Abituriyentlar uchun

5-6

-sinf botanika:                                                             “BERUNIY” ATM                                       

D. Sultonov tayyorlov kursi

 

5 

 

C) qoqi, qulupnay, keyreuk    D) sabzi, karam, singirtak 

 

36. Buta o'simliklar berilgan qatorni ko'rsating. 

A) floks, andiz, lola, nizomgul          

B) izen, keyreuk, teresken, sarsazan 

C) gulsafsar, shuvoq, zirk, do'lana     

D) uchqat, nastarin, irg'ay, singirtak 

 

 

Hujayra va to’qima 

 

1. O’simlik hujayrasiga xos bo’lgan xususiyatlarni aniqlang. 

a) nafas oladi; b) oziqlanadi; c) barchasi harakatlanadi; d) 

ortiqcha narsalarni ajratib tashqariga chiqaradi; e) tashqi 

muhitning o'zgarishini sezadi; f) shakl jihatdan bir-biriga 

o’xshash; g) o'sadi; h) bo'linadi; i) ichki tuzilishiga ko’ra bir-

biridan farq qiladi;  k) yangi hujayra hosil qiladi. 

A) a,b,c,f,i,k             B) a,b,d,e,g,h,k 

C) a,b,d,e,f,g,k         D) a,b,d,e,f,g,h,i,k   

 

2. **O’tkazuvchi to’qimadagi suv va organik moddalar 

harakati uzluksiz davom etadigan o’simliklarni belgilang. 

A) irg’ay, singirtak, na’matak 

B) nilufar, suv qaroqchisi, suvo’tlar 

C) sarsazan, shuvoq, keyreuk 

D) lola, piskom piyoz, gulsafsar  

 

3. Mikroskopning qaysi qismini dastlab yumshoq, toza quruq 

latta bilan artish lozim? 

A) obyektiv        B) ko’zgu     C) buyum oyna       D) okulyar 

 

4. Kollenxima (1) va sklerenxima (2) hujayralarining farqini 

ko’rsating. 

a) tirik; b) o’lik; c) moddalarning harakatini ta’minlaydi 

A) 1-a, 2-b     B) 1-a, 2-c     C) 1-b, 2-c      D) l-b,2-a 

 

5. **O’simlikda har bir tirik hujayraning nafas olish va 

oziqlanishi uchun nimalar zarur? 

A) harorat, yorug’lik 

B) quyosh nuri, suv va unda erigan moddalar, kislorod 

C) yorug’lik va suv 

D) suv va unda erigan moddalar, yorug’lik, harorat 

 

6. Mag’izning shakli va hajmi nimalarga bog’liq? 

1) hujayraning yirik-maydaligiga; 2) yoshiga; 3) suyuqlik 

miqdoriga; 4) holatiga; 5) joylashish o’rniga; 6) to’qimaning 

turiga; 7) hujayraning yashash sharoitiga. 

A) 2,3,4,6,7    B) 1,2,4,5,7   C) 1,2,4,6,7    D) 1,2,3,4,5,6 

 

7. **Qaysi to’qima po’kakga aylanganda barglar to’kiladi? 

A) sklerenxima       B) po’stloq      

C) meristema          D) kollenxima 

 

8. **Stativli lupaning qaysi qismida ikkita linza bo’ladi? 

A) buyum stolchasida     B) tagligida 

C) shtativda                     D) kursida 

 

9. O'simliklardagi tirik (a) va o'lik (b) mexanik to'qima 

hujayralarini aniqlang. 

1) skleroid; 2) yog'ochlik tolalari; 3) ksilema naylari; 4) floema 

naylari; 5) kollenxima;  

6) sklerenxima 

A) a - 3,5; b - 1,2,6     В) a - 3,5; b - 1,4,6 

С) a - 5; b - 1,2           D) a - 2,6; b - 5 

 

10. O'tkazuvchi to'qimalari uzun, yog'ochlangan o'lik 

hujayralardan hosil bo'lgan naychalardan iborat o'simliklarni 

aniqlang.  

1) baliqko'z; 2) archa; 3) sarv; 4) zig’ir; 5) qara-g'ay; 6) juzg'un; 

7) iloq; 8) rovoch; 9) sigirquyruq; 10) saksovul; 11) oqquray; 12) 

izen. 

