Abduvaitova Parizoda Topshiriqlar

Abduvaitova Parizoda

Topshiriqlar

1. 
   Shaxsiy faoliyat samaradorligini oshirish texnologiyasi. Pedagogik korrektsiyada shaxsiy faoliyat samaradorligini oshirish texnologiyasi.
   
2. 
   Shaxsiy faoliyat samaradorligini oshirish texnologiyasining tayyorgarlik ko’rish fazasi.
   
3. 
   Tayyorgarlik ko’rish fazasini mohiyatini ochib bering.
   
4. 
   Shaxsiy faoliyat samaradorligini oshirish texnologiyasining tayyorgarlik ko’rish fazasi mazmuni. Pedagogik korrektsiya samaradorligi qo'yiladigan shartlar mohiyati.
   
5. 
   Pedagogik korrektsiyaga tayyorgarlik ko’rish fazasida qanday tashkiliy pedagogik shart-sharoitlar kerak bo’ladi?
   
6. 
   Shaxsiy faoliyat samaradorligini oshirish texnologiyasining asosiy fazasini mohiyatini yoriting.
   
7. 
   Pedagogik korrektsiya jarayonida muammoli vaziyatlami tahlil qilish bosqichlari
   
8. 
   Pedogogik korrektsiya amaliyotida guruhli munozara hamda kichik guruhlar bilan ishlashni mohiyati.
   
9. 
   Pedogogik korrektsiya amaliyotida amaliy topshiriqlar va individual mashg’ulotlar shaklida o’tkazilishini tushuntiring.
   

Javoblar.

1) O'quvchilar bilan pedagogik korrektsiyani samarali tashkil qilish uchun pedagogdan mazkur faoliyatga tizimli yondashish talab etiladi. Pedagogik korrektsiyada ushbu yondashish shaxsiy faoliyat samaradorligini oshirish texnologiyasini qo’llash orqali amalga onhiri lishi mumkin.

Shaxsiy faoliyat samaradorligini oshirish texnologiyasi bir necha lnzndan iborat bo'lib, o'quvchilar bilan korrektsion-rivojlantiruvchi liulliirlarni boshlashga tayyorgarlik ko'rish fazasi, bevosita korrektsiya (\n livojlantirish) fazasi hamda korrektsiya ishlarini yakunlash fazasini о z ichiga oladi. Ushbu fazalaming barchasi o'zaro bog'liq bo'lgan va nuinliqiy ketma-ketlikda joylashgan tarkibiy qismlardan, ushbu qismlar г mi maxsus tashkil qilinadigan tadbirlardan iborat bo’ladi. Korrektsion tadbirlar, o'z navbatida bosqichma-bosqich va maqsadga yo'naltirilgan Koldii tashkil etiladi.

Odatda pedagogik korrektsiyada shaxsiy faoliyat samaradorligini oshirish texnologiyasini pedagog hamda o’quvchi o'rtasidagi mavjud ijtimoiy to'siqlarni kamaytirishdan boshlanishi (agar shunday to'siqlar muv|ud bo'lsa, albatta) maqsadga muvofiq hisoblanadi.

2) Tayyorgarlik ko'rish fazasida korrektsion-rivojlantiruvchi faoliyatni o'tkazish qay darajada zarur va maqsadga muvofiq ekanligini aniqlab olish kerak bo'ladi. Buning uchun shaxsning o'ziga hos xususiyatlari, uning xulqidagi bartaraf qilinishi kerak bo'lgan illatlar va o’zgartirilishi kerak bo'lgan sifatlar, mazkur tadbirlardan kutiladigan natija, o’quvchining bo'lajak o'zgarishlarga tayyorligi hamda korrektsion faoliyatni olib borish yo'nalishi majmu’aviy diagnostika natijalariga asoslanib aniqlanishi kerak bo'ladi.

O’qiivchilarni majmuaviy diagnostika qilish ta'lim va tarbiya jarayonida amalga oshiriladi. Ba'zi pedagog-o'qituvchilar o'z o'quvchilarini o'rganishlari uchun hech qanday maxsus tadqiqotlarning keragi yo'q, deb hisoblaydilar. Biroq masalaga bunday yondashish o'qituvchilaming o'z o'quvchilari to'g'risida faqatgina yuzaki ma'lumotlarga ega bo'lishlarini ta'minlashi mumkin.

