∈Y moslik berilgan bo’lsa, uning grafigini yasang.
- A = {1; 2; 3; 4; 6}, B= {5; 7} to’plamlar elementlari orasida «kichik» mosligi o’rnatilgan. Bu moslik grafigini yasang.
- X = {x∈n, x≤ 7}, Y = {y | y∈N, 15 ≤y≤ 19} to’plam elementlari orasida C: «x soni y sonining bo’luvchisi, bunda x∈X, y∈Y moslik berilgan bo’lsa, uning grafigini yasang.
M = {-3; -2; -1; 0; 1; 2; 3; 4} va N — natural sonlar to’plami berilgan. Bu to’plamlar orasida R moslik: «m sonning kvadrati n soniga teng», bunda m∈M, n∈N berilgan. R moslik juftliklari to’plamini aniqlang. - M = {-3; -2; -1; 0; 1; 2; 3; 4} va N — natural sonlar to’plami berilgan. Bu to’plamlar orasida R moslik: «m sonning kvadrati n soniga teng», bunda m∈M, n∈N berilgan. R moslik juftliklari to’plamini aniqlang.
- A = {1; 2; 3; 4; 6}, B= {5; 7} to’plamlar elementlari orasida «kichik» mosligi o’rnatilgan. Bu moslik grafigini quring.
- Kundalik hayotdan mosliklarga misollar keltiring.
ADABIYOTLAR - 1. А.Г.Хикматов, Т.Т.Турдиев. “Математик анализ”. –Т.: Укитувчи, 1980, 248-б.
- 2. Й.У.Соатов. “Олий математика”. 1-том -Т.: Укитувчи, 1992.
- 3. Т.Азларов, М.А.Собиров, М.Сахаев. “Математикадан кулланма”. –T.: Уқитувчи, 1979 й.
- 4. А.Н.Колмогоров, А.М.Абрамов ва бошкалар. “Алгебра ва анализ асослари”. 9-10 синфлар учун укув кулланма. –Т.: Укитувчи, 1987 й, 352-б.
- 5. F.Rajabov, S.Masharipova, R.Madraximov. “Oliy matematika”. (O`quv qo`llanma), -T.: “Turon-iqbol”, 2007 y.
Do'stlaringiz bilan baham: |
