ГИПОЦЕНТР ЗЕМЛЕТРЯСЕНИЙ — EARTHQUAKE HYPOCENTYER ZILZILA UCHOG‘I.
ГИПС — GYPSUM GIPS — m-l. Kimyoviy ifodasi — Sa8N20 . Monoklin singoniyali. SHaffof, ok, rangsiz, qoramtir va qora. Ba’zan kulrang, asalrang, sarg‘ish va qizil bo‘ladi. Kristallari ustunsimon, prizmatik, tolasimon. Epishib usgan qushaloq kristallari ko‘p uchraydi, ba’zan prizma kirrasi qushalok bo‘lib, o‘sish tekisligiga parallel joylashadi va kaldirg’och dumiga o‘xshab ketadi. Shishasimon yaltiraydi, ulanish tekisligi (ozasida sadaf dek. tovlanadi. Qat. 1,5—2, s. o r . 2,3. Juda ham mo‘rt. Suvda biroz eriydi. G. tabiiy sharoitda turli yo’llar bilan paydo bo‘ladi: quriy boshlagan sho‘r suvli ko‘l va dengiz havzalarida sulfat tuzlarining cho’kishidan yuzaga keladi; chala chul va chullarda t. j. larining nurashi natijasida hosil bo‘ladi. G.ning cho’kindi konlari turli davr yotkiziklari b-n borlangan bo‘lib, butun Yer kurrasida keng tarqalgan. Turkmaniston, Tojikiston, O‘zbekistonda G. qatlamlari topilgan. Undan qurilish materiali, meditsinada, soroz,sement, buyoq ishlashda haykaltaroshlikda foydalaniladi.
ГЛАКУАНИТ — GLAUCONITE GLAUKONIT (yunon—ko’qimtir)—yashil m-l. Kimyoviy ifodasi -[8 |3 (51, A1)O10] [(0N)2 pN20}. Monoklin singoniyali. Rangi to‘q yashildan soramtir-yashilgacha. Qat. 2—3, s. o r . 2,2—2,8. Mo‘rt. Xira yaltiraydi, ushlaganda yogЭli tuyuladi. U dengiz va okeanlarning birmuncha sayoz, asosan sirgok; buylarida keng tarqalgan. O‘zbekistonda uchlamchi davr. yotqiziqlari orasida keng tarqalgan. G. buyos sanoatida, pivo va vino ishlashda, qand-shakar pishirishda, to’qimachilik sanoatida ishlatiladi.
ГЛАУКОФАН — GLAUCOPHANE GLAUKOFAN — m-l . Kimyoviy ifodasi—A12 [54Op ]2 (ON,R) Tarkibi o‘zgaruvchan. Monoklin singoniyali. Kulrang-ko‘k, ochiq yoki havo rang-qoramtir. Ustunsimon, shu’lasimon, tola-tola agregatlar holida uchraydi. Shishasimon yaltiraydi. Qat. 6—6,5, s. og’ . 3,1—3,2. Kislotalarda erimaydi. G. albit, xlorit, epidot, kvars va b. minerallar b-n birgalikda uchraydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |