Abituriyent tayyorlov markazi

yoshi qirqdan oshdi, lekin bu bebaqo dunyoga kelib hech
yaxshilk kormadi.

3

“O‘tgan kunlar”

Xushro‘y

Uning erga tegishi ham o‘ziga o‘xshash favqulodda bo‘lg‘an edi. Masalan aksariyat qizlarimiz ota-ona kimni muvofiq ko‘rsa, shunga tegishka majburdirlar. Lekin uniki mundog‘ bo‘lmadi. U o‘n sakkiz yoshka yetkandan keyin unga sovchilar kela boshlaydirlar. Tabiiy uning fe’lini yaxshi bilgan ota-ona uning ra’yini olmasdan turib bir ish qilmoqdan qo‘rqadirlar. Otasig‘a ma’qul bo‘lg‘an necha yigitlar, onasig‘a yoqg‘an qancha teg-u taxtlik xonadonlar u tomonidan rad qilina boradir. «Falonchining o‘g‘limi?» deb so‘raydir u va onasidan javob kutmay: «xudoy ko‘tarsin erni. O‘shanga tekkanimdan ko‘ra, qaro yerga tekkanim yaxshi!» deydir. Bir necha vaqt shu yo‘sun Uning ra’yiga qarab er-xotin zerikadirlarda, o‘zlaricha bir joyga qudalashmoqchi bo‘ladirlar. Ularning andishasini bilgan U boshda bunga qarshi bir narsa demaydir. Ammo uzil-kesil fotiha o‘qub, qudalashish uchun uylariga kelgan sovchi va quda xotinlarning oldilarig‘a kelib betlariga aytadir: «Hali men ersirab qolg‘anim yo‘q, fotiha o‘qub tashvish chekmay uylaringga jo‘nay beringlar». Onasi bu yuzsizlikdan yer yorilsa yerga kirgundek bo‘ladir. Sovchilar ersa mundog‘ uyatsiz qizdan alhazar o‘qushib jo‘naydirlar. Albatta ota-onaning bunga qarshi choralari qarg‘ish va ranjishdan nariga o‘tolmaydir. Og‘asining u ustiga ko‘targan mushti ham «nega meni urasiz, men falonlik qildimmi?» degan haqlik so‘z bilan darmonsizlanadir.

yotarkanmiz, butun vujudimiz bilan kindik qonimiz to‘kilgan ona tuproqqa talpinaman.
Ushbu matnda adabiy til me’yorlariga amal qilinmay uslubiy jihatdan noto‘g‘ri qo‘llangan qo‘shimchalar soni nechta?
A) 5 ta B) 2 ta C) 4 ta D) 3 ta

7. 
   Yaxshi asar muallifning kitobxonga in’om etgan qimmatbaho tortig‘idir.
   

Ushbu gapdagi so‘z birikmalari haqidagi to‘g‘ri ma’lumotni aniqlang.

1. 
   Bitishuvli so‘z birikmasining hokim qismi ega, hol va kesim vazifasini bajargan.
   
2. 
   Tobe qismi ham, hokim qismi ham yasama so‘z bilan ifodalangan 2 ta aniqlovchili so‘z birikmasi mavjud.
   
3. 
   Aniqlovchili so‘z birikmalarining hokim qismi ega, to‘ldiruvchi va hol vazifasida kelgan.
   
4. 
   3 ta so‘z birikmasining tobe qismi sifat bilan ifodalangan.
   

7. 
   Qaysi gapda tinish belgisi bilan bog‘liq xatolik mavjud emas?
   

1. 
   «Odob o‘rgatsalar, quloq sol, – deydi Yusufiy. – Birov odob o‘rgatsa, o‘rganmagan kishi hayvon kabidir».
   
2. 
   «Ha, – dedi Nafisa qat’iy qilib, aytmoqchi emas edim, endi aytadigan bo‘ldim».
   
3. 
   «Anvarjon uka – dedim unga, – siz o‘sishingiz kerak».
   
4. 
   «Kenjatoyingiz qani? – deb so‘radi u – Yordam bersa bo‘lmasmidi?»
   

7. 
   qolipiga mos tushadigan ergash gapi tarkibidagi barcha gap bo‘laklari ega, aniqlovchi, to‘ldiruvchi, hol, hol, kesim qolipiga to‘liq mos keladigan ergashgan qo‘shma gap berilgan qatorni aniqlang?
   

