ELEKTROZONDIROVANIE — ELECTRIC PROBING ElekTrozondlash — elektr sidiruv usullaridan biri. Elektr sidiruv usulini ta’minlaydigan elektr soziklar (AV) orasidagi farsni o‘lchashga asoslangan. Elektr qoziq (elektrod) lar orasidagi (M Щ masofa sanchalik qatta bo‘lsa, ularning elektr zaryadlari shunchalik chuqurga o‘tib boradi va Yerning geologik Tuzilishini aniqlaydi. Elektr o‘lchash natijasida t. j. larining utkazuvchanlik qarshi ligi belgilanadi.
Elektr sidiruv usulida ikkita asosiy belgi bor: 1) ta’minlanadigan
elektrod nuvvatiga borlits; 2) qabul
silib oladigan elektr soziklar masofasiga borlik.
ELEKTROPROFILIROVANIE — ELECTROPROFILING Elektr profillash — geofizika fanining sidirish usuli. E. p. sifatli
o‘tishi quyidagi arosiy shartga: muxit
xolatiga, sinits qatlamlar va ular
profili joylashishiga, t. j. larining solishtirma qarshi ligiga hamda
enkayish burchagiga borliq.
ELEKTRORAZVEDKA - Elektrorazvedka geofizik razvedka usullaridan biri hisoblanadi. Bunda Yer
qobigiga o‘zgaruvchan va doimiy (barHaror) tok yuborilib, vujudga kelgan
elektromagnit maydonni o‘rganiladi.
T. j. laridagi elektr xususiyatiga
ega bo‘lgan qazilma boyliklarni kidirishda qo‘llaniladi. Elektrorazvedka quyidagi usullarda:
1) doimiy elektr suvvati (tabiiy
elektr maydoni);
2 ) kichik -chastotadagi o‘zgaruvchan
tok (tellurli elektr suvvati);
3) o‘rtacha o‘zgaruvchan chastotali
elektr suvvati (indukqiya hamda aYeroelektrorazvedka);
4) yuqori chastotali o‘zgaruvchan
elektr suvvati (radio to‘lqinlarning
nurlanishi);
5) muxim bo‘lmagan maydonlardan
foydalanish orsali amalga oshiriladi.
Elektrorazvedka usuli geologiya soxasida keng kulamda tatbits silinadigan geofizika fanining asosiy bo‘limidan iboratdir.
YEROZIYA — YEROSION Yeroziya — (egozyu — emirish, yuvish)— t. j. larini oqar
suvlar ta’siridan emirilishi, yuvilishi. Yer yuzining chuqurligida balanddai pastga tortish kuchi ta’sirida t. j. larining oqar suvlar kuchi
bilan emirilib, olib ketilishi natijasida vodiylar yuzaga keladi, balandliklar tekislana boradi. E. jarayoni uch qismga bo‘linadi. 1) t. j.
Do'stlaringiz bilan baham: |