Abituriyent

UNIVERSAL

Masalalar
Toplami

ABITURIYENT:_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
F.I.SH Imzo

1. Parpida fotosintez jarayonida 258 mol erkin kislorod ajralib chiqqan bo’lsa fotosintez jarayonida necha mol ATF sarflangan va necha mol glukoza hosil bo’lgan?

A) 270 mol ATF sarflangan; 15 mol glukoza sintazlangan
B) 135 mol ATF sarflangan; 7,5 mol glukoza sintezlangan
C) 774 mot ATF sarflangan; 43 mol glukoza sintezlangan
D) 540 mol ATF sarflangan; 30 mol glukoza sintezlangan
2. Disimilatsiya jarayonida glyukozani parchalanishidan muskul hujayralarida 8800 kj energiya va 118 ta ATF hosil bo`ldi , glyukozning necha % to`liq parchalangan
A) 40% B) 95% C) 60% D) 5%
3. Fotosintez jarayonida birlamchi uglevod hosil bo’lishi uchun C manbaini (a) va H manbaini (b) belgilang.
A) a- CO²; b- suv B) a- ATF; b- suv
C) a- kraxmal; b- ATF D) a- glikogen; b- OH ioni
4. 200 gramm H₂O fotoliz bo'lishi natijasida hosil bo'lgan H₂ dan C₆H₁₂O₆ hosil bo'lish reaksiyasida sarflangan ATF ni necha gramm glukozani kislorodsiz parchalab olish mumkin?
A) 750 B) 40 C) 375 D) 200
5. Fotosintezning qorong'ulik bosqichida ya’ni uglevod sintezi jarayonida hosil bo'lgan anorganik moddalar tarkibida 312 g kislorod bo'lsa, yorug'lik bosqichida atmosferaga ajralgan kislorodning massasini toping.
A) 48 g B) 64 g C) 123 g D) 256 g
6. Lavlagi barglarida yorug’lik tasirida 1980 g suv parchalanishidan, xosil bo’lgan H ionlarini 60% ildizmevada va 40% boshqa organlarda glyukoza xosil bo’lishiga sarflangan bo’lsa, ildizmevada to’plangan kraxmal (a), boshqa organlarda to’planga glyukoza (b) miqdorini aniqlang.
A) a-495 ; b-360 B) a-445,5 ; b-330
C) a-495 ; b-330 D) a-540 ; b-360
7. Bosqichma - bosqich parchalansa 58800 kj energiya ajratadigan uglevod sintezlanishi uchun kerak bo'ladigan karbonat angidridni biriktirishga yetadigan energiyani (kj) aniqlang.
A) 30240 B) 15120
C) 7560 D) 3780
8. Sitoplazmada ADF va ATF nisbati 1,75:1 bo‘lib, 1890 g glyukoza parchalangandan keyin ularni nisbati o‘zaro tenglashgan bo‘Isa, u holda dastlabgi ATF miqdorini molda aniqlang.
A) 98 B) 56 C) 80 D) 92
9. Uchta ekin maydonida 624 tup gʻoʻza oʻsimligi bor. 2-ekin maydonida 1-siga qaraganda 5 marta koʻp oʻsimlik oʻsadi, 3-ekin maydonida esa 1- va 2-ekin maydonida nechta oʻsimlik boʻlsa shuncha oʻsimlik bor. Har bir tup gʻoʻzadan 1 soatda 2800 ta ATF hosil boʻlsa, 1-ekin maydonidagi barcha gʻoʻzadan 3 minutda qancha ATF hosil boʻladi.
A) 7280 B) 6720
C) 8630 D) 7820
10. Mitoxondriyada ADF va ATF nisbati 2,5:1 boʼlib ikki molekula sut kislota parchalanishi hisobiga nisbat 1:1,55 boʼlib qoldi. Dastlabki ADF lar sonini aniqlang.
A) 80 B) 44 C) 68 D) 32
11. Maʼlum bir oʼsimlikda hosil boʼlgan glukoza bilan toʼliq va toʼliqsiz parchalangan glukozaga nisbati 7,5:1 boʼlib shu vaqt davomida hosil boʼlgan ATF 5660 molekula boʼlsa u holda toʼliqsiz parchalangan glukozani aniqlang.(molda)
A) 5 B) 35 C) 40 D) 45
12. 2700 g glukozani hosil qilish uchun sarflangan ATF molekulalari X mol glukoza toʻliqsiz parchalanganda ajralgan ATF molekulalaridan 3 marta kam boʻlsa, X ni aniqlang.
A) 35 B) 450 C) 405 D) 504
13. Toʻliqsiz va toʻliq parchalangan glukoza molekulalar soni 9 mol. Toʻliq parchalangan glukoza molekulalarini hosil qilish uchun necha mol ATF kerak.(yATF - xATF = 102) (toʻliqsiz-x, toʻliq-y deb hisoblansin)
A) 54 B) 108 C) 72 D) 162
14. Fotosintez jarayonida 40 mol suv parchalandi. Nomaʼlum unum bilan ajralgan glukoza toʼliq parchalanishi hisobiga 57 ta ATF hosil boʼldi. Shu jarayonlarda nechta ATF sarflangan. ATF ni hosil boʼlish unumini toping.
A) 30 mol ATF; 90% B) 60 mol ATF; 45%
C) 30 mol ATF; 15% D) 80 mol ATF; 55%
15. Makkaka erkagi kariotipida 52ta (a) , buyvol erkagi kariotipida 42ta (b) , sezarka urg`ochisi kariotipida 38 juft (c) , kabutar urg`ochisi kariotipida 40 juft (d) xromosoma mavjuD) Quyidagi xromosomalari gomogametali organizmlarda DNK necha xil ?
A) a – 52 ; b – 42 ; c – 76 ; d – 80
B) a – 25 ; b – 20 ; c – 37 ; d – 39
C) a – 26 ; b – 21 ; c – 38 ; d – 40
D) a – 52 ; b – 42 ; c – 38 ; d – 40
16. Ingibitor geni bo`yicha getrozigotali (ingibitor retsessiv) IV – qon guruhli ota – ona nikohidan tug`ilishi mumkin bo`lgan farzandlar qon guruhlari qanday bo`lish mumkin % larda korsating.
A) IV – 50% , II – 25% , III – 25%
B) IV – 25% , II – 18.75% , III – 18.75%
C) IV – 37.5% , II – 18.75% , III – 18.75%
D) I – 37.5% , II – 18.75% , III – 18.75%
17. Kulrang tanali , normal qanotli , qizil ko`zli , trigeterozigota birinchi va ikkinchi belgilari bo`yicha retsessiv genlarini birini otadan ikkinchisini onadan olgan urg`ochi drozafilla , barcha belgilari bo`yicha retsessiv gomozigotali erkak drozafilla bilan chatishtirildi. Hosil bo`lgan organizmlar orasida – normal qanotli , kulrang tanali , oq ko`zli organizmlar necha % ?
A) 12.5 % B) 20.25% C) 4.25% D) 75%
18. Botirning oqsil va yog’ miqdori teng, uglevod undan 20 gramga ko’p. Botirning bir kunlik ozuqasidan olgan energiyasi 3103 kj bo’lsa, ertalabki ovqatdan ajralgan energiya (kj) ni aniqlang.
A) 930.9 B) 620.6 C) 1241.2 D) 465.45
19. Botirning oqsil va yog’ miqdori teng, uglevod undan 20 gramga ko’p. Botirning bir kunlik ozuqasidan olgan energiyasi 3103 kj bo’lsa, qo’shimcha ovqatdan ajralgan energiya (kj) ni aniqlang.
A) 465.45 B) 930.9 C) 1241.2 D) 620.6
21. Uchta tyulen bolasi birgalikda 45 kg. har biri 50 kg ga yetishi uvhun bitta tyulen bolasi necha kg baliq istemol qilishi zarur.
A) 350 B) 700 C) 1050 D) 450
22.Uchta tyulen bolasi birgalikda 45 kg. har biri 50 kg ga yetishi uvhun ikkita tyulen bolasi necha kg baliq istemol qilishi zarur.
A) 700 B) 350 C) 1050 D) 450
23. Oqsil, uglevod, lipiddan ajralgan energiya 3576 kkal ga teng. Oqsil massasi lipiddan 1,2 marta kichik, lipiddan ajralgan energiya uglevoddan ajralgan energiyadan 934 kkal kam boʻlsa uglevodni massasini aniqlang.
A) 450 B) 500 C) 550 D) 600
24. Botir bir sutka davomida qabul qilgan ovqati ratsionida yog‘ va oqsilning miqdori teng, uglevod miqdori oqsil miqdoridan 4,5 marta ko‘p. To‘qima va organlar hayotiy jarayonlarining normal o‘tishi va ish bajarishi uchun 2548 kkalni tashkil etgan bo‘lsa, uning ovqatratsionidagi uglevodning(a) miqdorini(gramm) va yog‘ning parchalanishidan hosil bo‘ladigan energiya(b) miqdorini(kkal) aniqlang.
A) a–540;b–1116 B) a–360;b–744
C) a–500;b–1216 D) a–640;b–2116
25. Akmal yugurganda 1 daqiqada 40 kj energiya sarflaydi. Unda 150 gr uglevod zaxirasi sifatida bolsa, necha daqiqadan song yog` parchalanadi?
A)66 B)40 C)55 D)36
26. Akmalni ovqati tarkibidagi oqsil va yog'ning massa nisbati 1,5:1 bo'lib, uglevod miqdori yog' miqdoridan 32 g ga ko'p, oqsil va yog'dan ajralagan energiya farqi 252 kkal ga teng bo'lsa, Akmalni bir kecha kunduzdagi tana haroratini saqlash uchun sarflangan energiya miqdorini hisoblang.(Akmalni ovqati tarkibidagi oqsil va yog' umumiy 200 g ga teng)
A) 677 kkal B) 566 kkal C) 544 kkal D) 666 kkal
27. Beda o’simligi hujayralarida yorug’lik energiyasi hisobiga va glyukozaning to’liq parchalanganidan 589 molekula ATF sintezlangan bo’lsa , shu vaqtda yorug’lik energiyasi hisobiga to’plangan ATF necha molekula CO2 ni biriktiradi (a) , anaerob bosqichda issiqlik tarzida ajralgan (b) , ATF da to’plangan (c) , aerob bosqichda ATF da to’plangan (d), issiqlik tarzida ajralgan (e) energiya miqdorlarini kJ da yuqoridagi tartib bo’yicha aniqlang.
A) a-160; b-40; c-720; d-60; e-580
B) a-190; b-120; c-80; d-1440; e-1160
C) a-450; b-100; c-150; d-1840; e-1450
D) a-190; b-60; c-40; d-720; e-580
28. Glyukoza to’liq parchalanganda 10240 kJ issiqlik energiyasi ajraldi. Shu glyukoza o’simlik hujayrasida achiganda qancha ATF hosil bo’ladi ?
A) 266 B) 288 C) 14 D) 16
29. Energiya almashinuvida loviya moshga qaraganda 6 ta kam va no’xatga qaraganda 9 ta ortiq ATF molekulasi hosil qildi. Uchala o’simlikda hosil bo’lgan ATF molekulalar soni 120 tA) No’xatning xloroplastlarida hosil bo’lgan ATF molekulalar sonini toping .
A) 1440 B) 960 C) 1410 D) 1230
30. Energiya almashinuvida sebargada bedaga qaraganda 7 ta kam va burchoqqa qaraganda 3 ta ortiq ATF molekulasi hosil qildi. Uchala o’simlikda hosil bo’lgan ATFmolekulalar soni 184 tA) Burchoqada energiya tarzida tarqalgan energiya miqdorini (a) , bedada ATF da to’plangan energiya miqdorini kJ (b) , sebargada hosil bo’lgan ATF molekulalar sonini (c) aniqlang.
A) a-1290; b-2860; c-45
B) a-1920; b-2680; c-65
C) a-4200; b-5360; c-57
D) a-1920; b-2680; c-60
31. Energiya almashinuvining uch bosqichida ajralgan energiyaning jami miqdori 14065 kJ , to’liqsiz bosqichda issiqlik tarzida ajralgan energiya 600 kJ , energiya almashinuvining uchinchi bosqichida ATF da to’plangan (a) va birinchi bosqichda ajralgan energiya miqdorini KJ) (b) aniqlang.
A) a-8640; b-6960 B) a-4800; b-72
C) a-7200; b-65 D) a-7200; b-480
32. Energiya almashinuvining uch bosqichida ajralgan energiyaning jami miqdori 16880 kJ, aerob bosqichda hosil bo’lgan CO2 molekulalar soni 36 ta bo’lsa, shu vaqt xloroplastlarda hosil bo’lgan ATF molekulalar soni (a) va birinchi bosqichda ajralgan energiyaning miqdorini kJ (b) aniqlang.
A) a-6480; b-64 B) a-4800; b-40
C) a-1920; b-180 D) a-6840; b-80
33. Akvarumda xlomidomonada, ulotrikis va yashil evglena organizmlari bõlib, ularga to’g’ri keluvchi xivchinlarni umumiy soni 6400 tA) Xivchinlarni 1200 tasi xlomidomonada suvo’tiga to’g’ri keladi. Yashil eglena organizmiga to’g’ri keluvchi xivchinlar soni, xlomidomonada suvo’tiga to’g’ri keluvchi xivchinlar sonidan 1,4 marta kõp. Ulotriks suvo’tiga to’g’ri keluvchi xivchinlarni yarmi uning izogametalariga to’g’ri kelsa, akvarumda bir hujayrali hayvonlar sonini aniqlang.
A) 1680 ta B) 840 ta C) 420 ta D) 2280 ta
34. Notoʻgʻri fikirni aniqlang.
A) 810 gr glukoza dissimilatsiyasida 5760 kJ issiqlik va 6840 kJ ATF energiyasi xosil boʻladi.
B) assimilatsiyasiga 3960 kJ sarflanib sintezlangan glukoza dissimilatsiyalanganda 7040 kJ issiqlik va 8360 kJ ATF energiyasi xosil boʻladi.
C) 684 gr glukoza dissimilatsiyasida 4992 kJ issiqlik va 7448 kJ ATF energiyasi xosil boʻladi.
D) assimilatsiyasiga 4680 kJ enrgiya sarflangan glukoza dissimilatsiyasida 18200 kJ energiya xosil boʻladi va oʻsha jarayonda 286 ta suv xosil boʻladi.
35. Ulotriksni jinsiy koʼpayishi natijasida ulotriks iplari hosil boʼldi. Agar ulotriks iplari zigotaning maksimal boʼlinishiga va minimal boʼlinishidan 1,5 marta katta boʼlgan soniga teng boʼlsa, ulotriks iplari hosil qilishda qatnashgan gametalar sonini aniqlang. ( Maksimal boʻlinish 32 ta Minimal boʻlinish 16 ta )
A) 28 B) 32 C) 64 D) 16
36. 144 molekula organik birikma fotosintez jarayonida vodorod molekulalarini tashishda ishtirok etgan bo’lsa hosil bo'lgan ADF molekulalari miqdori necha gramm glukozaning to'liqsiz parchalanish jarayonida sarflanadigan ADF miqdori bilan teng?