3) Ta'lim muassasalari o'quvchi-yoshlarining individual xususiyatlarini va tafakkur strategiyalarini o'rganish, ularda ijtimoiy va kasbiy zarur sifatlaming shakllanganlik darajalarini pedagogik va psixologik diagnostika metodlari yordamida aniqlanib, olingan natijalarga asosan o'quvchilar bilan o'tkaziladigan korrektsion- rivojlantiruvchi tadbirlar rejalashtiriladi. Bunda korrektsion faoliyatni tashkil qilishda zarur bo'lgan moddiy-texnika bazasining holatini aniqlash, muammo va farazdan kelib chiqqan holda o’tkaziladigan tadbirlaming maqsadi va vazifalarini belgilash, erishish maqsad qitlingan natijani ko'ra bilish, ko'zlangan natijaga erishish yo'llari va vositalarini tanlash, tadbirlar mazmunini belgilash va faqat shundan so'nggina ushbu faoliyatni tashkil qilishga kirishish maqsadga muvofiq bo'ladi.

4) Pedagogik korrektsiyaga tizimli yondashilsa, ushbu keltirilgan bosqichlar shu tizimning tarkibiy qismlarini tashkil etadi. Ko'rgazmali tarzda ifodalanadigan bo'Isa, korrektsion-rivojlantiruvchi ishga tayyorgarlik ko'rish fazasi, M.A. Churkina¹ taklif qilgan qoidalar asosida quyidagi ko'rinishda aks ettirilishi mumkin.

Shaxsiy faoliyat samaradorligini oshirish texnologiyasining tayyorgarlik ko'rish fazasi mazmuni:

№	Tayyorgarlik ko'rish fazasining bosqichlari	Tayyorgarlik ko'rish fazasida 1 aniqlanishi kerak bo'lgan masalalar 1
1.	Majmuaviy diagnostika natijalari tahlili	Xulqdagi tuzatilishi kerak bo'lgan illatlar 1 va rivojlantirilishi kerak bo’ Igan sifatlar qaysilar? |
2.	Korrektsiyadan kutiladigan natija	Konektsiya orqali qanday natijaga ] erishmoqchimizq Biz qanday o'zgarishlarga erishmoqchimiz?
3.	Korrektsiyadan maqsad	Kitnni o'zgartirmoqchimiz. Nimaga erishmoqchimiz. Nima sababdan o'zgartirmoqchimiz.Qanday o'zgarishlar |

		sodir bo'lishi kerak?
4.	O'quvchi xulqida korrektsion o'zgarishlar bo'lishiga ehtiyoj	Pedagogik korrektsiya yordamida qaysi muammolami hal qilish mumkin? Pedagogik korrektsiya qanday masalalami echishi mumkin. Korrektsiya nima uchun? kerak
5.	O'quvchi(lar)ni korrektsiyadan kutilayotgan natijalar bilan tanishtirish	O'quvchilarda qanday fazilatlami shakllantirishq O'quvchilar qanday natijaga erishishni hohlaydilar? O'quvchilar qanday natijaga erishishlari mumkin
6	Pedagogik korrektsiyaga nisbatan o'quvchi(lar)ning munosabati	O'quvchilar korrektsiyaga tayyormiq Ularda bo' lajak o'zgarishlarga ehtiyoj mavjudmi? Ular ayni vaqtda qanday ko'nikma va malakalarga egalar?
7	Korrektsion tadbirlami o'tkazish uchun moddiy-texnik bazasini o'rganish	Pedagogik korrektsiya uchun nimalar zarur. Pedagog qanday tarqatma materiallar va ma'lumotlar bazasiga ega bo'lishi kerak?
8	Korrektsiyadan kutilayotgan natija va maqsadiga muvofiq bajariladigan vazifalar	O'quvchilarda qaysi fazilatlar shakllantiriladiq Ular qanday natijalarga erishadilarq Buning uchun ular qanday vazifalami bajarishlari kerak?
9	Pedagogik korrektsiya natijalarini baholash mezonlari	Korrektsiya maqsadiga erishganimizni qanday qilib bilishimiz mumkinq Korrektsiya natijalarini taqqoslashimiz uchun qaysi me' zonlarga asoslanishimiz kerak?
10	Pedagogik korrektsiya mazmunini belgilash	Qaysi fazilatni shakllantiramizq Qanday ketma-ketlikda ishni tashkil qilishimiz mumkin. Texnologikjarayonni tashkil qilishga qanday yondashish kerak.
11	Pedagogik korrektsiya xaritasini tayyorlash	Konektsiya tadbirlari qanday ketma- ketlikda, qaysi usul va vositalar yordamida, qachon, qaerda va qanday shaklda o' tkaziladi.