1. 
   Agar daraxt shoxlari yoz faslida sarg‘aysa, kuz erta keladi.
   
2. 
   Olma kabi mevali daraxtlar ikkinchi bor gullasa, bu kuzning iliq kelishidan darakdir.
   
3. 
   Qaldirg‘och ahil oilalarni hamisha duo qilib yashasa, bahorda yog‘ingarchilik bo‘ladi.
   
4. 
   Chinnigul o‘zidan yoqimli hid taratsa, tez orada shamolni kutavering.
   

7. 
   Quyidagi jadvalning qaysi qatorlaridagi ma’lumotlar mos ravishda berilgan?
   

	Badiiy asarlar	Adabiy qahramonlar	Adabiy qahramonlarga berilgan ta’riflar
1	“Ikki eshik orasi”	Parcha	U xuddi erkaklardek do‘rillab gapiradi. Aytishlaricha, uni turmushga berishganida kuyov chimildiqda uning yuzini ko‘rib qochib ketgan ekan.
2	“Ulug‘bek xazinasi”	Qalandar Qarnoqiy	U meshkobchi, karvonsaroylarda farrosh, hammomlarda go‘loxlik qilib katta bo‘ldi. Qilmagan ishi, kirmagan ko‘chasi qolmadi. O‘g‘rilik ham qildi, kallakesarlik ham. Axiri gunohlarini yuvmoq niyatida zohidlikni ixtiyor etib, xilvatga kirgan edi, xilvatda ham osoyish topmadi…Sabiylik yoshida bir o‘g‘ri- kazzobning qo‘liga tushib o‘g‘ri bo‘lgan edi, go‘shanishinlik paytlarida shayx Nizomiddin Xomushning nazariga tushib, ayg‘oqchi bo‘ldi. Mana,

4

“Kecha va kunduz”

Razzoq so‘fi

U uyida vaqtida yo ariq bo‘yidagi ko‘katlarni yulib, yo eshik va darvozalarning bo‘shalib qolgan zanjirlarini mahkamlab, yoki hovlida o‘tin qirqib, yo bo‘lmasa – ikki qo‘li orqasida, dam ichkariga kirib, dam tashqariga chiqib, dam hovliga o‘tib, lablarini ari chaqqan odamday og‘iz ochmasdan, indamasdan yura beradi… Yoz faslida, ko‘proq kunduz uxlaydi, kechalari, tong otguncha, o‘zi yolg‘iz, baland ovoz bilan “Oblohu!” aytib, o‘z oilasini va qo‘ni- qo‘shnini uxlatmaydi.

A) 1,2,3 B) 2,4 C) 1,3,4 D) 1,2,3,4

7. 
   Ostingda bedoving halloslar qushday, Achchig‘ing chillali muzlagan qishday. Norkalla kelgansan, chuydang qo‘shmushday, Norkalla polvonim, qaydan bo‘lasan?
   

Ushbu parcha qaysi xalq dostonidan olingan va qaysi qahramon tilidan bayon etilgan?
A) “Kuntug‘mish” Xolbeka B) “Ravshan” kampir ena
C) “Alpomish” Qorajon D) “Rustamxon” Sultonxon

7. 
   «Qutadg‘u bilig» asarida qaysi qahramon behuda ishlar bilan band bo‘lish, har xil mayda-chuyda orzu-havaslarga ovunib umrni behuda o‘tkazib yuborishdan ogohlantiradi, mudrab borayotgan tuyg‘ularni sergaklantiradi?
   

A) O‘gdulmish B) Kuntug‘di C) Oyto‘ldi D) O‘zg‘urmish

7. 
   Atoyining qaysi g‘azali ham oshiqona bo‘lib, suyuklisiga muhabbatni hamma narsadan ortiq ko‘radigan oshiq holati ifoda etilgan. Shoir uchun ma’shuqa shunchaki qiz emas, balki imon ham hisoblanadi?
   

1. 
   “Ul sanamkim…” deb boshlanuvchi g‘azalida
   
2. 
   “Hajringda, begim, oh degumdur dag‘i o‘lgum…” deb boshlanuvchi g‘azalida
   
3. 
   “ Begim” radifli g‘azalida
   
4. 
   “Netti ne bo‘ldi” radifli g‘azalida
   

7. 
   Qaysi ijodkor ijod namunalaridan birida bahoriy yel rayhonlarga Masihdek “toza jon” ato qilgani, gul yuzi ochilib, qumri-yu bulbullarning unga vola-yu shaydo bo‘lganlari lola soqiysi qo‘lidan ishrat ahliga qadah tutilgani kabi tasvirlar orqali bahor ko‘tarinki zavq, hayajonli shavq bilan vasf qilinadi?
   

A) A.Oripov B) Muqumiy C) Furqat D) Ogahiy

7. 
   - Mening holimni ko'ringiz, domla, - dedi
   

... kulib, - qo‘lim bog‘langan, ustimda xanjar yaltiraydi. Lekin men kulaman
... Nima uchun bunday, taqsir? Chunki vijdon rohatda, jon tinch, yurakda ishq!.. Durust, men ko'milgach, qabrim ustida ko'ksi dog‘liq qizil lolalar ko'karar...
Nimadan bu? Bu - sizning kabi tubanlar solgan iz!.. Ushbu jumlalar qaysi asarning qahramoni tilidan aytilgan?

1. 
   «Mehrobdan chayon» (Abdulla Qodiriy)
   
2. 
   «Dahshat» (Abdulla Qahhor)
   
3. 
   «Kecha va kunduz» (Cho‘lpon)
   
4. 
   «Navoiy» (Oybek)
   

7. 
   “Jaloliddin Manguberdi”dramasida otasi uchun o‘ch olish maqsadida Jaloliddinga xiyonat qilib, uning orqasidan xanjar urmoqchi bo‘lgan obraz berilgan qatorni aniqlang?
   

A) Badriddin B) Qadog‘on no‘yon C) Yaroqbek D)Elbars

7. 
   “Bu tabiat suyumlidir ham ko‘zlari ko‘r,Goh sharobdan, goh og‘udan qilar bizni mast”, “Yashamoq — bir tansiq taom, unga