A) 38880 B) 4860 C) 9720 D) 19440
37. Odam askaridasining o’rganish natijasida shu narsa ma’lum bo’ldiki, uning bir kecha – kunduz davomida qo’ygan tuxumlarining 40 % qismidan dumi ilmoqqa o’xshash egilgan organizmlar rivojlanadi. Agar askaridaning barcha tuxumlari uchun qulay sharoit vujudga kelsa, hosil bo’lgan avlodlaridagi barcha tuxumdonlar sonini aniqlang.
A) 144000 ta B) 192000 ta
C) 14400 ta D) 288000 ta
38. Tana haroratini ta`minlash uchun 1269 kj energiya sarflangan bo`lsa, biopolimerlardan ajralgan energiya miqdorini aniqlang(oqsil uglevodning 25% ni tashkil qilsa, yog` esa oqsil miqdoriga teng.)
A)2640 B)2240 C)3321 D)2340
39. Fotosintez jarayonida 900 gr glukoza sintezida hosil bo`lgan fosfat kislota va sarflanmay qolgan CO2 nisbati 2:1 bo`lsa, CO2 necha foizi sarflanmagan?
A)60 B)70 C)80 D)90
40. Noma`lum o`simlik ning 60 ta birlamchi hujayrasi hosil bo`lgan spermiylarning 30% urug`lantirishda ishtirok etdi.Urug`lanishda ishrok etgan spermiylardagi xromasomalarning, urug`lanishda ishtirok etmagan spermiylardagi xromasomalar farqi 1920 tani tashkil qilsa, noma`lum o`simlikka xos xususiyatni aniqlang.
A)bug`doy to`pguli murakkab boshoq kariotipi n=7
B)makkajo`xori ayrim jinsli kariotipi n=10 C)tamaki ikki jinsli kariotipi n=12
D)qalampir kariotipi n=24
41. 4 ta nomalum nukleotidli DNK molekulalarining biridan su`niy sharoitda 99ta peptid bog`li oqsil molekulasi sintezlandi.Barcha DNK molekulasidagi nukleotidlar oqsil biosinteziga javob bo`lgan DNK molekulasidan 4,3 marta ko`p. 2-DNK nukleotidi 1-DNK nukleotidlaridan 1,2 marta, 3-DNK dan 0,8 marta, 4-DNK nukleotidlaridan 2 marta katta bo`lsa,2-DNK malekulasini uzunligini aniqlang.
A)122,4 B)153 C)102 D)61,2
42. Joʻkaning barg mitaxondriyalarida 108 ta ATF xosil boʻldi, xuddi shu vaqtda xloroplastlarda necha mol glukoza sintezlanadi?
A) 60 mol B) 90 mol C) 180 mol D) 240 mol
43. Sariq gulli va qizil gulli o’simliklar faqat asalari tomonidan changlantirildi. Natijada sariq gulli o’simlik 300 ta urug’, qizil gulli o’simlik 150 ta urug’ hosil qildi. Shuncha urug’ hosil bo’lishi uchun nechta chang donachasi ishtirok etgan. A) 900B) 300C) 450D) 600
44. 1 molekula glukozaning C, H, O atomlari orasida toʼplangan energiya miqdori mitoxondriyada necha molekula fosfat kislotani biriktirishga sarflanadigan energiya miqdoriga teng?
A) 35 B) 180 C) 70 D) 140
45. Ikkita DNK molekulasidan xosil boʻlgan oqsil tarkibidagi peptid bogʻlar yigʻindisi 698 taga teng boʻlib, bu DNK uzunliklari bir biridan 142,8 nm ga farq qilsa kichik DNK molekulasidagi purim asoslar sonini xisoblang?
A) 840 B) 1260 C) 720 D) 1340
46. Energiya almashinuvining birinchi bosqichida ajralgan energiya , glukoza toʼliq parchalanganda ajralgan energiya miqdoridan 350 marta kichik boʼlib , shu vaqtda 304 ta ATF hosil boʼlgan boʼlsa , uch bosqichda ajralgan energiyaning jami miqdorini kJ da aniqlang.
A) 22464 B) 19775 C) 21685 D) 23456
47. DNK da jami 950 ta vodarod bog'i bo'lsa, va umumiy nukleotidlar soni 800 tani tashkil qilsa, purin asoslari sonini aniqlang.
A) 350 B) 400 C) 450 D) 300
48. DNK molikulasi dagi nukleotidlar soni 600 ta bo'lib, H bog'lar soni G lar sonidan 7 martta ko'p bo'lsa, T lar soni umumiy nukleotidlarni necha foizini tashkil qiladi?
A) 66,6 % B) 33,3 %
C) 27,5 % D) 72,5 %
49. DNK dagi T lar soni G lar sonidan, 30 taga ko'p, H bog'lar soni esa, 460 ta bo'lsa, DNK dagi nukleotidlarni necha foizini sitozinlar tashkil qiladi?
A) 21,5 % B) 30,4 %
C) 28,9 % D) 31,25 %
50. Ekalogik piramida produtsent, sichqon, ilon, to'ng'izdan iborat. Sichqon iste'mol qilgan ozuqasi va ilonni ortgan massa ko'paytmasi 400 ga teng bo'lsa, produtsent va
I darajali konusmentning umumiy biomassasini aniqlang.
A) 200 kg B) 320 kg C) 140 kg D) 220 kg
51. Ulotriksni jinsiy ko’patganda xosil bo’lgan gametalardagi umumiy xivchinlar soni xosil bo’lgan zigotalarga nisbatan 7 barobar ko’p bo’lsa u xolda gametalarni necha % urug’lanishda qatnashmagan
A) 55 B) 40 C) 57 D) 61
52. Ulotriks jinsiy va jinssiz ko’payadi. Bunda xosil bo’lgan zoosporalar va gametalar soni teng bo’lib, ip xosil bo’lishi uchun hujayradan tushib ketgan xivchinlar soni 480 tani tashkil qilsa u xolda jinsiy ko’payish natijasida xosil bo’lgan iplar soni zoosporalardan xosil bo’lgan iplarga nisbatan qanchaga farq qilishini aniqlang
A) 160 B) 220 C) 80 D) 60
53. Ulotriks ipidagi 7 ta hujayra jinssiz ko’payadi. Hosil bo’lganzoosporalar o’lchami bo’yicha 4 xil, soni esa 124 tani tashkil etdi. Agar xosil bo’lgan zoosporalar bir biridan faqat 2 yoki 4 yoki 8 yoki barobarga farq qilsa u xolda nechta hujayrada 4 marta bo’linish kuzatiladi
A) 2 B) 4 C) 3 D) 1
54. Ulotriksni ona hujayralari jinssiz (ayrim hujayralarida 2 marta, ayrimlarida esa 3 marta bo’linish kuzatildi) va jinsiy ko’payishi xisobiga xosil qilgan hujayralaridagi umumiy xivchinlar sonini 688 ta bo’lib, shu hujayralardan xosil bo’lgan iplar sonini 282 tani tashkil qiladi. Hosil bo’lgan gametalarni 4/5 qismidan ip xosil bo’ldi. Agar zigota xosil qilishda ishtirok ergan gametalar ishtirok etmagan gametalarga nisbatan 72 taga farq qilsa u xolda xosil bo’lgan zoosporalarni necha % idan ip xosil bo’lganini (a) va jinssiz ko’payishdan nechta xujayrada 3 marta kuzatilganini (b) aniqlang
A) a-90,5; b-12 B) a-80,4; b-12
C) a-80,4; b-8 D) a-90,5; b-8
55. Ulotriks jinssiz va jinsiy koʼpayib yangi 400 ta oʼsimlik hosil qildi. Shu ulotriksni koʼpayishda ishtirok etgan teng katalikdagi xivchinli hujayralar soni 80 ta boʼlsa u holda shu ulotriksni nechta hujayrasi jinssiz usulda boʼlingan. (jinssiz koʼpayishda har bir hujayrada 4 martadan mitoz kechgan deb hisoblanasin)
A) 15 B) 240 C) 8 D) 12
56. Ulotriksning jinsiy va jinssiz koʻpayishi natijasida jami 144 ta ulotriks ipi hosil boʻldi. Jinssiz koʻpayishdagi zoosporalar jinsiy koʼpayishdagi zigotalardan 2 barobar kam. Jinsiy koʻpayishdan hosil boʻlgan ulotriks iplari soni?
A) 16 B) 32 C) 64 D) 128
57. Botirning ertalabki nonushtasidan xosil boʻlgan jami energiya 3103 kj ga teng. Botirning nonushtasida oqsil va yogʻ miqdori teng, ularning yigʻindisi esa uglevod miqdoridan 20 gr kam boʻlsa, nonushtadagi jami oqsil, uglevod va yogʻ miqdorini (g) aniqlang
A) 110 B) 100 C) 140 D) 130
58. Agar o‘simlikda hosil bo‘lgan mikrosporalarning 40 % dan chang hosil bo‘lgan hamda changing 50 % i urug‘lanishda qatnashgan bo‘lsa, 160 ta urug‘ hosil bo‘lgan bo‘lsa, bu jarayonda ishtirok etgan changchidagi birlamchi jinsiy hujayralar soni?
A) 200 ta B) 400 ta C) 300 ta D) 600 ta
59. Sayyoraning ertalabki nonushtasidan va tushki ovqatidan ajralgan energiya farqi umumiy ovqatidan ajralgan energiyadan 10 barobar kam. Ovqati tarkibidagi oqsil va yog' miqdori ko'paytmasi 7650 ga teng ulardan ajralgan umumiy energiya 1159,5 kkal ga teng bo'lsa va oqsil miqdori uglevod miqdorini 36% ini tashkil qilsa, Sayyoranng Ovqati tarkibida umumiy qancha ozuqa mavjud? (Ratsional ovqatlanishni yuqori foiziga amal qilingan)
A) 500 g B) 650 g
C) 425 g D) 380 g
60. Doniyorning ovqati tarkibidagi oqsildan ajralgan energiya uglevoddan ajralgan energiyani 45 % ini tashkil qiladi. Oqsil va uglevoddan ajralgan jami energiya 2378 kkal ga teng bo'lsa, va ovqat tarkibidagi yog' miqdori uglevod miqdorini 30 % ini tashkil qilsa, Doniyorning ovqati tarkibidagi yog' va oqsil miqdorini nisbatda aniqlang.
A) 1:2 B) 1:1,2 C) 1:1,5 D) 1:1
61. Tetrageterozigota va digeterozigota boshqa belgilari retsessiv bo'lgan organizmlar chatishtirildi F1 bòģindagi organizmlarning necha foiz qismi trigeterozigota bo'ladi
A) 28.125% B) 25%
C) 31.875% D) 23.375%
62. Energiya almashinuvining birinchi bosqichida ajralgan energiya , glyukozaning to’liq parchalanganda ajralgan energiya miqdoridan 224 marta kichik bo’lib , shu vaqtda 152 ta ATF hosil bo’lgan bo’lsa , uch bosqichda ajralgan energiyaning jami miqdorini kJ da hisoblang.
A) 7640 B) 11200 C) 14040 D) 11250
63. Noma'lum 2 ta o'simlilning endosperimidagi xromasomalar soni ayirmasi 42 ga teng. Endosperimidagi xromasomalar yeg'indisi esa, 102 ga teng bo'lsa, birinchi noma'lum o'simlikning tuxum hunayrasidagi autasoma xromasomalar soni barcha xromasomalarini necha foizini tashkil qiladi?
A) 45,6 % B) 47,9 % C) 44,4 % D) 42,4 %
64. Ovqat tarkibidagi oqsil, yog' va uglevodni massa nisbati 1:1.2:1.5 ga teng bo'lib, ovqatdan ajralgan umumiy energiya 7254.4 kJ ga teng bo'lsa, oqsildan ajralgan energiya qancha massa glyukozani chala parchalanishidan hosil bo'lgan energiyaga teng ?
A) 1267.2 gramm B) 956.72 gramm
C) 1562.7 gramm D) 856.54 gramm
65. Ertalabki nonushtadan ajralgan energiya 670 kJ teng bo'lib, bir kecha kunduzdagi jami energiyaning 22 foizi qancha glyukozani to'liq parchalanishidan hosil bo'lishini (a) va jami hosil bo'lgan energiyani necha foizi tushki ovqatdan ajralgan (b) ekanligini aniqlang (ratsional ovqatlanishni quyi foiziga amal qilingan)
A) a- 38; b- 35% B) a- 47; b- 40%
C) a- 47; b- 35% D) a- 38; b- 40%
66. Diploid navli makkajo'xorining 40 ta birlamchi jinsiy hujayrasidan hosil bo'lgan spermalarining ma'lum qismi urug'lanishda qatnashgan spermalardagi xromasomalar soni urug'lanishda qatnashmagan spermalardagi xromasomalardan 1280 taga kamligi ma'lum bo'lsa, tuxum hujayrani urug'lantrishda qatnashgan spermiylar sonini aniqlang
A) 64 B) 128 C) 82 D) 48
67. DNK molekulasining birinchi ipida umumiy nukleotidlarni 4,5 foizini tashkil etuvchi A joylashgan bo’lib, qolgan A ikkinchi ipda joylashgan. Ikkinchi ipda yana 162 ta T bor. DNK ni uzunligini nanometrda aniqlang.
A) 306 nm B) 612 nm
C) 204 nm D) 816 nm
68. X massali kaltakesaklarni iste'mol qilgan tuvaloqlarni tana massasi dastlabki masasiga nisbatan 5 % ga ortgani ma'lum bo'lsa, kaltakesaklar va tuvaloqlar umumiy 250 kg oziq bilan oziqlangani ma'lum bo'lsa, tuvaloqlarning dastlabki massasini aniqlang.
A) 40 kg B) 35 kg C) 50 kg D) 80 kg
69. Ekaligik piramida o'simlik→temirchak→trixogramma→mayna→burgutdan iborat. Urg'ochisi geterogametali bo'lgan organizmlarning ortgan biomassasi 3,3 kg bo'lsa, mayna va chigirtkalarning ortgan biomassalari farqini toping.
A) 300 kg B) 297 kg
C) 150 kg D) 167 kg
70. Ekalogik piramida o'simlik, quyon va tulkidan, iborat. O'simlik va tulkini umumiy biomassasi quyonni biomassasidan 10,1 barobarga ko'pligi ma'lum bo'lsa, va quyonni biomassasi tulkini biomassasidan 27 kg ko'p bo'lsa, quyon qancha o'simlik bilan oziqlangan?
A) 30 kg B) 300 kg C) 20 kg D) 200 kg
71. O’simlik quyon lochindan iborat piramidada lochinning ortgan massasi quyonnikidan 720 kg ga kam bo'lsa Ósimlik va quyon massasini toping.
A) 8800 kg B) 8880 kg C) 880 kg D) 800 kg
72. Ikkinchi darajali konusmentning bimassasi 150 kg ortgani ma'lum bo'lsa, produsent va I darajali konuamentning umumiy biomassasini (kg) aniqlang. (Ekalogik pitamidani o'simlik→chigirtka→kaltakesak→lochin tashkil qiladi)
A) 16500 B) 16665
C) 1665 D) 27500
73. Erkakk va urg'ochi qush tanasining birgalikdagi og'irligi 260 g. Erkagining og'irligi urg'ochisining og'irligidan 20 g ga ko'p. Erkagining og'irligi 155 g yetishi uchun qancha g hashorot bilan oziqlanishi kerak?