A) 12,4,6,8      B) 4,11,12      C) 10,3,2,5      D) 5,8,9,11 

 

11. Qaysi organizmlar hujayrasida mag’iz shakllanmagan? 

A) piyoz, achitqi zamburug’i 

B) ko’k-yashil suvo’tlar, bakteriya, ayrim zamburug’lar  

C) elodeya, xlorella  

D) xlamidomonada, ko’k-yashil suvo’tlar  

 

12. Mikroskop so’zi qanday ma’noni bildiradi? 

A) inglizcha, mikro-

kichkina,

skonope

-ko’ryapman

      

B) yunoncha, mikro-

kichkina,

skoneo

-ko’ryapman

 

C) lotincha, mikro-

kichkina,

skenyo

-ko’ryapman

 

D) yunoncha, mikro-

kichkina,

skope

-ko’ryapman

 

 

13. **Qobig’i tanlab o’tkazish xususiyatiga ega bo’lgan (1) va 

ega bo’lmagan (2) hujayralarni ko’rsating. 

a) yosh poya hujayralari; b) limriform; c) yog’ochlik naylari; d) 

barg bandi hujayralari; e) yangi hosil bo’lgan yosh hujayra; f) 

lub tolalari; g) g’ovaksimon hujayra 

A) 1-c,f,a; 2-g,d,e,b      B) 1-e,d,a,g; 2-c,b,f 

C) 1-e,f,b,d; 2-g,a,c      D) 1-f,g,b,c; 2-d,e,a  

 

14. Qaysi to’qima yupqa va egiluvchan bo’ladi? 

A) asosiy   B) meristema   C) kollenxima   D) periderma 

 

15. G’amlovchi to’qima qaysi o’simliklarida ko’p bo’ladi? 

1) sarzasan; 2) qorabaroq; 3) buzoqbosh; 4) qizil sho’ra; 5) 

shuvoq; 6) qoraboyalich; 7) baliqko’z; 8) juzg’un. 

A) 2,5,6,8     B) 1,3,4,6    C) 2,4,5,6,    D) 1,3,4,7 

 

16. **To’g’ri (I) va noto’g’ri (II) fikrlarni juftlang. 

a) o’simlik va hayvon to’qimasi haqidagi dastlabki ma’lumot 

XVII asrda bayon etilgan; b) o’simlik hujayrasiga kirgan turli 

eritmalar qayta ishlanadi; c) morfo-fiziologik belgi va 

xususiyatlarga qarab o’simlik to’qimalari bir-biridan farq 

qiladi; d) okulyar va obyektivda narsa ko’ringuncha mikrovint 

yordamida ohista tushiriladi; e) chigit tuklaridan preparat 

tayyorlash uchun namlangan chigit tuklaridan ajratib olish 

zarur; f) elodeya o’simligidagi sitoplazmaning harakati harorat 

ta’sirida o’zgaradi.  

A) I-b,e,f; II-a,c,d      B) I-a,e,f; II-b,c,d 

C) I-b,c,f; II-a,e,d      D) I-b,e,d; II-a,c,f 

 

17. Xlorenxima so’zining ma’nosi nima? 

A) inglizcha; 

xloros-

yashil, 

enxima

-to’yingan     

B) lotincha; 

xloros-

yashil, 

enxima

-plastinka     

C) grekcha; 

xloros-

yashil, 

enxima

-donacha     

D) yunoncha; 

xloros-

yashil, 

enxima

-to’ldirilgan  

 

18. Asosiy to’qima tarkibiga qanday to’qimalar kirmaydi? 

1) assimilyatsiyalovchi; 2) dissimilyatsiyalovchi;  

3) suv saqlovchi; 4) suv tortuvchi; 5) g’amlovchi;  

6) ajratuvchi. 

A) 1,2,4        B) 2,4,6      C) 1,3,5       D) 1,4,5  

 

19. Suv saqlovchi hujayralar o’simliklarning qaysi qismlarida 

bo’ladi? 

A) meva va urug’           B) ho’l meva, ildiz tuklarida  

C) barg va novdalar       D) ildiz va barglarda 

 

20. Piyoz po’sti hujayralari uchun xos bo’lgan xususiyatlarni 

ajrating. 

1) tarqoq; 2) zich; 3) cho’ziq; 4) xromoplastlarga boy;  

5) rangi qizg’ish; 6) ovalsimon; 7) plastidalari rangsiz;  

8) eni bo’yidan qisqa; 9) eni bo’yidan uzun. 

A) 2,3,5,7      B) 1,3,5,8      C) 2,3,4,7,9      D) 2,3,7  

---