5) Pedagogik korrektsiya samaradorligi quyidagi shartlaming bajarilishiga bog'liq:

• 
  Muammoning mavjudligi
  
• 
  Muammoning pedagogik korrektsiya yordamida bartaraf qilish nnkoniyatining mavjudligi.
  
• 
  Muammoni bartaraf qilinishiga nisbatan o'quvchida turg'un xohish yoki ehtiyojning mavjudligi.
  
• 
  Pedagogning pedagogik korrektsiya metod, usul va vositalarini bilishi hamda to' g'ri qo'llay olishi.
  

Muammoning mavjudligi hamda uning mazmunini to'liq o'rganish juda muhimdir. Bu shartning bajarilishi korrektsiya ishini tashkil qilish, rejalashtirish hamda shakl, metod va vositalarining to'g'ri tanlanishini ta'minlaydi.

Keying! qadam - ehtiyojlami tahlil qilish bo'lib, bu bosqichning to'g'ri tashkil qilinishi tarbiyaviy-korrektsion faoliyatning muvafaqqiyati garovidir. Ehtiyojlar tahlilida quyidagi masalalarga ahamiyat berilishi kerak bo'ladi:

• 
  O'quvchida tuzatilishi va rivojlantirilishi kerak bo'lgan hislatlar to'g'risida tushunchaning mavjudligi.
  
• 
  O'quvchida ijtimoiy va kasbiy zarur sifatlarning shakllanganlik darajalari.
  
• 
  Ijtimoiy va kasbiy zarur sifatlami shakllanishining o'quvchi shaxsi kamolotidagi ahamiyati.
  

O'quvchida muammoni bartaraf qilinishiga nisbatan turg'un hohish yoki ehtiyojning shakllanganligi korrektsion-rivojlantiruvchi faoliyat maqsadi, mazniuni hamda o'tkazish texnologiyasini yuqori darajada aniqlik bilan belgilashga imkon beradi. Kasbiy pedagogika fanida shaxsdagi ushbu holatni tarbiyalash tarbiyaviy mobillik deyiladi.O'quvchining pedagogik korrektsiya ta'sirlariga tarbiyaviy mobillikni shakllanganligi maxsus so'rov varaqasi yordamida aniqlanishi mumkin.

6) Shaxsiy faoliyat samaradorligini oshirish texnologiyasining asosiy fazasi:

Pedagogik korrektsiyaning asosiy fazasida bevosita korrektsion- yo’naltiruvchi ish o'tkazilib, u quyidagi ketma-ketliklardan iborat bo'ladi:

• 
  O’quvchi(lar) bilan birgalikda mavjud muammo yoki muammoli vaziyat(lar)ni tahlil qilish.
  
• 
  Muummo(lar)ni ratsionallashtirish, ya'ni maqsadga muvofiq yechim yo'l(lar)ini kо'rib chiqib eng optimal yechim yo’lini tanlash.
  
• 
  Korrektsiyaning shakl hamda metodlarini tanlash va o'tkazishda о’quvchining o'ziga xos xususiyatlarini hisobga olish.
  

O’quvchi(lar) bilan birgalikda mavjud muammo yoki muammoli vaziyatlarni taxlil qilish bosqichida, pedagogik korrektsiyaning •пиццudorligini oshirish maqsadida, o'quvchi shaxsining o'ziga hos Mimimviitliuini hisobga olgan holda, quyidagi ishlar amalga oshiriladi:

• 
  individual suhbat jarayonida o'quvchida qaysi modallik operatori (vi ziiiil. audial yoki kinestetik) etakchi ekanligi aniqlanadi;
  
• 
  diagnostika natijalariga asoslangan holda, o'quvchidagi muammoli vaziyat inikon qadar aniq va qisqa jumla bilan ifodalanadi. Bunda muammoning kelib chiqish sabablari, uni o'quvchining kelajakdagi faoliyatiga qay darajada salbiy ta'sir qilishi mumkinligi aniqlanadi;
  
• 
  o'quvchining hozirgi muammoli holati (HMH) hamda uning o'zi erishishni istagan holati (EIH) so'z bilan, aniq va tushunarli qilib, yozma ravishda ifodalanadi;
  
• 
  agar zarur fazilatlami shakllantirish imkoni bo'lmasa, u holda rivojlantirish mumkin bo'lgan kompensator sifatlarni rivojlantirish imkoniyatlari ко'rib chiqiladi;
  
• 
  o'quvchining o'zini-o'zi baholashi hamda uning bo'lg'usi korrektsion o'zgarishlarga munosabati o'rganiladi.
  