A) 120 B) 170 C) 80 D) 150
74. Odamning barcha suyaglarida osseinlar 2,34 kg bo`lib shu odamning massini aniqlang.
(tana massasini 9,5% suyak tashkil etadi)
A) 74 B) 75 C) 80 D) 71
75. Hujayrada 5 ta mitoxondriya bo`lib birinchi mitoxondriyada ATF ga bog`langan energiya ikkinchi mitoxondriyaga nisbatan 2 barabar kam.Uchinchi mitoxondriyada hosil bo`lgan eneriyaga birinchi va ikkinchi mitoxondriyada hosil bo`lgan energiya miqdoriga teng.To`rtinchi mitoxondriyada to`plangan energiya uchinchi va ikkinchi mitoxondriyada hosil bo`lgan energiyadan 4 barabar kam beshinchi mitoxondriyada hosil bo`lgan energiya to`rtala mitoxondriyada hosil bo`lgan energiyaga nisbatan 3240 kj.kam.Agar jami parchalangan sut kislotasi 24,5 molni tashkil qilsa u holda to`rtinchi va uchunchi mitoxondriyada hosil bo`lgan ATF ni aniqlang.
A)72 B) 144 C) 153 D) 288
78. Maydalanish davrida jami hujayralardagi ikki yelkali jinsiy xromosomalar 512 taga yetishi uchun necha marta meridional va ekvatorial bo`linish sodir bo`lishi kerak?
A) 6 va 4 B) 4 va 2 C) 5 va 4 D) 6 va 5
79. Agar ma`lum bir hayvonning hujayra tarkibidagi barcha xromosomalardagi T nukleotidlar soni 12000 ta tashkil qilsa shu organizmning maydalanish bosqichida uch marta ekvatorial bo`linish sodir bo`lgandan so`ng hosil bo`lgan hujayralarning 21,88 % intefazani G1 holatida bo`lsa u holda jami blastomerlardagi xromosoma tarkibiga kiruvchi T nukleotidlar sonini aniqlang.
A) 153600 B) 5484000
C) 120000 D) 2736000
80. Qora kalmushlarning tana hujayralarida 36 ta autosoma saqlagan turlari chatishtirildi. Blastomerlar necha marotoba ekvator tekisligida bo’linganidan so’ng 4096 ta blastomer hosil bo’ladi?
A) 5 B) 3 C) 4 D) 6
81. DNK da A va T juftligidagi vodorod bog`lar soni G va S juftligi orasidagi vodorod bog`lar soniga nisbatan 2 marta kam.Shu DNK dagi azot asoslari orasidagi bog`lar soni uglevod asoslari oarsidagi bog`larga nisbatan 1202 taga ko`p.Shu DNKdan sintezlangan genning 14,3 % ni axborotsiz qism tashkil qiladi.Translatsiya jarayonida ribosoma genni 409,02 nm ni bosib o`tgan vaqt davomida hosil peptid bog`lar soni 400 tani tashkil qiladi.Shu DNK dagi G va S orasidagi vodorod bog`lar sonini aniqlang.
A) 1800 B) 900 C) 3600 D) 7200
82. O`rtacha odamning uzun naysimon suyaklarida kalsiy karbonat tuzlari 116,8 g bo`lsa shu odamning massasini aniqlang (shu odamning massasini 11 % ni suyak tashkil etadi suyaklarning massasini 36% ni esa uzun naysimon suyaklar tashkil etadi)
A) 80 B) 53,81 C) 70 D) 75
83. 200 ta aminokislotani sinteziga javobgar bo’lgan i-RNK dagi nukleotidlar soni, sintezlangan oqsilning og’irligi va shu oqsilning sintezlashga sarflangan vaqtni toping?(36000 D oqsilni sinteziga taxminan 2 min, sarflanadi)
A) 600 ta, 26000 D, 1 min 40 sek
B) 603 ta, 24000 D, 1 min 19,8 sek
C) 700 ta, 90000 D, 5 min
D) 600 ta, 24000 D, 1min 19,8 sek
84. To`liq va to`liqsiz parchalangan glukozani nisbati 1:3 bo`lib,shu jarayon natijasida sitoplazamdan issiqlik sifatida tarqalgan energiya 1440 kj tashkil qiladi.To`liq parchalanish uchun sarf bo`lgan O2 aniqlang
A) 6 B) 12 C) 18 D) 54
85. Irsiy jihatdan 2 belgisi bo’yicha toza bo’lmagan sariq va silliq urug’chi no’xat sariq va burishgan no’xat bilan chatishtirilganda hosil bo’lgan genotipik guruhlarning necha % i faqat genotipik jihatdan ota-onadan farq qiladi (yashil no’xat ham olingan)
A) 25% B) 50% C) 16,67% D) 33,33%
86. Aholi soni 3 107 shularni 49,5 %i 2 xil gameta hosil qiladi. Bularni klaynfelter bilan uchrash nisbati 500:1 o’g’il bolalarni necha %ini skelet tuzulishi ayollarni skelet tuzulishiga o’xshash bo’lib qoladi.Aholini necha %ini klaynfelterga uchramagan.
A) 0,2% 49,40% B) 0,02% 99,8%
C) 0,2% 99,901% D) 0,02% 49,499%
87. Agar loviyada 5 soat davomida glukoza faqat to`liq parchalansa va shu vaqt davomida sitoplazmada issiqlik sifatida tarqalib ketgan energiya ATF ga bog`langan energiyaga nisbatan 200 kj ga farq qilsa u holda shu vaqt davomida fotosintez hisobiga hosil bo`lgan glukozani aniqlang.(moldA)
A)180 B) 300 C) 540 D) 17
88. Ma`lum bir hayvonda anafaza anafaza I davrida xromosomalar soni 40 ta bo`ib shu organizmni embrional davrida jami blastomerlardagi xromosomalar soni 20480 ta ga yetgan paytda jami hujayralardagi hujayra markazini tarkibiga kiruvchi mikronaychalar soni 49248 tani tashkil qilsa u holda shu vaqt ichidagi hujayralarni nechtasi G1 davrida turganligini aniqlang.
A) 112 B) 56 C) 400 D) 200
89. DNK da muayyan fragmentining uzunligi 88.4 nm bo`lsa DNK dagi nukleotidlar orasidagi masofa 0.34 nmga teng. Ushbu fragmentda A, G, S lar yig`indisini toping.
A) 260 B) 169 C) 182 D) 78
90. DNKning birinchi zanjirida purin asoslari pirimidin asoslariga nisbatan 2 marta kam bo`lib shu zanjridagi T lar soni S soniga nisbatan 2 marta kam.Ikkinchi zanjridagi A soni birinchi zanjirdagi A soniga nisbatan 90 ta ko`p.Shu DNK ni G nukleotidi ko`p bo`lgan zanjirdan sintezlangan gen tarkibida faqat riboza bilan bog`lana oladigan azot asosi tutuchi nukleotidlar soni 400 tani tashkil qiladi.Shu DNK dagi G va S orasidagi vodorod bo`glar soni aniqlang.
A)1420 B) 3270 C) 1635 D) 2130
91. Norkani embrional davrida 5 marta meridianal bo`linish sodir bo`lgandan so`ng hosil bo`lgan hujayralarni 78,125 % interfazani G 2 holatida qolgani esa G1 holatida bo`lsa u holda jami blastomerlardagi hujayra markazini tarkibiga kiruvchi mikronaychalar sonini aniqlang.
A) 24624 B) 13824 C) 12368 D) 49248
92. Shirinmiya o`simligida 8 soat davomida xloroplast va mitoxondiriyada hosil bo`lgan ATF 3348 molni tashkil qilsa u holda shu vaqt davomida to`liq parchalangan glukozani(a) va hosil bo`lgan glukozani(b)aniqlang.(mol)
A) a-2,5; b-180 B) a-3; b-180
C) a-6; b-90 D) a-6; b-180
93. DNK dagi umumiy A lar yeg`indisi DNK birinchi zanjiridagi G soniga teng.Birinchi zajirdagi S lar soni shu zanjirdagi A,G,T yeg`indisidan 2,5 kam.Shu DNK ning ikkinchi zanjirdan sintezlan i-RNK dagi U lar 100 ta bo`lib birinchi zanjirdan sintezlangan i-RNKdagi U soniga nisbatn 3 marta kam.Shu DNK dagi vodorod bog`larning necha % A va T juftligi orasida joylashgan?
A)27 B) 73 C) 26,7 D) 63,3
94. DNK ning tarkibida vodorod bog`lar soni fofsodefir bog`lar soniga nisbatan 632 taga farq qiladi.Shu DNK dagi A va T lar orasidagi vodorod bog`lar soni S va G lar orasidagi vodorod bo`glar soniga nisbatan 450 ta ga kam.Shu DNK dan sintezlangan genda translatsiya jarayonining 66,67 % i amalga oshgan vaqt davomida ajralgan suv 899 molekulani tashkil qiladi.Shu DNK qo`sh zanjiridagi A sonini aniqlang.
A)630 B) 720 C) 360 D) 1350
95. Bir odam bir kunda 120 gr oqsil 450 gr uglevod iste’mol qildi.U iste’mol qilgan yog’esa jami energiyaning 27,61% ini beradi. U ertalabki nonushtasidan olgan energiyasining 80% ini nonushtaga iste’mol qilgan uglevod va oqsildan hosil bo’lgan energiya tashkil qilsA) U nonushtad aiste’mol qilgan yog’ning massasi qancha?
A)30,83 B) 20,83 C) 40,83 D) 47,24
96. Makkajo`xori so`tasining uzunligi bir juft polimer genlar (A1A2) bilan belgilanadi. Dominant gomozigotali formalar sotasining uzunligi 24 sm, ressesiv gomozigotali so`talar uzunligi 16 sm bo`lsa, F2 da 20 sm li so`taga ega bo`lgan (genotipi gomozigotali) o`simliklar naslning necha %ini tashkil qiladi.
A)12.5 B) 37.5 C) 50 D) 25
97. Odam tanasining o`rtacha 52 % ini tayanch-harakatlanish sistemasi tashkil qilib shu odamning suyaklarini 10 % chanoq suyagi tashkil qiladi va shu chanoq tarkibida kalsiy karbonat tuzlari 37,76 g.ni tashkil qilsa u holda shu odamning bir kecha kunduz davomida asosiy moddalar almashunuvi uchun zarur bo`lgan energiyani kkalda aniqlang.
A) 1680 B) 1920 C) 1800 D) 1860
98. DNK uzunligi 459 nm bo`lib shu DNKning birinchi zanjiridagi A va S nisbati, T ni va A va S yeg`indisga nisbati va G ni A,S,T nukleotidlarining yeg`insiga nisbati 2:1 tashkil qiladi.Shu DNK ikkinchi zanjirining necha % ni G tashkil qiladi?
A) 7,4 B) 33,33 C) 20 D) 40
99. DNK fragmenti tarkibida 400 ta bo’lib, A+G+Syig’indisining A+G+T ga nisbati 1,4 bo’lsa fragment tarkibidagi bog’lanishlar soni?
A) 550 B) 450 C) 480 D) 600
100.Oqsil tarkibida 20 gr N va 20% C bor. Agar oqsildagi bu miqdor CO2 ni sintez qilish uchun aerob sharoitda qancha fosfat kislota sarf bo’ladi?
A) 1225,045 B) 1000
C) 1355,89 D) 1500,65
101. Zorkani geterogametali vakilini gametogenez davrida 14 ta birlamchi jinsiy hujayradan hosil bo`lgan yo`lantiruvchi tanachalarni nechtasi yo`naltiruvchi tanachadan hosil bo`lganligini aniqlang.
A)42 B) 14 C) 2 D) 28
102. DNK ning birinchisi zanjirida nukleotidlar GATATSGTSAGS ko`rinishida joylashgan . DNK ning ikkinchi zanjirida sintezlangan RNK dagi nukleotidlar ketma-ketligidagi purin asoslari %ini ko`rsating.
A) 50 B) 75 C) 45.45 D) 54.55
103. Glukoza to`liq parchalanishi hisobiga mitoxondriyadan 8120 kj energiya issiqlik sifatida tarqalib ketgan.Shu jarayon natijasida hujayrada saqlanib qolgan energiayni necha % ksilorod ishtiroksiz amalga oshganligini aniqlang.
A)2,2 B) 5,26 C) 60 D) 34,2
104. DNK fragmenti tarkibida 520 ta vodorod bog’ bo’lib, purin nukleotidlar soni timindan 2,5 marta ko’p.Fragmentdagi umumiy nukleotidlar soni?
A)480 B) 320 C) 400 D) 240
105. Geni uzunligi 408 nm bo`lib shu gen tarkibida U va A nisbati 1:2, S soni U va A yeg`indisiga ,G soni esa A,S,U lar yeg`indisiga teng.Shu gen joylashgan DNKdagi vodorod bog`lar sonini aniqlang.
A) 1200 B) 3300 C) 1650 D) 2400
106. Mitoxondriyada sitoxorom oqsil sintezi uchun 240 kj, sitoplazamada insulin oqsili uchun 200 kj eneriyiga sarflandi. Hosil bo`lgan ADF hisobiga mitoxondriyadagi ADFlar 6,38% ga,sitoplazmadagi ADFlar esa 14,29 % ga ortdi.Shu hujayradan bir necha mol glyukoza to`liq va to`liqsiz parchalanishi hisobiga mitoxondriyda ADFlar 72 % ga,sitoplazmadagi ADF lar esa 45 % ga kamaydi.Shu jarayonlar natijasida issiqlik sifatida tarqalib ketgan energiyani kj hisoblang.
A)1700 B) 3400 C) 2320 D) 2560
107. Malum bir organizmning hujayralardagi xromosomalar soni 72 tani tashkil qilsa shu organizmning hujayralarida meyoz buzilishi tufayli 4 juft xromosomalarni juft tarqalmay faqat biita qutubga o`tib qolsa va hosil bo`lgan hujayralar normal hujayralar bilan qo`shilishi natijasida hosil bo`lgan zigotani embrianal davrida 3 marta ekvatorial bo`linish sodir bo`lgandan so`ng jami hosil bo`lgan blastomerlardagi xromosomalar sonini aniqlang.
A)10240; 8192 B) 19456; 17408
C) 9216; 18432 D) 9728; 8704
108.Odamlarda talasemiya(a) chala dominant holda irsiylanadi. Dominant gomozigotalar erta halok bo`ladi, geterozigotalar yashaydi. O`roqsimon anemiya (b) retsessiv gomozigota holatda o`limga olib keladi, geterozigotalar yashaydi va kasallikning yengil formasi bilan kasallangan bo`ladi. Albinizm esa retsessiv gen kasalligi hisoblanadi. digeterozigotali albinos ota va digeterozigotali albinizm bo`yicha domimant gomozigotali onadan tug`ilgan farzandlarning necha %i halok bo`ladi.
A) 50 B) 43.7 C) 75 D) 25
109. Oqsil tarkibida peptid bog`lar soni 549 ta bo`lib shu oqsilni sinteziga javobgar bo`lgan gen joylashgan DNK dagi vodorod bog`lar soni shu DNKni qo`sh zanjirdagi jami fofodefir bog`lar soniga nisbatan 932 ta farq qiladi.Shu DNK dagi G soni aniqlang.
