Abyssal-abissal

ГЕМАТИТ — HEMATITE GEMATIT — temir yaltirog’i (yunon.qonrang), m-l, Tarkibida 70% gacha temir, bir oz marganets, titan mavjud. 51 va T ko‘pincha xalsedon, rutil yoki ilmenit zarrachalarining mexanik aralashmalari holida ham uchraydi. Trigonal singoniyali. Kristallari ko‘pincha plastinkasimon. qovushqoqligi yo’q, ammo (0001) va (0112) yuzalari bo’ylab ajralish xususiyatiga ega. Sinishi notekis, chiganoqsimon. Rangi to‘q kulrang va sora (kristallari va spekulyarit agregatlarid a), qo‘ng‘ir, Qizil (tuproqsimon massalari). Chizig’ining rangi olchasimon, qizil yoki qizg’ish jigarrang. Qat-5—6, s. og’. 5,256—5,260. Metallsimon yaltiraydi. Turli-tuman agregatlar hosil qiladi: varakasimon (temir slyudasi, temir gul), donador (temir yaltirog’i, spekulyarit), tuproqsimon yoki olit Tuzilishiga ega bo‘lgan uyumlari ko‘p uchraydi. M agmatik t. j . larida ikkilamchi, kamdan-kam hollarda, aksessor m-l sifatida uchraydi. G. ma’danlari chuyan va pulat olishda muhim xomashyo hisoblanadi. Toza kukunsimon xillari buyos tayyorlashda ishlatiladi.

ГЕНЕЗИС — GENESIS GENEZIS (yunon. — kelib chiqish, hosil bo‘lish) — geologiyada Yer po’stini tashkil etuvchi jinslar va undagi ma’danlarning hamda tuproq suv va gazlarning hosil bo‘lish jarayoni. Turli geologic mahsulotlarni o‘rganishda adamiyatli.
ГЕОАНТИКЛИНАЛЬ — GEOANTICLINE GEOANTIKLINAL — burmalangan o‘lkalarda uzoq vaqt davomida ko‘tarilgan qurilmalar. Burmalangan o‘lkalarga nisbatan ichki va tashki geoantiklinallarni ajratish mumkin.

GEOLOGIYA — GEOLOGY GEOLOGIYA— Yerning Tuzilishi va kelib chikishi haqidagi fan, G. Yerning tarkibi, ichki Tuzilishi, rivojlanishi sonuniyatlari, ma’dan konlari va Yer osti suvlarining paydo bo‘lishi, shuningdek Yerda bo‘ladigan turli geologik jarayonlarni o‘rganadi. G. fani amaliy jihatdan qatta adamiyatga ega. Yasi yillargacha G. foydali qazilmalarni izlash bilangina shurullangan bo‘lsa, hozir geologik xulosalarsiz yirik sanoat inshootlari kurib bo‘lmaydi. G. fani bir-biriga boglits bir necha sohalardan: petrografiya, litologiya, mineralogiya, geoximiya, kristallografiya, metallogeniya, gidrogeologiya, geomorfologiya, dinamik geologiya, injenerlik geologiyasi, geotektonika, vulkanologiya, geofizika, seysmologiya, tarixiy geologiya, stratigrafiya, paleontologiya va geoekologiyadan iborat. Texnika rivojlana borgan sari mineral xomashyolarga bo‘lgan ehtiyojam ortib bormoqda. Bu esa foydali qazilmalarni Yer bagrining chuqur qismlaridan izlashni takozo etadi. Shu sababli G. ning hozirgi vazifasi Yer po’sti yuqori mantiya qismining Tuzilishini, tarkibi va unda sodir bo‘lgan jarayonlarni yaxlit o‘rganishdan iboratdir.