7) Pedagogik korrektsiya jarayonida muammoli vaziyatlami tahlil qilish ikki bosqichda amalga oshirish mumkin bo'lib, bu bosqichlar mos ravishda “birlamchi tahlil” va “ikkilamchi tahlil” deb yuritiladi.

Muammoli vaziyatning birlamchi tahlili o'quvchiga quyidagi savollarni berish orqali amalga oshiriladi.

• 
  muammo qachon paydo bo'lgan
  
• 
  muammo qaerda va qanday hollarda (vaziyatlarda) paydo bo'lagan
  
• 
  muammo qanday ko'rinishda namoyon bo'ladi
  
• 
  muammo kim bilan muloqotga kirishganingizda paydo bo' lagan
  
• 
  muammo qanday vaziyatlarda paydo bo'ladi
  
• 
  muammo faoliyatingizda nimani boshqacha bajarishingizga majbur qiladi
  
• 
  muammoning bartaraf qilinishi Sizning faoliyatingiz samaradorligi uchun qay darajada muhim
  
• 
  muammoni qaysi usullar bilan bartaraf qilish mumkin, deb hisoblaysiz
  
• 
  muammo bartaraf qilinganligini qanday qilib bilishingiz mumkin
  

Muammo(lar)ni ratsionallashtirish bosqichida o'quvchi bilan nididual shaklda o'tkaziladigan tushuntiruvchi suhbat jarayonida amalga onliiiiladi. Suhbat o'quvchi faoliyati uchun zarur bo'lgan axloqiy jihatlar, ijtimoiy va kasbiy zarur sifatlaming ahamiyati, ulami uluikllantirish yo'llari va vositalari to'g'risida ma'lumot beradi, shaxsida uhii liizilatlaming shakllanganlik darajalari muhokama qilinadi hamda nun jud muammolami bartaraf qilishning turli yo'llari birgalikda tahlil qihnib, ul ar dan eng maqsadga muvofi tog'ri tanlab olinadi. Bunda ti quvcliining o'zini-o'zi baholashiga pedagog alohida e'tibor qaratlishi iniiliini ahamiyatga ega bo'ladi. Ushbu bosqichda muammoni tahlil qilish bosqichidagi savollar qisman takrorlanishi mumkin.

8) O'quvchining o'ziga xos xususiyatlarini hisobga olgan holda huicktsiya shakl hamda metodlarini tanlash va qo'llash bosqichida o’quvchida, maxsus algoritmlashtirilgan mashqlar asosida muhim ma’naviy-axloqiy ko'nikmalarning elementlari shakllantiriladi va rivojlantiriladi. Bunda rolli o'yinlardan foydalangan holda, turli ijtimoiy vaziyatlarda shaxsga o'zini tutish, atrofidagilar bilan munosabatlarni tahlil qilish, o'z faoliyatini rejalashtirish va o'zini boshqarish hususiyatlari ko'rilishi mumkin.

Pedogogik korrektsiya amaliyotida guruhli munozara hamda kichik guruhlar bilan ishlash, amaliy topshiriqlar va individual mashg'ulotlar shaklida o'tkazilishi nisbatan ko'p kuzatiladi. Ushbu tarbiyaviy ish shakillari har bir pedagog uchun nihoyatda tanish bo'lib, umumpedogogik faoliyat jarayonida doimo qo'llanilib kelinmoqda.

9) Pedogogik korrektsiya tadbirlari guruh bilan o'tkaziladigan bo'lsa eng asosiy tamoyil - guruhdagi o'quvchilar uchun korrektsiya qilinishi ko’zda tutilgan muammoning yagonaligi hisoblanadi. Aks holda korrektsion tadbirning samaradorligi pasayib, ulaming barchasi o'quvchilar uchun zerikarli majburiy mashg'ulotlarga aylanib qo’lishi mumkin.

Korrektsion-rivojlantiruvchi tadbirlar guruhli yoki individual shakllarda o'tkazilishidan qat'iy nazar, unda asosan ma'lumot beravchi va interfaol metodiar guruhlaridan foydalaniladi. Bahs-munozaralami o'tkazish mavzulari o'quvchilardagi mavjud muammolar mazmunidan kelib chiqib oldindan belgilanishi (masalan, “Moddiy va ma'naviy hayot uy g'unligiga Mening munosabatim”, “Mening hayotda tutgan o'mim”, “Kelajakda muvaffaqiyatli mutaxasis bo'Iishim uchun Menga nimalar kerak?”, “Giyohvandlik va axloqsizlik bizni qanday holatlarga olib kelishi mumkin?” va h.k.) maqsadga muvofiq hisoblanadi.