A)1860 B) 720 C) 1440 D) 930
110. DNK dagi jami vodorod bog`lar soni 7000 ta bo`lib shu DNKdan sintezlangan oqsil tarkibida peptid bog`lar soni 899 ta bo`lsa u holda DNK vodorod bo`glarning necha % A va T juftligiga tegishli?
A)44,44 B) 55,56 C) 31,43 D) 68,57
111. Shimpanzenni maydalanish bosqichida blastomerlarda beshinchi marta meridianal bo`linish sodir bo`lgandan so`ng hosil bo`lgan jami hujayralardagi autosomalar soni jinsiy xromsomalarga nisbatan qanchaga ko`p bo`lishligini aniqlang.
A)22528 B) 47104 C) 45056 D) 23552
112. Ma`lum bir odamda bir kecha-kunduzda 900 ml ikklamchi siydik hosil bo`lgan shu vaqt davomida buyrak orqali o`tgan qonni aniqlang(qonni 54 % plazma tashkil qilib plazmni 8 % oqsil tashkil qiladi.Qolgan narsalarni maksimal hsiobda olinsin)
A)65,2 B) 60 C) 121 D) 90
113. Bir necha mol glukoza to`liq va to`liqsiz parchalanishi hisobiga jami issiqlik sifatida tarqalgan energiya 3740 kj tashkil qilib uning 22,46 % anaerob bosqichdan ajralgan.To`liq parchalangan glyukozani massasini aniqlang.
A)180 B) 360 C) 450 D) 810
114. DNK molekulasida vodorod bog’lar va nukleotidlar o’zaro 4:3 nisbatda joylashgan.DNKning jami 2000ta bog’i bor. DNKning 1 zanjiridan i-RNK sintezlandi. Hosil bo’lgan i-RNK ning 20% qismi intron bo’ladi. Ribosoma i-RNK ning axborotli qismining 65% ni bosib o’tdi.Yirik ribosomadan hosil bo’lgan polipeptiddagi aminokislotalar sonini toping.
A)200 B) 120 C) 130 D) 600
115. DNK da 600 ta nukleotid bo’lib A va T o’rtasidagi H bog’ G va S orasidagi H bog’ nisbati 4:9 bo’lsa shu DNK dagi A nukleotidi foizi va G nukleotid foizidan necha marta katta
A)1,5 B) 0,75 C) 0,666 D) 0,25
116. Ma`lum bir odamning o`rtacha tanasini 52 %ni tayanch- harakatlanish sistemasi tashkil qiladi.Shu odamning suyalaridagi jami fosfat tuzlari 3,6 kg tashkil qilsa u holda shu odamning asosiy moddalar alamshinuvi uchun kerak bo`lgan energiya miqdorini aniqlang.
A)1680 B) 1920 C) 1800 D) 1860
117. Ma`lum bir organizmning embrianal davrining maydalanish bosqichida 4 ekvatorial bo`linish sodir bo`lgandan so`ng jami hujayralardagi autosomalar bilan jinsiy xromosomalar sonidagi farq 16384 tani tashkil qilsa u holda beshinchi meridianal bo`linish sodir bo`lgandan keying jami blastomerlardagi xromosomalar sonini aniqlang.
A)9728 B) 9216 C) 18432 D) 4864
118. To`liq va to`liqsiz parchalangan glyukozani nisbati 1:2 bo`lib shu jarayon natijasida sitoplazmada 18 mol ATF hosil bo`lgan.Shu jarayon natijasida mitoxondriyada hosil bo`lgan ATF sitoplazmada hosil bo`lgan ATFga nisbatan necha marta ko`pligini aniqlang.
A)18 B) 6 C) 12 D) 9
119. 1 ta Blastomer ekvator tekisligi bo’ylab 3 marta bo’lindi va meridian tekisligida tugallandi jami necha blastomer hosil bo’ldi va necha marta bo’lindi?
A)128 va 7 B) 256 va 8
C) 512 va 8 D) 256 va 7
120.DNK molekulasi tarkibidagi T umumiy zanjirning 16 %ini tashkil etib shu molekulada 510 ta G bor. Shu DNK ning uzunligini toping.
A) 510 B) 255 C) 365 D) 175
121. DNK ning birinchi zanjirini 22,22 % ni,ikkinchi zanjirni 44,44 % ikkalla zanjirni 33,33% ni S tashkil qilib,shu zanjirni birnchisida T bilan S soni ikkinchisida esa A bilan G soni o`zaro teng.DNK ning birinchi zanjiridan sintezlangan genning necha % U tashkil qiladi?
A)21,67 B) 11,67 C) 22,22 D) 20
122. Bir necha mol glyukoza to`liq parchalanishi hisobiga sitoplazmada ATF ga bog`langan energiya mitoxondriyada ATF ga bog`langan energiyaga nisbatan 6800 kj ga farq qilsa u holda parchalangan glyukozani hosil bo`lishi uchun sarflangan energiyani kj aniqlang.
A)3600 B) 720 C) 2400 D) 7600
123. DNKning birinchi zanjirdagi A lar soni ikkinchi zanjirdagi A soniga,ikkinchi zanjirdagi G lar soni birinchi zanjirdagi G lar soniga va DNK dagi G lar soni A soniga nisbatan 2: 1 bo`lsa u holda DNK ikkinchi zanjirdagi nukleotidlarni necha % S tashkil qiladi.
A)44,44 B) 22,22 C) 33,33 D) 25
124. Sitoplazmada ADFlar soni ATFlar soniga nisbatan 2,5 barabar ko`p bo`lib 5 mol glyukoza parchalanishi hisobiga ADF va ATF lar nisbati 1;1,8 bo`lib qoldi.Dastlabki ATFlar sonini aniqlang.
A)20 B) 12 C) 10 D) 8
126. Oqsil biosintezida 500 aminokislotadan iborat oqsil sintezlandi. i-RNK ning 35% A, 25% ni S,qolganlari U va G tashkil etadi.Shu i-RNK sintezlangan DNKda 2775 ta H bog’ bo’lsa DNKdagi G lar sonini aniqlang.
A)525 B) 625 C) 550 D) 475
127. Odamlarda sochning jingalakligi silliqligi ustidan chala dominantlik qiladi,geterozigota organizmlarning sochi to`lqinsimon bo`ladi.O`ng qo`lni ishlatish va normal eshitish esa chapaqaylik va karlik ustidan to`liq dominantlik qiladi.Jingalak sochli,o`naqay, normal eshituvchi ayol , to`lqinsimon sochli chapaqay,normal eshituvchi erkakka turmushga chiqqan.Ularda to`lqinsimon sochli, chapaqay, kar farzand tug`ilgan bo`lsa,ota-ona genotipini toping.
A)AaBbDd x AabbDd B) AABbDd x AaBbDd
C) AABbDD x AabbDd D) AABbDd x AabbDd
128. Shimpanzeni shakllanish zonasida jami yetilgan spermalar soni 48000 ta bo`lib shu hujayralar hosil bo`lgan birlamchi jinsiy hujayralardagi jami autosomalar sonini aniqlang.
A)552000 B) 2208000
C) 576000 D) 2304000
129. Qonning zichligi 1,06 ga teng.Venadan 10ml qon olinib sentrifugalandi va tindirildi,bunda 4,24gr shaklli elementlar cho’kdi.Odamda qon olinmasdan oldin necha ml qon bo’lgan
(qon olinmasdan oldin plazmaning massasi 3402,6gr bo’lgan).
A)5350 B) 4900 C) 5000 D) 5500
130. Ma`lum bir oqsilni sintezini translatsiya jarayonida hosil bo`lgan suvni massasi 2142 gr bo`lib shu oqsil to`g`risidagi axborot joylgan DNK ni qo`sh zanjirida jami 1390 ta vodorod bog` mavjuD) Shu DNKni purin asoslarini necha % ni G tashkil qiladi?
A)56,14 B) 28,08 C) 43,86 D) 21,92
131. 114 mol ATF hisobiga hosil bo`lgan glyukoza to`liq va to`liqsiz parchalanishi natijasida mitoxondriyadan issiqlik sifatida tarqalgan energiya 3480 kj bo`lsa u holda parchalanmay qolgan sut kislotasini massasini aniqlang.
A)450 B) 900 C) 1800 D) 540
132. Ulotriks jinssiz va jinsiy ko`payib yangi 400 ta o`simlik hosil qildi.Shu ulotriksni ko`payishda ishtirok etgan teng katalikdagi xivchinli hujayralar soni 80 ta bo`lsa u holda shu ulotriksni nechta hujayrasi jinssiz usulda bo`lingan.(jinssiz ko`payishda har bir hujayrada 4 martadan mitoz kechgan deb hisoblanasin)
A)15 B) 240 C) 8 D) 12
133. Piyoz po`stining qizil rangi B gen ,sariq rangini b gen ifodalaydi, ammo ranglar genotipda V gen bo`lsa yuzaga chiqadi.Uning retsessiv v alleli ingibitor vazifasini bajaradi va rangning yuzaga chiqishiga to`sqinlik qiladi.Po`sti sariq piyoz oq piyoz bilan chatishtirilganda F1da olingan barcha duragaylar qizil po`stli bo`lgan. F2da 288ta piyozlar olingan bo`lsa,shu avlodni nechtasi oq piyozlar hisoblanadi?
A)288 B) 72 C) 144 D) 216
136. Transkiripsiya va tarnslatsiya jarayonida hosil bo`lgan bog`lar soni 558 ta bo`lsa u holda hosil bo`lgan oqsilni massasini aniqlang.(bitta aminokislotani massasi 120 D) )
A)16800 B) 5600 C) 50400 D) 14000
137. Odam tanasining 10 % ini suyak tashkil qilib suyaklarni 45% naysimon suyaklar tashkil qiladi.Naysimon suyaklarni 87 %ini uzun naysimon suyaklar tashkil qiladi.Agar odamning bir kecha kunduz davomida asosiy moddalar alamshinuvi ta`minlash uchun zarur bo`lgan energiya 2040 kkal tashkil qilsa u holda shu odamning kalta naysimon suyaklari tarkibidagi fasfat tuzlarini aniqlang.(kg.)
A)0,55 B) 0,199 C) 0,33 D) 0,25
138. Bir necha molekula glyukoza to`liq va to`liqsiz parchalanadi.Shu jarayonda sitoplazmdan issiqlik sifatida ajralgan energiya 1320 kj tashkil qildi.To`liq parchalangan glukozani anaerobda hosil bo`lgan energiyasi aerobda hosil bo`lgan energiyadan 8400 kj.ga farq qilsa u holda parchalanmay qolgan sut kislotasini to`liq parchalanishi uchun zarur bo`lgan gazni aniqlang.(moldA)
A)90 B) 45 C) 22,5 D) 21
139. Ti plazmidga BamHI restriktazasi bilan ishlov berildi.Natijada shu plazmid 15 bo`lakka ajralgan bo`lsa jami uzilgan vodorod bog`lar(a) G bilan G o`rasidagi uzulgan bog`lar(b) va shu plazmidda BamHI ning sayti(c)ning sonini aniqlang.
A)a-150; b-30; c-15 B) a-180; b-30; c-14
C) a-180; b-30; c-15 D) a-160; b-32; c-16
140. Fenotip jihatdan bir xil genotip jihatdan esa har xil bo`lgan to`tiqushlar chatishtirilib avlodda faqat bir xil fenotipli organizm olindi.Hosil bo`lgan organizmdani birini hosil qilgan gametalarini ichida AB va ab bo`lgan to`ti qush bilan chatishtilib jo`jalar hosil qilindi.Hosil bo`lgan jo`jalarni ichida 18 tasi havorang 6 tasi esa sariq bo`lib chiqdi.F2 da hosil bo`lgan organizmlarni nechtasi dastlabki ota-onadan farq qiladi
A)18 B) 30 C) 24 D) 12
141. Qalampir o`simligida mitoz buzilishi hisobiga 6 juft xromosoma jufti tarqalmay faqat bitta qutubga o`tib qoldi.Notekis tarqlagan 6 juft xromosomani 3 juftining xromatidalari bir-biridan ajralaymay mustaqil xromosomaga aylanmay sentromeralari bilan birlashgan holda qoldi qolgan 3 juftning xromoatidalari bir-biridan ajralib mustaqil xromosomalarga aylandi.Mitozdan so`ng hosil bo`lgan qiz hujayralarni xromosoma(a) va DNK(b)lar sonini aniqlang.
A)birinchi hujayrada a-54; b-54; ikkinchi hujayrada a-42; b-42
B) birinchi hujayrada a-51; b-54; ikkinchi hujayrada a-45; b-42
C) birinchi hujayrada a-51; b-54; ikkinchi hujayrada a-42; b-42
D) birinchi hujayrada a-54; b-54; ikkinchi hujayrada a-43; b-45
142. Agar genni uzunligini 306 nm bo`lsa va genni 55,56% ni purin asoslari tashkil qilsA)Pirimidin asoslarini 45 % ni U tashkil qiladi.Shu gen sintezlanga gen tarkibidagi vodorod bog`lar sonini aniqlang.
A)2220 B) 1260 C) 960 D) 3180
143. Ovqatlanish rejimining quyi qismiga amal qiladigan odamning tushki ovqatdan hosil bo`lgan energiyasi 1400 kkal tashkil etadi.Shu odamning bir kecha-kunduzda hosil bo`lgan energiyaning 23,17% ni oqsillarni parchalanishidan ajralib chiqqan,bir kecha kunduzda ovqat tarkibidagi yog` va uglevoddan ajralib chiqqan energiyani nisbati 1:2 bo`lsa shu odam istemol qilgan oqsil,yog` va uglevodlarni gr hisoblang.
A)610 B) 836 C) 726 D) 400
144. Qalampir o`simligida mitoz buzilishi hisobiga 5 juft xromosoma jufti tarqalmay faqat bitta qutubga o`tib qoldi.Notekis tarqlagan 5 juft xromosomani 2 juftining xromatidalari bir-biridan ajralaymay mustaqil xromosomaga aylanmay sentromeralari bilan birlashgan holda qoldi qolgan 3 juftning xromoatidalari bir-biridan ajralib mustaqil xromosomalarga aylandi.Mitozdan so`ng hosil bo`lgan qiz hujayralarni xromosoma(a) va DNK(b)lar sonini aniqlang.
A)birinchi hujayrada a-53; b-53; ikkinchi hujayrada a-43; b-43
B) birinchi hujayrada a-51; b-53; ikkinchi hujayrada a-43; b-43
C) birinchi hujayrada a-51; b-51; ikkinchi hujayrada a-43; b-43
D) birinchi hujayrada a-53; b-53; ikkinchi hujayrada a-43; b-45
145. Suv havzalaridagi oziq zanjirni tipik misolida ekologik piramidagi konsumentlarni 36 % dagi og`irlik 12 t tashkil qilsa u holda shu piramidadagi avtotrof organizmni necha foizi 90 tonnani tashkil qiladi?
