Abyssal-abissal

SOIZIT — ZOISIT Soizit — m- l. Rombik singoniyali, kristallariking
siyofasi prizmatik, kulrang, yashil,
ba’zan pushti, Qizil, qo‘ng‘ir tusda
tovlanadi. SHishadek yaltiraydi. Qat.
v, s. og. 3,25 — 3,36. S. faqat shaffof shliflarda (optik konstantalariga k,arab) aiiq bilinadi. Kislotalarda parchalanmaydi. Odatda asos plagioklazlarning gidrotYermal o‘zgargan
mahsuloti bo‘lib, a.mfibollar bilan
bir uyushmada metamorfnk jinslar,
krisstallangan slanetslar, amfibolitlar va boshqa jinslarda uchraydi.

SUNAMI — TSUNAMI Sunami — suv ostida
zylzila paytida suv sathining zkuz’iy o‘zgarishi natijasida paydo
buluvchi va vayronagarchilik keltiruvchi juda qatta to‘lqinlar. Ulariiig tarqalish tezligi soatiga 400—800 km. S. sirroklarga etib kelganda balandligi 15—30 m Dan zam oshib ketadi. Uzunligi yuzlab km bilan ulchanadi. S. ta’sirida 1000 m gacha chuqurlikda joylashgan cho’kindilar.


CHARNOKIT — CHARNOCKITE CHarnokit (Kalkutta shazrining asoschisi CHarnok
iomi bilan atalgan)— mikroklinli
tranitning bir turi, unda rangli
m-llardan gipYersten, rudali m-l l ardan magnetit qatnashadi. CH. da asosan kvars (40% ga yakin), mikroklin va mikroklin — pYertit mavjud, bundam tashhari, kam miqdorda oligoklaz, gipYersten, amfibol, biotit va granat ishtirok etadi.


CHETVYERTICHNAYA SISTEMA — QUATYERNARY SYSTEM Trrtlamchi sistema. Kaynozoy Yerasining yukori systemasi. 1932 yilda T.
s. ni o‘rganuvchi Evropa uyushmasi shu
«istemani to’rtta: qadimgi (eopleystoqen), o‘rta (mezopleystoqen), yangi (neopleystoqen) va zozirgi zamon
(goloqen) bo‘limga bo‘lishni tavsiya
etdi. Keyinchalik T. s. qatlamlari
quyi, o‘rta, yukori va zozirgi zamon
Zamda Muzlik va muzliharo yaruslarga bulindi. Xozir T. s. ni kuyi to’rtlamchi, o‘rta to’rtlamchi, yukori to’rt.


SHAPKA GAZOVAYA — GAS HAT Gaz qalpogi. Neft va gaz uyumining eng tepasidagi qatlam ichida joylashgan qismi. G. k* tagida yotgan neft odatda gaz bilan juda tuyingandir. G. ktabiiy va sui’iy bo‘lishi mumkii, Tabiiy G. k- degazaqiya tufayli tuzoqdagi gaz bilan o‘ta tuyiigan neftraqatga kelib, muallak zolda bo‘ladi. SHelfdagi cho’kindilar ba’zida tamoman yuvilib ketadi. S. ta’sirida suv osti _haralari va loyka okimlar paydo bo‘ladi, sayoz suvli yirik donador jinslar batial va abissal chuqurliklariga chukadi, dengiz va okean tubi ayrim joylarynnng baland-pastligi tusatdan o‘zgaradi.
lamchi va zozirgi zamon qatlamlariga bo‘lish tarzi kabul qilingan.