A)40 % B) 100 % C) 30 % D) 60 %
146.70 kg odamning 12% ni suyak tashkil etadi.Suyaklarining massasini 7% ni uzun g`ovaklar tashkil etsa u holda shu odamning o`mrov suyag(lar)idagi fosfat tuzlarini miqdorini(gr) aniqlang.(uzun g`ovak suyaklarning masassini 12,5% ni o`mrov suyaklari tashkil etadi )
A)49 B) 29,4 C) 2,89 D) 73,35
147. Suv havzalaridagi oziq zanjirni tipik misolida ekologik piramidagi umumiy biomassani 40 % dagi og`irligi 111,1 t tashkil qilsa u holda yirik baliqni 70 % og`irligini aniqlang.
A)150 kg B)194 kg C)175 kg D)180 kg
148. Ma`lum bir DNKni dastlabki holatda uzunligi 510 nm bo`lib shu DNK tarkibida jami vodorod bog`lar 3900 tani tashkil qiladi.Evolutsiyada davomida shu DNKni birinchi zanjiridagi A nukleotidini 10 jufti o`z o`rnini T bilan, 15 jufti esa G bilan, 8 jufti esa S bilan o`rin almashdi.Mutatsiyadan so`ng A nukleotidni foiznini va shu DNK dagi jami vodorod bog`lar soni aniqlang.
A)18,47% va 3946 B)15,78% va 1973
C)25,5% va 5919 D)14,87% va 3469
149. Agar oddiy qarag`ayning uzun novdalari 15 juft bo`lsa, ularning barchasi o`zida 20 ta tangachadan iborat urug`chili qubba tutsa va uchki qismi juft qubba tutadigan novdalarning bittadan tutadigan novdalarga o`zaro nisbati 2:1 bo`lsa, u holda urug`lanishdan so`ng hosil bo`ladigan urug`larning jami sonini toping?
A)1600 B)400 C)2000 D)800
150. O`simlik hujayralarida 30 molekula glukoza sintezlanishi hisobiga hujayradagi ATF miqdori 20%ga kamaydi.Hosil bo`lgan glukozani barchasi to`liq parchalanishi hisobiga jami hujayralardagi ATF ni aniqlang.
A)1140 B)3300 C)2160 D)540
151. DNK tarkibida guanin va sitozinlar soni shu DNK tarkibidagi aninokislotalardan 2,4 martta ko'pligi ma'lum bo'lib, adinin va timinlar soni esa, guanin va sitozinlar sonidan 1,5 martta ko'p, shu DNK oqsil tarkibidagi umumiy vodarod bog'lar soni umumiy nukleotidlar sonidan 1,2 martta ko'p bo'lsa, DNK tarkibidagi adinin va timinlar orasidagi vodarod bog'lar soni umumiy nukleotidlar sonini necha foizini tashkil qiladi?
A) 30 % B) 40 % C) 60 % D) 70 %
152. DNK da T nukleotidlari soni umumiy nukleotidlarni 22.53 % ini tashkil qiladi. Shu DNK ga BamHI restriktaza fermenti yordami bilan ishlov berildi. Buning natijasida DNK da 72 ta bog' uzilgani ma'lum bo'ldi. H bog'lar esa dastlabkiga nisbatan 4.0789 % ga kamaygan bo'lsa, dastlabki DNK dan RNK sintezlanishi uchun qancha molekula glukoza to'liq parchalanishi zarur ? (1 ta H bog'ni uzilish uchun nazariy jihatdan 437 kj energiya sarf bo'ladi)
A) 423 B) 90 C) 211 D) 230
153. Mushuklar junining rangini ikkita allel bo`lmagan genlar nazorat qiladi. genotipdagi dominant K geni qora rangli, k geni esa malla rangli jun hosil bo`lishiga sabab bo`ladi. I geni esa K va k genlar funksiyasini pasaytirib, rangning kulrang tusda bo`lishiga olib keladi. Geterozigota mushuklar chatishganda avlodda fenotip bo`yicha ota-onaga o`xshamagan mushukchalar necha foizni taskil etadi?
A) 50 B) 25 C) 75 D) 100
154. Fenotip jihatdan bir xil genotip jihatdan esa har xil bo`lgan to`tiqushlar chatishtirilib avlodda faqat bir xil fenotipli organizm olindi.Hosil bo`lgan organizmdani birini hosil qilgan gametalarini ichida AB va ab bo`lgan to`ti qush bilan chatishtilib jo`jalar hosil qilindi.Hosil bo`lgan jo`jalarni ichida 18 tasi havorang 6 tasi esa sariq bo`lib chiqdi.F2 da hosil bo`lgan organizmlarni nechtasi dastlabki ota-onadan farq qiladi
A) 18 B) 30 C) 24 D) 12
155. DNK dagi jami kimyoviy bog’lar (vodorod va fosfodiefir) yig’indisi 448ta, undagi vodorod bog’ va fosfodiefir bog’larning farqi 52 ga teng bo’lsa DNK dagi sitozinli nukleotid tarkibidagi dezoksiribozalarda nechta uglerod atomi bor?
A) 200ta B) 250ta C) 300ta D) 350ta
156. Ovqatdan ajralgan energiyaning 771,5 kkal qismi bir kecha kunduzdagi tana haroratini saqlash uchun sarflandi. Ovqat tarkibidagi oqsil va yog' umumiy 300 g ni tashkil qiladi. Uglevoddan ajralgan energiya yog'dan ajralgan energiyadan, 2 barobar kam. Oqsil va yog'dan ajralgan energiya farqi 244 kkal ga teng bo'lsa, ovqat tarkibidagi oqsil va uglevodni massa miqdori ayirmasini toping.
A) 48 g B) 65 g
C) 56 g D) 71 g
157. Bir necha molekula glukozaning tóliqsiz parchalanishi jarayonida 54 molekula ATF sintezlandi. Shu jarayonda sarflangan ADF miqdori fotosintez jarayonida necha molekula glukoza sintezlanganida ajraladigan ADF miqdoriga teng.
A) 54 B) 1 C) 2 D) 3
158. Nomaʼlum miqdordagi glyukoza 3 bosqichda parchalandi. Birinchi bosqichdagi energiya 2- va 3- bosqichdagi energiyaning 8 % ini tashkil qiladi. Uchinchi bosqichdagi jami energiyadan 2- bosqichdagi jami energiya ayirmasi 7200 kj boʻlsa, uchala bosqichda necha kj energiya hosil boʻlgan?
A) 9000 B) 9072
C) 8200 D) 8600
159. Noma'lum o'simliklarning tuxum hukayrasidagi jinsiy xromasomalar soni somatik hujayralaridagi barcha xromasomalarga nisbatan foiz farqi 2,143 % ga teng. Yeg'indisi esa, 12,143 % ga teng bo'lsa, noma'lum o'simliklarning endosperimidagi autasoma xromasomalar yeg'indisini toping.
A) 45 ta B) 38 ta
C) 69 ta D) 96 ta
160. DNK qo'sh zanjiri tarkibidagi A va T nukleotidlari S nukleotidlari dan 480 taga ko'p. DNK dagi H bog'lar va shu DNK dan sintezlangan oqsil tarkibidagi peptid bog'lar soni yig'indisi 703 ga teng bo'lsa, DNK fragmentini uzunligini aniqlang
A) 87.04 nm B) 92.92 nm
C) 76.16 nm D) 97.92 nm
161. O`simlik---chigirtka---kaltakesak---lochindan iborat piramidada produtsent massasining uchlamchi konsument bilan massa kupaytmasi (tonnada) 10 tonnani ,chigirtka bilan produtsent massasining kupayymasi esa 1000 tonna bulsa piramidadagi birlamchi va uchlamchi konsument massalari farqini (tonnada) aniqlang?
A) 8,9 B) 9,9 C) 9,99 D) 8,99
161. Xirzitum g'o'zasida bargini o'yilgan bo'lishi, bargini qirqilgan bo'lishi ustidan chala dominantlik qiladi. Geterozigotalilarning bargi yaxlit bo'ladi. Tolasining qo'ng'ir bo'lishi malla bo'lishi ustidan chala dominantlik qiladi. Geterozigotalilarda tola rangi novvot rangda bo'ladi. O'simliklar bilan shug'ullanuvchi genetik markazda xirzitum g'o'zalarining degeterozigotali formalari chatishtrilishi natijasida, avlodda ota onaga genotip va fenotip jixatdan o'xshash va bargi qirqilgan, tolasi malla xirzitim go'zalarning umumiy soni 1125 tani tashkil qilsa va bargi qirqilgan, tolasi malla bo'lgan g'o'zalar ikkala belgi bo'yicha ham oraliq xarakterga ega g'o'zalardan 675 taga kamligi ma'lum bo'lsa, digomozigota genotipiga ega g'o'zalarni somatik hujayrasidagi jami xromasomalar soni qanchaga teng?
A) 93600 ta B) 23400 ta
C) 46800 ta D) 50600 ta
162. Alisherning bir kunlik ovqati tarkibidan ajralgan energiya 4280kj ni tashkil etib oqsildan ajralgan energiya foizi yog va uglevod foizidan 28%ga kamligi uglevoddan 2%ga kopligi aniq bolsa, bir kunlik istemol qilgan yog` miqdorini(gr) toping.
A)33 B)133 C)73 D)313
163. 780 ta H bog’I bo’lgan DNK zanjirida A-T , G-S nukleotid orasidagi nisbati 1:1,5 bo’lsa shu DNK fragmentida Adininlar soni?
A) 210 B) 140
C) 120 D) 230
164. Ma’lum bir uzunlikdagi DNK fragmenti tarkibidagi vodorod bog‘lar soni adenin nukleotidlari sonidan 1400 taga, sitozin nukleotidlari sonidan 1200 taga ko‘p bo'lsa, DNK fragmentining uzunligini (nm) aniqlang. (DNK molekulasida qo'shni nukleotidlar orasidagi masofa 0,34 nm ga teng.)
A) 408 B) 238 C) 204 D) 102
165. Tovuq fermasida 8800 ta jo'jalar tuxumdan yorib chiqdi. Bu jo'jalarni 18.75 foizini qora patlilar tashkil qiladi 81.25 foizini esa oq patli jo'jalarning necha foizi ibgibitor gen tasrida dunyoga kelgan ?
A) 84.6 % B) 92.3 %
C) 79.2 % D) 69.2 %
166. To`liq va to`liqsiz parchalangan glukozni nisbati 1:7 bo`lsa u holda sitoplazma va mitoxondriyada hosil bo`lgan ATF ni nisbati qanday bo`ladi?
A)1:2,25 B)1:2,57 C)1:2,375 D)1:2,71
167. G`o`za o`simligini guliga bir nechta chang donachasi kelib tushdi va urug`lanishdan so`ng bir nechta urug` hosil bo`ldi.Hosil bo`lgan urug`lar chang donasidan hosil bo`lgan spermalar soniga nisbatan 8 barobar kam bo`lib,urug`lanishda ishtirok etmagan spermalar soni urug`lanishda qatnashgan spermalarga nisbatan 120 taga ko`p bo`lsa u holda hosil bo`lgan urug`lar sonini aniqlang.
A)60 B)30 C)120 D)40
168. Agar A geni bilan B geni bitta xromosomada joylashsa shu genlari bo`yicha digeterozigotali organizm tahliliy chatishtrilganda avlodda ota-onaga o`xshash organizmlar bilan ota-onaga o`xshamagan organizmlar soni o`zaro teng bo`lishi uchun krossingover necha foizni tashkil qilishi kerak
A)100% B)25% C)50% D)40%
169. Jingalak sochli, ko`k ko`zli, baraxitaktil odam genotipini ko`rsating?
A) AAbbcc C) AABbCC
B) AabbCc D) AAbbCc
170. Endospermasini xromosoma to`plami triploid bo`lmagan bug`doy turlarini mikrosporasidagi xromosomalar soni aniqlang.
A)7,14,28 B)7 C)14,28 D)7,28
171. Pushtsiz olxoridagi xromosomalarning ikki karra ortirilish jarayonida to`golcha va olchaning ikki juftdan xromosomasi ortmay qolsa olxo`ridagi xromosolar sonini toping?
A)44 B)46 C)42 D)40
172. Yagona kod bilan kodlanmaydigan aminakislotalarning genetik kodonlari jami nechta fosfat kislota qoldig`i (a) nukleotid (b) pentoza (c) tutadi?
A)a-59; b-59; c-59 C)a-177; b-177; c-177
B)a-183; b-183; c-183 D)a-61; b-61; c-61
173. Volfiya o`simligida kunduz kuni ma`lum vaqt ichida hosil bo`lgan glukoza va parchalangan glukozani nisbati 10:1 bo`lib shu vaqt ichida ATF sintezi uchun sarf bo`lgan ADF soni 5640 tani tashkil etsa u holda shu vaqt ichida necha molekula hosil bo`lganligini aniqlang(shu vaqt ichida to`liq va to`liqsiz parchalangan glukozani nisbati 1:5 ni tashkil etadi)
A)360 B)330 C)300 D)317
174. Albinizm (a) polidaktiliya (b) klaynfelter sindromi (c) va daltonik (d) o`g`il bollarning neyronlari nechtadan jinsga aloqador bo`lmagan xromosomaga ega?
A)a-44; b-45; c-47; d-44
B)a-44; b-44; c-44; d-44
C)a-44; b-44; c-45; d-44
D)a-44; b-45; c-46; d-45
175. Ma`lum bir odamning o`rtacha 48% ni tayanch harakatlanish sistemasi tashkil etadi va shu odamdagi suyaklari tarkibidagi kalsiy karbonat va fasfot tuzlari 2,8 kg.Shu odam suvni meyorida ichib lekin ovqat iste`mol qilmaganligi uchun uning massasi 35 kundan so`ng uning massasi 35% ga kamaygan bo`lsa uning asosiy moddalar almashinuvini ta`minlash uchun qancha energiya kerak bo`ladi?
A)1248 B)1920 C)1680 D)826
176.Birlamchi siydik tarkibidagi mochevina va kreatininning necha % vena qon tomirga so`riladi?
A)100% B)0% C)98,5-99% D)1-1,55
177. Hujayrani sitoplazmasida jami 120 mol ADF bo`lib uning 25% glyukozaning kislordsiz bosqichi uchun sarf bo`ldi.Hosil bo`lg sut kislotasini bir necha mo`li to`liq parchalandi.Shu hujayrada anaerob va aerob bosqichda ishtrok etgan ADF nisbati 1:12 tashkil etsa u holda parchalanmay qolgan sut kislotasi to`liq parchalanganda dastlabki parchalangan sut kislotasi natijasida hosil bo`lgan ATF % i qanchaga ko`payadi.(mitoxondriyagi)
A)50% B)25 % C)75 % D)100%
178. Agar ma`lum bir DNK ning kuchsiz bog`lari soni 1100 juft bo`lsa va shu DNK da adenin nukleotidlari guanin nukleotidlariga nisbatan 4 barabar ko`p bo`lsa u holda shu DNKdagi shakarlar o`rtasidagi bog`larni aniqlang.
A)1998 B)2198 C)1898 D)1099
179. Sitoplazmada ADT va ATF nisbati 4 :1 bo`lib 15 molekula glukoza parchalanishi hisobiga ularni nisbati tenglashdi.Ma`lum vaqtdan so`ng yana bir necha molekula glukoza parchalanishi hisobiga qolgan ADF 60 % ga kamaydi va shu jarayon natijasida hosil bo`lgan sut kislotasining 40% mitoxondriya parchalanishi hisobiga mitoxondriyadan issiqlik sifatida tarqalib ketgan energiya miqdorini kj aniqlang..
A)9280 B)6960 C)8640 D)7680
180. 10 molekula glyukozani 3 molekulasi to’liq , 7 molekulasi to’liqsiz parchalanganda issiqlik sifatida tarqalgan energiyani hisoblang?
A)28000 B)8400 C)4680 D)9240
181. Bug`doy donining bargi ikki juft polimer genlar bilan ifodalanadi va donning ranggi qizil, och qizil, pushti, och pushti va oq bo`lishi mumkin. Pushti rangli bug`doylar chatishtirilganda 5 xil rangdagi 7200ta urug`lar olindi. qizil va oq donlarning yig`indisini toping.
A)900 B) 1800 C) 2700 D) 450
182. Agar bir odamning suyagi tarkibida 30 kg organik moddalar bo’lsa va anorganik moddalar bilan organik moddalarning ayirmasi shu odam tana massasining 5/25 qismiga to’g’ri kelsa, shu odamning qoni hajmini toping?
A)5,25 l B)5 l C)4,8 l D)5,07 l
183. Bir necha molekula sut kislotasini parchanishi natijasida issiqlik sifatida tarqalgan energiyani ATF ga bog`langan energiyadan 700 kj ga ko`p bo`lsa u holda shu sutkislotasini hosil bo`lgan bosqichda ATFga bog`langan enegiyasini aniqlang.
A)400 B)200 C)300 D)600
184. 15 mol glukoza to`liq va to`liqsiz parchalangan hosil bo`lgan ATF 246 molni tashkil qilsa u holda parchalanmay qolgan sut kislotasini aniqlang.
A)9 B)12 C)6 D)18
185.1620 g glukoza parchalanishdan hosil bo`lgan sut kislotasini necha moli parchalansa jami shu jarayonlarda hosil bo`lgan ATF 108 molni tashkil qiladi?
A)5 B)6 C)3 D)7
186. Bir necha mol glukoza to`liq parchalanishdan anaerob sharoitdan ajralgan energiya bilan aerob sharoitda ATF sintezi uchun sarf bo`lgan energiya 8640 kj tashkil qilsa u holda shu jaroyonda hosil bo`lgan ATF ni aniqlang.
A)252 B)266 C)198 D)108
187. Bir necha molekula glyukoza anaerob parchalanishi natijasida issiqlik sifatida tarqalib ketgan energiya ATFga bog`langan energiyaga nisbatan 280 kj ga ko`p bo`lsa u holda shu jarayon natijasida hosil bo`lgan sut kislotasi to`liq parchalanishi uchun necha molekula kislorod zarur?
A)42 B)84 C)6 D)21
188. 1909 g uglevodning kislorod ishtirokida to`liq oksidlanishidan ajralgan energiyani hosil qilish uchun ¾ qismi to`liq ¼ qismi chala parchalanadigan glukozadan necha g olish kerak.
A) 5381 B) 2652 C) 4536 D) 2813
189. .Agar beda o`simligida kun davomida(kunduz kuni)mitoxondiriya va xloropastdalarda hosil bo`lgan ATF 4464 molni tashkil qilsa u holda Xloroplastlarda sintezlangan glukozani massasini aniqlang.
A)240 B)120 C)114 D)30
190.Agar yantoq o`simligida kun davomida(kunduz kuni) xloroplast va mitoxondiriyada hosil bo`lgan ATF 6696 mol tashkil etsa u holda shu vaqt davomida kislorod ishtrokida sintezlangan ATF ni aniqlang.
A)6480 B)216 C)223 D)120
191. Agar zerpechak o`simligida kun davomida mitoxondiriyasida sintezlanagan ATF 120 molekulani tashkil qilsa u holda shu vaqt davomida xloroplastlarida sintezlangan ATF ni aniqlang.
A)1800 B)2160 C)3600 D)0
192. Sut kislotasini parchalanishidan issiqlik sifatida tarqalin ketgan energiya 4640 kj ni tashkil qilsa u holda shu sut kislotasi hosil bo`lish jarayonida ajralib chiqqan energiyani aniqlang.
A)1600 B)800 C)480 D)320
193.Glikogeni hosil bo`lishda ajralgan suvni massasi 1782 ni tashkil qilsa u holda shu glikogenni tarkibidagi glukozani hosil bo`lishi uchun sarflangan ATF ni aniqlang.
A)1782 B)1800 C)3800 D)3762
194.1620 g glyukozani to`liqsiz va to`liq parchalanishi natijasida anaerob va aerobda ishtrok etgan ADF nisbati 1:2 bo`lsa u holda qancha kj energiya hujayrada zahira sifatida qolganligini aniqlang.
A)2160 B)2800 C)1440 D)1520
195. Bir necha molekula glyukoza to`liqsiz va to`liq parchalandi.Shu jarayonda sitoplazmadan issiqlik sifatida tarqalib ketgan energiya mitoxondiriyadan tarqalib ketgan energiyaga nisbatan 6340 kj kam bo`lib,shu jarayon uchun sarflangan kislorod 39 molekulani tashkil qilsa u holda to`liqsiz parchalangan glukozani aniqlang.
A)7 B)2 C)3,5 D)6,5
196. Yorug` kunda ma’lim bir o`simlikda 43400 kj energiya ATF bog`larida to`plandi. Shu jarayonda asosiy fotosintez reaksiyasida qancha glukoza hosil bo`ladi.
A)116.67 B) 58.33 C) 26.25 D) 55.33
197. Agar glyukozani to`liq parchalanishi natijasida issiqlik sifatida tarqalib ketgan energiya 11520 kj bo`lsa u holda shu glukozani sintezi uchun sarf bo`lgan energiyani kj da aniqlang.
A)6480 B)7128 C)13680 D)720
198. Jag`-jag` o`simligida dastlab 56 molekula glukoza mavjud edi. Glukoza parchalanishida 76 mol ATF hosil bo`ldi. Jarayon so`ngida qancha glukoza mavjuD)
(kunduz kuni, glukoza to`liq parchalangan)
A) 120.67 B) 180.67 C) 90.33 D) 56
199. Bir necha mol glukozani to`liq va to`liqsiz parchalanishidan hosil bo`lgan CO2 va ATF 1:10 mol nisbatda bo`ldi parchalangan va parchalanmay qolgan sut kislota tarkibidagi atomlar nisbatini toping.
A) 2:8 B)5:15 C) 1:11 D) 3:27
200.9 g yog` 10 g oqsil 10g uglevod dan hosil bo`lgan energiyani hosil qilish uchun qancha molekula glukozaning 25% to`liq 75% to`liqsiz parchalanishi kerak.
201. 6 mol glukozaning bir qismi to`liq bir qismi to`liqsiz parchalandi. natijada sitoplazmada hosil bo`lgan ATF miqdori mitoxondriyada hosil bo`lgan ATF ga nisbatan 2marta ko`p bo`lsa glukozaning necha %i to`liq parchalangan.
A)11,11 B) 25 C) 22,25 D) 15
202.Mushak hujayralarida aerob nafas olish natijasida hosil bo`lgan moddaning 12%i mitoxondriyada CO₂ va H2O gacha parchlanadi. ajralib chiqqan ATF ning necha % i sitoplazmada hosil bo`lgan.
A) 30 B) 28.2 C) 31.6 D) 42.6
203. Fotosintez jarayonida 10 mol O2 hosil bo`lsa fotolizga uchragan suv massasi hosil bo`lgan glikoza massasidan necha marta og`ir.
A)2.4 B)1,6 C) 1,5 D) 2,8
204 .Shoxruhning 1kecha –kunduzlik ovqat ratsionidan hosil bo`lgan energiya miqdori 6000 k kal ga teng bo`lib ovqatni hazm qilishga va bir kecha kunduzdagi bajargan ishga sarflanfan energiya nisbati 1:3 tana haroratini doimiyliginui ta’minlashga va ovqatni hazm qilishga sarflangan energiya jami energiyani necha %ini tashkil qiladi.
A) 45 B) 60 C) 50 D) 75
205. Agar bir kunda to`qima va organlar hayotiy jarayonlarini ta’minlash uchun sarflanadigan energiya shu odamning asosiy moddalar almashinuviga sarflangan energiyadan 1,5 marta ko`p bo`lsa va uning vazni 90 kgni tashkil qilsa tana haroratini saqlashga sarflanadigan energiyani toping.
A)1620kkal B) 1680kj C) 3260 D) 840kj
206. Glukozaning ma’lum miqdori to`liq parchalanganda jami 152ta ATF hosil bo`ldi aerob va anaerob bosqichda issiqlik sifatida tarqalgan energiyani toping .
A)2640 va 240 kj B)1380 va 120 kj
C)4640 va 480 kj D)1160 va 60 kj
207. DNK fragmentida 1840 ta nukleotid bo`lib shu fragmentda A va T juftligi G va S dan 3 martaga ko`p. Mazkur fragmentdagi jami bog`lar sonini toping.
A)1838 B) 2070 C) 3908 D)3910
208. Glukozaning to`liq parchalanioshidan 6080 kj energiya ATF ga bog`landi, shuncha miqdor glukoza hosil bo`lishi uchun qancha miqdor ATF sarflangan.
A) 18 B) 36 C) 72 D)144
209. Noma’lum miqdor OH ionlari 30 suv hosil qilgan bo`lsa shu jarayonda qancha OH birikkanligini va qancha O<sub>2</sub> hosil bo`lganligi toping.
A)OH 60 ta 15 mol O₂ B)OH 30 ta 7,5 mol CO₂ C)OH 80 ta 20 CO₂ D)OH 15 5 mol CO₂
210. Mitozning anafaza davrida autosomalar soni 48 ta bo`lsa u holda profaza davridagi xromosomalar sonini aniqlang.
A)26 B)52 C)24 D)48
211. Meyozning anafaza I davrida xromosomlar soni 60 ta bo`lsa u holda mitozdagi anafaza davrida nechta autosomalar borligini aniqlang.
A)58 B)116 C)120 D)54
212. Agar norkaning yetilish zonasida 768000 ta spermatozoid bo`lsa va ko`payish zonasining boshlang`ich davridagi har bir hujayralarda besh marotaba mitoz kechsa u holda ko`payish zo`nasining boshlang`ich hujayralar sonini aniqlang.
A)6000 B)12000 C)3000 D)9000
213. Agar suvarakning ko`payish zonasidagi boshlang`ich hujayralar soni 9000 ta bo`lib va har hujayralarda ketma-ket 6 marotaba mitoz kechsa u holda yetilish zonasidagi yetilgan spermatozoidlarni aniqlang.
A)576000 B)2304000
C)1152000 D)1728000
214. Agar ko`l baqasining ko`payish zo`nasidagi boshlang`ich hujayralar soni 5000 ta bo`lib va shu hujayralarda bir-necha marota ketma-ket mitoz sodir bo`lgandan keyin yetilgan spermalar soni 2560000 ta bo`lsa u holda har bir hujayra oo`zidan necha marotaba mitoz jarayonini o`tkazganligini aniqlang.
A)6 B)12 C)7 D)14
215. Agar suvarkada yetilish zo`nasidagi hosil bo`lgan yo`naltiruvchi hujayralar soni 384000 ta bo`lsa u holda ko`payish zo`nasining boshlang`ich davridagi hujayralar sonini aniqlang.(har bir hujayralarda 5 marotaba mitoz kechgan deb hisoblansin)
A)8000 B)2000 C)4000 D)6000
216. 422 ta peptid bog`da iborat oqsilning sintez qiluvchi genda 260 ta G bo`lib, u shu genning sinteziga javobgar bo`lgan DNK qo`sh zanjiridagi G nukleotidlarining 38,29% ni tashkil qiladi.Shu DNK tarkibidagi A va T o`rtasidagi vodorod bog`larni aniqlang.
A)792 B)528 C)594 D)1180
217. DNK fragmentida jami 608 ta G uchrab uning birinchi zanjiridan sintezlangan i-RNK da 268 G bor.Shu i-RNKni 48,92 % ni pirimidin asoslari tashkil qilib,purin asoslarini esa 59,88 % ni A tashkil qiladi.Shu DNK ikkinchi zanjiridan sintezlangan i-RNK tarkibidagi A aniqlang.
A300 B150 C) 507 D)600
218. 500 ta aminakislatadan iborat polipeptid zanjirga javobgar bo’lgan genning traskripsiya jarayonida polimeraza fermenti umumiy genni 2/3 qismini sintezlagan vaqtida shu DNK tarkibidagi umumiy G va S orasidagi bog’larning 1056 ta (2.75/5 qismi) uzilgan.Shu vaqtdan so’ng zanjirdagi A va T o’rtasidagi uzilgan H bog’larni aniqlang.
A)861 B)1146 C)1148 D)598
220. Uzunligi 418.2 nm bo’lgan DNK zanjirida purin asoslarini 48% birinchi zanjirda joylashgan,shu zanjirdagi pirimidin asoslarini 52%S tashkil etadi.Ikkinchi zanjirda umumiy A nukleotidining 63% joylashgan,birinchi zanjirdagi G lar sonini toping.
A)552 B)442 C)410 D)244
221. Ma’lum bir oqsilning sintezida ishtirok etadigan kodonlar tarkibidagi nukleotidlarining 180 G (shu G DNK fragmentidagi G larning 35%ini tashkil etadi) bo’lsa u holda,shu kodonlardagi S larni roping.
A)343 B)468 C)334 D)434
222. Oraliq tipda irsiylanuvchi ikkita belgisi bilan farq qiluvchi gomozigota dominant va retsessivorganizmlar o’zaro chatishtirilganda F2 da hosil bo'lgan organizmlar genotipik va fenotipik sinflar nisbati qanday?
A) 1:1 B) 1:2,25 C) 1:1,5 D) 1:3
223. Tumshuqchaga 750 ta chang donachasi kelib tushdi,changlarning 20%i ushlab qolinmagan bo'lsa,urug'lanish jarayonida qancha spermiy hosil bo'lgan?
A)1500 B)600 C)1200 D)300
224. Urug'chi tugunchasiga 200 dona chang kelib tushdi,ularning 20% i ushlab qolinmadi.Qolgan changlarning 1/4 qismi urug'lanishda ishtirok etdi.Urug'lanishda ishtirok ermagan changlarning soni urug'lanishda qatnashmagan changlar sonidan necha marta farq qiladi?
A)4 B)5 C)6 D)3
225.Urug'chi tumshuqchasiga tushgan changlarning 80% i ushlab qolindi,ularning esa 50% idan spermiylar hosil bo'lgan.Urug'langan tuxum hujayralar soni 220 tani tashkil etsa tugunchdagi ushlab qolingan changlar nechta?
A)440 B)220 C)500 D)550
226. Odam ichagida yashayotgan qoramol tasmasimon chuvalchangni 960 ta bo’g’imidan 80 %i yetildi va har bir bo’g’inda 60 tadan tuxum hujayra urug’landi va tashqi muhitga axlat bilan chiqqan tuxumlarni 40%i nobud bo’ldi, saqlanib qolgan tuxumlardagi jami ilmoqlar soni (a) va bu tuxumlarni 50% qoramol ichagidan lichinka hosil qilgan, shu lichinkalardagi jami ilmoqlar sonini (b) aniqlang.
A) a-34500 b-61350 B) a-23450 b-46500
C) a-55296 b-82944 D) a-54926 b-80296
227. Labaratoriyada o’rganilayotgan yomg’ir chuvalchandagi tana bo’g’imlar soni baqachanoq paypaslagichlar sonidan 46 taga ko’p bo’lsa, undagi nerv tugunlar soni asalari oddiy ko’zlaridan necha martaga ko’p (a) va ayirish naychalari va qorin tomonidagi tuklarga nisbati (b).
A) a-8 b-2: 5 B) a-3 b-4:3
C) a-62 b-4:2 D) a-17 b-1:4
228. 125 ta bo’g’imdan iborat qoramol tasmasimon chuvalchangini 60 % idan tuxumlar to’liq yetilib tashqi muhitga chiqdi, bu bo’g’imlarni 4 % ini tarkibidagi tuxumlar o’z xo’jayinini topdi va qoramol muskulida 630 ta ilmoqli lichinkalar hosil qildi, har bir bo’g’imda nechtadan tuxum yrtilgan
A) 25 B) 35 C) 28 D) 45
229. Labaratiriyada o’rganilayotgan 3 ta volvoks koloniyasi mavjud, 1-kaloniyadagi jami xivchinlar soni ikkinchi kaloniyadagi jami sitoplazmatik ipchalarga nisbati 3:2 bo’ladi, uchinchi kaloniyadagi xivchinlar soni ikkinchi kaloniyadagi jami yadrolardan 400 taga farq qilib jami yadrolar 3800 ta bo’lsa, eng ko’p hujayraga ega bo’lgan kaloniyalardagi xivchinlar sonini aniqlang
A) 2400 B) 1600 C) 1200 D) 3200
230. Nomozshomgulda qizil rang oq rang ustidan va gulqo'rg’on bo'laklari qo'shilganligi qo'shilmaganligi ustidan chala dommantlik qiladi. Har ikki belgi ham oraliq harakterda irsiylanadi. Gullari qizil, gulqo'rg'on bo'laklari to'liq qo'shilgan o'simlik oq gulli, gulqo'rg'on bo'laklari qo'shilmagan o'simlik bilan chatishtirildi. F₂ da 80 tup o'simlik hosil bo'ldi. Avlodning nechtasini pushti gulli o'simliklar tashkil qiladi?
A)10 B)20 C)30 D)40
231. Ma’lum vaqt davomida o'simlik hujayrasi mitoxondriyasida 24 mol ATF hosil bo'ldi. shu vaqt davomida xloroplastda fotosintezning ATF sintezi bosqichida qanday miqdorda (mol) suv hosil bo’lgan.
A) 180 B) 900 0 720 D) 540
232. Populyatsiyada rezus manfiy odamlar 16% (dd) rezus musbat odamlar esa 84% ni tashkil qiladi. Populyatsiyada rezus musbat odamlar orasida gomozigota (DD) va geterozigota (Dd) lar chastotasini aniqlang?
(Xardi-Vaynberg) qonuni asosida aniqlang)
60%, 24% B) 36%, 48%
68%, 16% D) 40%, 44%
233. Sog’lom odam yuragi bir kecha- kunduzda 17280 1 qonni tomirlarga chiqargan bo'lsa, yurakning bir marta qisqarishi natijasida chap qorinchasidan aorta qon tomiriga chiqadigan qonni aniqlang. (yurakning o'rtacha bir ish sikli 0,8 soniya davom etadi)
A) 80 ml B) 70 ml C) 160 ml D) 100 ml
234. Sog’lom odam yuragi bir-kecha kunduzda 16200 l qonni tomirlarga
chiqargan bo'lsa. yurakning bir marta qisqarishi natijasida chap qorinchasidan aorta qon tomiriga chiqadigan qonni aniqlang. (yurakning o'rtacha bir ish sikli 0.8 soniya davom etadi)
A) 150 ml B) 120 ml C) 80 ml D) 75 ml

Olimpiada masalalari

1. DNKning birinchi zanjirida 360 ta triplet kod bo`lib, shundan 60 tasi adenin nukleotidi. Shu DNK asosida transkripsiya bo`lgan RNKga guanin nukleotidlar soni DNK ning o`sha zanjiridagi adeninli nukleotidlardan 4 marta ko`p, sitoznlar soni esa guanindan 2 marta kam bo`lsa, DNK qo`sh zanjiridagi purin va pirimidin asoslari nisbatini aniqlang:

A) 1 purin (360 A + 180 G); 1 pirimidin (180 S + 360 T)
B) 2 purin (360 A + 180 G); 1 pirimidin (90 C + 180 T)
C) 1 purin (720 A + 360 G); 1 pirimidin (720 T + 360 S)
D) 1 purin (720 A + 360 G); 2 pirimidin (1440 A + 720 G)
2. Blastomerlari 32 taga yetgan uy sichqoni embrionida jami xromosomalar soni 1280 ta bo’lsa , urug’lantirishda qatnashgan spermatazoidda nechta xromosoma bo’ladi;
_________________________________________
3. DNK molekulasida adenin va timin orasida ikkita, guanin va sitozin orasida uchta vodorod bog’ bor, qo’shni nukleotidlar orasi 0,34 nmga teng. Nuklein kislotalar molekulasida nukleotidlar o’zaro fosfodiefir bog’lari orqali bog’lanadi. DNK molekulasida 598 ta fosfodiefir bog’i bo’lsa hamda G umumiy nukleotidlar sonining 20% ini tashkil qilsa, A va T orasidagi vodorod bog’lar sonini toping.
_________________________
4. Agar ovogenezning yetilish davrida yo’naltiruvchi tanachalarga 24 ta (22+XX) va 22 ta (22+0) dan xromosomalar tarqalsa va bunday gametalar normal spermatozoidlar bilan urug’lansa, naslda qanday o’zgarish kutish mumkin?
_____________________________________
5. Glyukozaning aerob parchalanishi tufayli 190 molekula ATF va anaerob parchalanishi tufayli 19 molekula sut kislota hosil bo’ldi. Necha molekula kislorod sarflangan (a), necha molekula glyukoza aerob usulda parchalangan (b), necha molekula glyukoza anaerob sharoitda parchalangan (c), qancha energiya (kj) aerob bosqichda ATFning fosfat boglariga boglangan(d)?
___________________________________________________
6. 789 ta aminokislotadan iborat oqsilni kodlovchi DNK fragmenti uzunligi; undagi nukleotidlar soni; m-RNK dagi nukleotidlar soni va oqsilning molekulyar massasini toping. (nukleotidlar orasidagi masofa 0,34 nm; oqsil zanjiridagi aminokislotaning og’irligi 120 D ga teng).
________________________________________
7. AaBbccDdEE genotipli organizmdan qanday gametalar hosil bo’lishini aniqlang?
____________________________________________
8. Agar glyukozaning kislorodsiz sharoitda sut kislotagacha parchalanishi natijasida 3860 kkal energiya ajralgan bo’lsa, bu energiyaning qanchasi issiqlik sifatida tarqaladi (a) va qanchasi ATF tarkibida (b) to’planadi?
________________________________________
9. Nuklein kislotalarda polinukleotid zanjirining asosini qo’shni nuklotidlar orasidagi fosfodiefir bog’lari tashkil etadi. Qo’shni nukleotidlar orasidagi masofa 0,34 nm ga teng. DNK fragmentining asosini komplementar nukleotidlar orasidagi vodorod bog’lar ta’minlaydi. Agar DNK ning bitta zanjirida 12ta adenin,24ta guanin , 6 juft timin va 12 juft sitozin bo’lsa, quyidagilarni aniqlang: a – shu DNK tarkibidagi vodorod bog’lari soni , b - shu DNK tarkibidagi fosofodiefir (b) bog’lari soni, c - zanjirning uzunligi
______________________________________________________
10. Kartoshka tugunagining rangi B va R komplementar genlari orqali belgilanadi. Bu genlarning dominant allellari birgalikda tugunakning to’q pushti rangini, B geni alohida kelganda och pushti rangini, R geni alohida kelganda esa jigarrangini belgilaydi. Genlarning retsesiv allelari sariq rangni ta’minlaydi Bu genlar faoliyati dominant ingibitor D-geni orqali boshqariladi va u tugunakning oq rangida bo’lishini ta’minlaydi, d-geni tugunak rangiga ta’sir qilmaydi. Trigeterozigota formalar chatishtirilganda naslda qanday ajralish kuzatiladi?
_______________________________________________
11. Beda o’simligida gulining yashil bo’lishi dominant A va B genlari bilan belgilanadi; A-bb holatda guli qizil , aaB- holatda guli sariq , ikkala gen retsessiv bo’lganda gul oq rangda bo’ladi; Guli qizil va sariq gomozigota o’simliklarning birinchi va ikkinchi avlodlari o’zaro chatishtirilsa, hosil bo’lgan o’simliklar orasida yashil gulli o’simliklar necha foizini tashkil etadi?
___________________________________________
12. DNK fragmentida qo’shni nukleotidlar orasidagi masofa 0,34 nm ga teng. Agar berilgan DNK fragmentining uzunligi 510 nm, komplementar nukleotidlar orasidagi vodorod bog’lar soni 3800 taga teng bo’lsa , quyidagilarni aniqlang: a)DNK tarkibidagi nukleotidlar soni b)Ushbu fragment kodlaydigan oqsildagi aminokislotalar soni c)Aminokislotalar orasidagi peptid bog’lari soni
A) a-A va T 700, G va C 800, b-500, c- 499
B) a- A va T 700 , G va C 800, b- 500, c- 500
C) a- A va T 850, G va C 700, b- 500, c- 500
D) a-A va T 850 , G va C 700, b- 500, c- 499
13. Tamakining quyida berilgan qismlarida xromosoma soni a=24 ta, b=48 ta, c=72 ta emas. 1)endosperm 2)tuxum hujayra 3)po’kak 4)chang donasi 5)changdon 6)urug’chi 7)vegetativ hujayra 8)generativ hujayra 9)spermiy
A) a-1,3,4,5,6 b-1,2,3,4,7,8,9 c-2,3,5,6,7,8,9
B) a-1,3,6,10 b-1,2,3,7,8,9 c-2,10
C) a-1,3,4,6,10 b-1,2,4,5,7,8,9 c-2,3,5,10
D) a-1,3,5,6,10, b-1,2,4,7,8,9 , c-2,10
14. Makkajo’xori poyasining uzun bo’lishi dominant A va B genlariga bog’liq;Agar genotipda bu ikki noallel gendan faqat bir turi dominant bo’lsa yoki umuman dominant gen genotipda bo’lmasa poyasi kalta bo’ladi; Digeterozigota uzun poyali makkajo’xoridan olingan avlodlarda fenotip bo’yicha nisbat nechaga teng
Ikkita har xil genotipga ega bo`lgan yumaloq shaklli oshqovoqlar o`zaro chatishtirildi, F1da gardishsimon qovoqlar olindi. F2 da 900ta gardishsimon,600ta yumaloq va 100ta uzunchoq mevali o`simliklar olindi. F2 bo`g`inda olingan yumaloq mevali o`simliklarning nechtasi geterozigotali bo`ladi?
A)600 B) 300 C) 200 D) 400
15. Oqsilning massasi 84000 DA) bo`lib shu oqsilning sintezlovchi gen joylashgan DNKning ikkala zanjirdagi A soni G soniga nisbatan 300 ta kam.Shu DNK dagi vodorod bog`lar sonini aniqlang.
A)1800 B) 3600 C) 2700 D) 5400
16. Suli poyasining balandligi, kechpisharligi, zang zambrug`iga chidamsizligi ushbu belgilarning allellariga nisbatan retsessiv belgi. normal poya , kechpishar , zangga chidamsizlik geniga ega bo`lganikki belgisi bo`yicha gomozigotali suli poyani baland bo`lishi , zangga chidamsizlik geni bo`lgan bir belgisi bo`yicha dominant gomozigotali zangga chidamli normal poyali suli bilan chatishtirildi. avlodlardan necha % i ikki belgisi bo`yicha gomozigotali.
A) 25 B) 12.5 C) 50 D) 75
17. i-RNK 70 ta tripletdan iborat bo'lsA) oqsil sintezida qatnashgan DNKdagi pentozalar soni(a) va pirimidinlar(b) sonini aniqlang
_________________________________________
18. Diploid navli bug'doyning 96 a birlamchi jinsiy hujayrasidan hosil bo lgan spermilarning
ma'lum qismi urug'lanishda qatnashdi.Urug'lanishda qatnashmagan spermilardagi xromasomalar soni, urug'lanishda qatnashgan spermiylardagi xrom asom alar sonidan 2688taga ko'p bo'lsa, markaziy hujayrani urug'lantirgan spermilar sonini an iq lan______________________________________________
19. DNK qo'sh zanjirida 180 ta vodorod bog' bo'lib, ulardan 1/3 G-S orasida bo'Isa DNK
fragmentidagi nukleotidlar orasidagi fosfodiefir bog'lar sonini an iq lan g
________________________________________________
20. 60 kgli odam tushki ovqatdan ajralgan energiya bir kecha-kunduzdagi asosiy moddalar
almashinuvini ta'minlashga sarflangan energiyani 75% tashkil qilsa, oqsil va yog'dan ajralgan
energiya(kj) miqdorini aniqlang. (Oqsil yog'dan 15gr ko'p. uglevoddan 20gr kam)
_______________________________________________
21. Ma'lum sharoitda 105,4 nm uzunlikdagi DNK malekulasi BamHI restiriktaza fermenti
la sirida ABCD bo’laklarga bo'lindi Hosil bo lgan barcha DNK malekulasidagi vodorod
bog'lar soni dastlabki vodorod bog'lar sonidan 3,75% ga kam bo'lsa dastlabki DNK
malekulasidagi G-S orasidagi vodorod bog'lar sonini toping
______________________________________
22. 2-bosqichda 120 kj energiya issiqlik energiyasi sifatida tarqalsa, 3-bosqichda issiqlik sifatida
tarqalgan energiya(a) va xloraplastda ATF ga bo glanga energiya miqdorini(b) aniqlang
_____________________________________________
23. Xrizantema o'simligining kariotipida 18 ta xromosoma bo'lsa, uning a-yog'ochlik naylarida, btuxum hujayrasida c-mikrosporasida, d-arxeosporasida, e-endosperimida necha xromasoma
bor?___________________________________________
24. Quyidagi organizmlar hujayrasi qachon 32 xromatidali xromosomaga ega bo'lmaydi? 1. Olcha arxeosporasining meyoz bo linishidan hosil bo lgan hujayrada 2.tog'olchaning o sish konusida
3.olcha mikrosporasining anafaza bosqichida 4.tog'olcha mikrosporasini hosil qiluvchi
hujayrada 5.tog'olcha mikrosporasida
_____________________________________________
25. Drozofila pashshasida tanasining kulrang bo’lishi, ensiz qanot va tukchalarning bo’lishi
dominant holda irsiylanadi. Tana rangi va qanot shaklini aniqlovchi genlar to’liq birikkan
autosom genlardir. tukchalarning mavjudligi boshqa autosomada joylashgan gen orqali
aniqlanadi. Trigomozigota sariq rangli, ensiz qanotli va tukchalarsiz drozofila barcha belgilar
bo'yicha gomozigota kulrang tanali, normal qanotli, tukchalarga ega drozofila bilan
chatishtirildi. F1 duragaylarini o ‘zaro chatishtirishdan olingan avlodning qancha qismi kulrang tanali. ensiz qanotli, tuksiz bo'ladi
___________________________________________
26. Makkajoxori ildizining o'tkazuvchi zonasining 2 mm² yuzasida joylashgan ildiz
tukchalaridagi jami autosoma xromasomalar sonini aniqlang.
A) 0 B)26000 C)24000 D) 25200
27. Kaltakesakda tangachalarning tekis taqsimlanishi va tanasining kulrang bo’lishi
tangachalaming notekis va tanasi yashil bo'lishiga nisbatan dominantlik qiladi. Bu belgilar
faqat jinsiy X xromosomada birikkan holda irsiylanadi. Tangachalari tekis taqsimlangan yashil urg'ochi organizm digeterozigotali (dominant belgilardan birini otasidan, ikkinchisini onasidan olgan) erkak kaltakesak bilan chatishtirilsa) naslning necha foizi yashil, tangachalari tekis taqsimlangan bo’ladi? (Krossingover foizi 8 ga teng.)
A) 48 B) 27 C) 69 D) 4
28. Ma`lum bir plazmidga BamHI va EcoRI yordamida ishlov berilgandan so`ng dastlabki holatga nisbatan vodorod bog`lar 12% kamaydi.Shu jarayonda BamHI uzgan juft vodorod bog`lar soni EcoRI uzgan vodorod bog`larga nisbatan 40 taga kam bo`lsa u holda hosil bo`lgan jami DNK bo`laklaridagi shakarlar orasidagi bog`lar soni shu bo`laklardagi G va S orasidagi vodorod bog`lar soniga nisbatan qanchaga farq qilishligini aniqlang(Shu plazmidagi A, Guanin nukleotidiga nisbatan 7,14 % ga kam,shu plazmidda BamHI va EcoRI ni saytlarni nisbati 1,474:1)
A)474 B)2232 C)598 D)2432
29. 5 molekula glukozani sintezi uchun fotosintezini yorug`lik bosqichida vodorod ionlariga uzatiladigan energiyani shu 5 molekula glukozani sintezi uchun zarur bo`lgan ATF sinteziga sarf bo`ladigan energiyadan farqini aniqlang.(kj)
A)2600 B)3600 C)6800 D)4000
30. 1-qon guruhli daltonizm bo`yicha tashuvchi ayol, 4-qon guruhli daltonik va gipertrixoz bilan kasal(gipertrixoz ikki yelkali xromosomada joylashgan) erkak bilan turmush qurdi.ushbu nikohdan ikkala kasallik bilan kasallangan bollarning tug`ilish ehtimolligini va qon guruhini ko`rsating?
A)50%; 2,3 B)25%;1,2 C)25%; 2,3 D)50%;3,4
31. Odamda gemofiliya X-xromosomada joylashgan retsessiv gen bilan, agglutinogen va rezus omilni kodlovchi gen esa autosomada joylashgan dominant genlar bilan kodlanadi. Agglutinogen A va B hamda rezus omilni kodlovchi genlar autosomada joylashgan dominant genlar bilan aniqlanadi. Agglutinogen A va B bitta xromosoda joylashgan to’liqsiz birikkan genlar bilan aniqlanadi. Qizning otasi I qon guruhli, rezus musbat, gemofiliya bilan kasallangan. Onasi IV qon guruhli, rezus manfiy, gemofiliya bo’yicha sog’lom. Yigit I qon guruhli rezus manfiy, gemofilik. Bu qiz va yigit nikohidan tug’ilgan farzandlarning rezus omil(a) qon guruhi(b) va gemofiliya(c)bo’yicha ajralish nisbatlarni ko’rsating.
A)a-1:1 в-1:2:1 с-1:1
B)а-1:1 в-1:1 с-1:1
C)а-1:1 в-3:1 с-1:1
D)а-1:1 в-1:1:1:1 с-1:1
32.Odamda retsesiv ingibitor genining qonguruhlariga ta’siri Bombey fenomeni nomi bilan ma’lum. Bu genning retsesiv alleli harqanday genotipda I qon guruhini namoyon qiladi,dominant allel qon guruhiga ta’sir qilmaydi.Digetеrozigota IIva III qon guruhli ota-onalarda qanday qоn guruhli farzandlar tug’iladi?
A) 7ta I-qon guruh;3ta II-qon guruh; 3ta III-qon guruh; 3ta IV-qon guruh;
B) 4ta I-qon guruh; 4ta II-qon guruh; 4 ta III-qon guruh; 4ta IV-qon guruh;
C) 6ta I-qon guruh; 4ta II-qon guruh; 3ta III-qon guruh; 3ta IV-qon guruh;
D)6ta I-qon guruh; 3ta II-qon guruh; 4ta III-qon guruh; 3ta IV-qon guruh
33. Makkajo`xorining 2 ta nogomolik xromasomasida segmentlar tartibi quidagicha: 1-xromosomada-ABCDEFJKLM, 2-xromosomada –OPQRSTUVWXYZ. Agar 1- xromosomada avval inversiya, keyin birinchiva 2-xromosoma o`rtasida translokatsiya sodir bo`lgan bo`lsa, segmentlar joylashuvi tartibi to`g`ri berilgan javobni aniqlang
A) ABCDLKJFEMOPQ B) ABCDLKFEMOPQ
C) ABCDLEFjKMOPQ D) ABCLKjFEMXYZ
34. Odamda retsesiv ingibitor genining qon guruhlariga ta’siri Bombey fenomeni nomi bilan ma’lum.Bu genning retsesiv alleli har qanday genotipda I qon guruhini namoyon qiladi,dominant allel qon guruhiga ta’sir qilmaydi.Daltonizm va gemofiliya X xromosomada joylashgan to’liq birikkan genlar orqali aniqlanadi. Qizning otasi I qon guruhli, daltonik,gemofiliya bo’yicha sog’lom.Onasi esa gomozigota II qon guruhli, gemofilik,rangni normal ajratadi.Qiz III qon guruhi bo’yicha geterozigota,daltonik va gemofilik erkakka turmushga chiqqan. Qiz va yigit ingibitor geni bo’yicha geterozigota bo’lsa, naslda IV-qon guruhli farzandlar necha foizni tashkil etadi.
A) 44 B) 19
C) 25 D) 12,5
35. Kartoshka tugunagining rangi B va R komplementar genlari orqali belgilanadi. Bu genlarning dominant allellari birgalikda tugunakning to’q pushti rangini, B geni alohida kelganda och pushti rangini,R geni alohida kelganda esa jigarrangini belgilaydi. Genlarning retsesiv allelari sariq rangni ta’minlaydi.Bu genlar faoliyati retsessiv ingibitor d geni orqali boshqariladi va u tugunakning oq rangida bo’lishini ta’minlaydi, D -geni tugunak rangiga ta’sir qilmaydi. Trigeterozigota formalar chatishtirilganda naslda oq rangli tugunakka ega bo’lgan formalar nisbatini aniqlang.
A) 16 ta oq:48ta rangli
B) 9ta oq:55 ta rangli
C) 10ta oq:54 ta rangli
D)13ta oq:51 ta rangli
36. Nuklein kislotalarda polinukleotid zanjirining asosini qo’shni nuklotidlar orasidagi fosfodiefir bog’lari tashkil etadi. Qo’shni nukleotidlar orasidagi masofa 0,34 nm ga teng. DNK fragmentining asosini komplementar nukleotidlar orasidagi vodorod bog’lar ta’minlaydi.Agar DNK ning bitta zanjirida 12ta adenin,24ta guanin ,6 juft timin va 12 juft sitozin bo’lsa, quyidagilarni aniqlang: a - DNK tarkibidagi vodorod bog’lari soni , b - DNK tarkibidagi fosfodiefir (b) bog’lari soni, c - zanjirning uzunligi
A) a-96 b- 34 c-12,24 B) a-96 b- 36 c-12,24 C) a-0 b-71 c-24,48 D) a- 0 b- 72 c-24,48

37.DNK fragmentida qo’shni nukleotidlar orasidagi masofa 0,34 nm ga teng. Agar berilgan DNK fragmentining uzunligi 510 nm, komplementar nukleotidlar orasidagi vodorod bog’lar soni 3800 taga teng bo’lsa , quyidagilarni aniqlang: a)DNK tarkibidagi nukleotidlar soni b)Ushbu fragment kodlaydigan oqsildagi aminokislotalar soni c)Aminokislotalar orasidagi peptid bog’lari soni

A) a-A va T 700, G va C 800, b-500, c- 499
B) a- A va T 700 , G va C 800, b- 500, c- 500
C) a- A va T 850, G va C 700, b- 500, c- 500
D) a-A va T 850 , G va C 700, b- 500, c- 499
38. Blastomerlari 32 taga yetgan uy sichqoni embrionida jami xromosomalar soni 1280 ta bo’lsa , urug’lantirishda qatnashgan spermatazoidda nechta xromosoma bo’ladi ____________________________________________________
39. DNK molekulasida adenin va timin orasida ikkita, guanin va sitozin orasida uchta vodorod bog’ bor, qo’shni nukleotidlar orasi 0,34 nmga teng. Nuklein kislotalar molekulasida nukleotidlar o’zaro fosfodiefir bog’lari orqali bog’lanadi. DNK molekulasida 598 ta fosfodiefir bog’i bo’lsa hamda G umumiy nukleotidlar sonining 20% ini tashkil qilsa, A va T orasidagi vodorod bog’lar sonini toping.________________________________________
40. Odamlarda qon guruhi A, B, O genlar orqali irsiylanib, I qon guruhiga ega odamlar genotipi I0I0, II qon guruhiga ega odamlar genotipi IAIA yoki IAI0, III qon guruhiga ega odamlar genotipi IBIB yoki IBI0. IV qon guruhiga ega odamlar genotipi IAIB bo’ladi. Bu genlar faoliyati H va h genlar tomondan nazorat qilinib, genotipda H geni bo’lsa A, B, O genlar faoliyati yuzaga chiqadi. Bombey fenomei deb ataluvchi hodisada retsessiv h geni gomozigota holatda A va B antigenlar faoliyatiga to’sqinlik qiladi. Oqibatda II, III, IV qon guruhi o’rniga birinchi qon guruhi paydo bo’ladi. H geni bo’yicha geterozigota I qon guruhli ota va digeterozigota III qon guruhli onaning avlodida qon guruhlarining namoyon bo’lish ehtimolini aniqlang. _________________________________________________________
41. Glyukozaning aerob parchalanishi tufayli 190 molekula ATF va anaerob parchalanishi tufayli 19 molekula sut kislota hosil bo’ldi. Necha molekula kislorod sarflangan (a), necha molekula glyukoza aerob usulda parchalangan (b), necha molekula glyukoza anaerob sharoitda parchalangan (c), qancha energiya (kj) aerob bosqichda ATFning fosfat boglariga boglangan(d)? ___________________________________________________
42. 789 ta aminokislotadan iborat oqsilni kodlovchi DNK fragmenti uzunligi; undagi nukleotidlar soni; m-RNK dagi nukleotidlar soni va oqsilning molekulyar massasini toping. (nukleotidlar orasidagi masofa 0,34 nm; oqsil zanjiridagi aminokislotaning og’irligi 120 D ga teng). _________________________________________________________
43. AaBbccDdEE genotipli organizmdan qanday gametalar hosil bo’lishini aniqlang? ________________________________________
44. Agar glyukozaning kislorodsiz sharoitda sut kislotagacha parchalanishi natijasida 3860 kkal energiya ajralgan bo’lsa, bu energiyaning qanchasi issiqlik sifatida tarqaladi (a) va qanchasi ATF tarkibida (b) to’planadi? ____________________________________________
45. Nuklein kislotalarda polinukleotid zanjirining asosini qo’shni nuklotidlar orasidagi fosfodiefir bog’lari tashkil etadi. Qo’shni nukleotidlar orasidagi masofa 0,34 nm ga teng. DNK fragmentining asosini komplementar nukleotidlar orasidagi vodorod bog’lar ta’minlaydi..Agar DNK ning bitta zanjirida 12ta adenin,24ta guanin , 6 juft timin va 12 juft sitozin bo’lsa, quyidagilarni aniqlang: a - DNK tarkibidagi vodorod bog’lari soni , b - DNK tarkibidagi fosofodiefir (b) bog’lari soni, c - zanjirning uzunligi _________________________________________________________
46. Kartoshka tugunagining rangi B va R komplementar genlari orqali belgilanadi. Bu genlarning dominant allellari birgalikda tugunakning to’q pushti rangini, B geni alohida kelganda och pushti rangini, R geni alohida kelganda esa jigarrangini belgilaydi. Genlarning retsesiv allelari sariq rangni ta’minlaydi Bu genlar faoliyati dominant ingibitor D-geni orqali boshqariladi va u tugunakning oq rangida bo’lishini ta’minlaydi, d-geni tugunak rangiga ta’sir qilmaydi. Trigeterozigota formalar chatishtirilganda naslda qanday ajralish kuzatiladi?_________________________________________
47. Drozofila pashshasida tanasining kulrang bo’lishi qora rang ustidan, normal qanot kalta qanat ustidan dominantlik qiladi. Bu genlar bitta autosomaga birikkan holda irsiylanadi. Ko’z rangini qizil bo’lishi oq rang ustidan dominantlik qiladi. Bu genlar X xromosomada joylashgan. Barcha belgisi bo’yicha geterozigota ( genotipdagi retsessiv genlarni faqat onasidan olgan) urg’ochi pashsha va barcha belgisi bo’yicha retsessiv erkak pashsha chatishtirilsa, avlodning necha foizini qora tanali, kalta qanotli, oq ko’zli pashshalar tashkil etadi? Krosingover 17% ga eng. _____________________________________________________
48. Odamda tirnoqlari va tizza suyaklarining kamchiligini yuzaga chiqaruvchi va kon guruxdarining ABO sistemasi buyicha aniqklovchi genlar bitta autosoma xromosomasida joylashib, bir-biri bilan birikkan bo’la- di. Ularni orasidagi masofa 10 morganidaga teng. Ota-onalardan biri 2- qon guruxli, ikkinchisi esa - 3- qon guruxli bo’lgan. Ikkinchi kon gruppali ota-onasi tirnoqlari va tizza suyaklarining kamchiligi kasallik bilan kasallangan. Ma’lumki, uning otasi 1-qon guruxli va sog’ bo’lgan, onasi 4-chi kon guruxli va kasal bo’lgan. Uchinchi qon guruxli bolani ota-onasi sog’ bo’lib, bu belgi buyicha gomozigotali bo’lgan. SHu oilada kasal bolalarning tug’ilish extimolini va ularning qon strukturasini aniqlang.
____________________________________________________

varaqning old qismi:

24,1,22,3,20,5,18,7,16,9,14,11
======
varaqning orqa qismi:
12,13,10,15,8,17,6,19,4,21,2,23