Adam Smitni "xalqlar boyligi"
Download 47.23 Kb.
|
iqtisodiy ta’limotlar tarixi yangi
(Birinchi vazir mamlakatdagi muxim ishlarni, kundalik muammolarni xal kilgan, raiyat axvolini kuzatgan, viloyatlardan olingan xosil, solik, ulponlarni taksimlagan,
Ikkinchi vazir sipox vaziri xisoblanib, sipoxiylarni maoshlari va tanxo (bu yerda – toju-taxt uchun kilgan xizmatlari evaziga beriladigan in’om ma’nosida) larni boshkargan. Uchinchi vazir esa egasiz kolgan, ulib ketgan va kochganlarga tegishli mollarni, kelib-ketayotganlar, savdogarlar mol-mulkidan olinadigan zakot va bojlarni, mamlakat chorvasini boshkarib, bularning barchasi tuplangan daromadlarni omonat tarzida saklagan. Agar goyib bulganlar va vafot etganlarning mol-mulki bulsa, ularni uz merosxurlariga topshirgan. To’rtinchi vazir saltanat ishlarini yurituvchi vazir bo’lib, u saltanatdagi jami idoralarning kirim-chikimlari, xazinadan sarf kilingan xarajat, xatto otxona va saroydagi boshka jonzodlarga kilingan xarajatlardan ogox bo’lib borgan. Vazirlar Devonbegiga buysingan.) Ulug’bek davridagi islohotlar (Eski chaqalarni yangisiga almashtirib, ichki savdoning mayda mis pullarga bo'lgan talabini qondirish uchun u bir vaqtning o'zida Buxoro, Samarqand, Qarshi, Termiz, Toshkent, Shohruhiya va Andijon shaharlarida zarbxonalar tashkil etib, bir xil vazndagi salmoqli fuluslarni zarb ettirib, muomalaga kiritdi. Eski chaqalar qisqa vaqt davomida yangi pullarga almashtirilib olingach, mis pullar zarbini markazlashtirish maqsadida boshqa shaharlardagi zarbxonalarga barham berildi. Ulug'bek ko'proq davlat arbobi sifatida emas, bunyodkor inson, yuksak zehnli olim sifatida mashhurdir. Uning dong'i dunyoga ketgan, astronomiya, tarix ilmlariga oid asarlari mavjud. Masalan,Ulug'bek hukmronligi davrida g'alla g'aram qilinmasdan avval soliq to'plash qat'iyan man' etilgan. Yana bir muhim masala shuki, soliqlarni yig'ish paytida soliqchilar dehqon, chorvador yoki bog'bonga nisbatan zug'um o'tkazmasligi, jismoniy kuch ishlatmasligi va ishni urush-janjalgacha olib bormasligi zarur qilib qo'yilgan) Alisher Navoiy asarlaridagi iqtisodiy g’oyalarning mohiyati (A.Navoiy feodalizm davrida, feodalizm jamiyatida dehqon mehnatining katta ahamiyat kasb etishini va mavjud jamiyat dehqon mehnati ustiga qurilganligini e'tirof etadi. Navoiy qishloq xo'jaligining rivojlanishi mamlakat qudratini oshirishda katta ahamiyat kasb etadi degan o'ta ilg'or fikrni ilgari suradi. A.Navoiy jamiyatda muhim tabaqa bo'lgan savdogarlarning o'zini ham ikki guruhga bo'ladi. Birinchi guruh - chet el bilan savdo aloqalari olib boruvchi savdogarlar guruhi. Ikkinchi guruh - mamlakat ichkarisidagi olibsotarlar guruhi. Alisher Navoiy hazratlari o'z asarlarida iqtisodiyotning ravnaqi inson manaviyatining kamoloti bilan uyg'unligini takror-takror qayd etganlar) Zahiriddin Muhammad Boburning iqtisodiy g’oyalari (soliq siyosatiga katta o'rin berilgan. Zakot to'g'risidagi katta kitob» da esa o'sha davrdagi soliq, uning turlari to'g'risida qimmatli fikrlar bildiriladi. Boburning «Mubayyin» asari to'la ravishda qonunlar va iqtisodiy masalalarga bag'ishlangan. Asarning nomi ham «qonunlar izohi» ma'nosiga ega. Agar erdan ikki hosil olsang, xirojni ham ikki marta to'la», deb yozadi Bobur. Xiroj, ya'ni er solig'i ikki toifaga bo'lingan: muqassam va muvazzar. Birinchisi, olingan hosilning miqdoriga bog'liq bo'lib, uchdan birdan-yarimgacha teng bo'lgan, ikkinchi esa, soliq solinadigan erning maydoniga bog'liq ravishda olingan.) «Akbarnoma» mohiyati va ahamyati Iqtisodiy ta`limotlar evolutsiyasi. A.Navoiy davlat boshqaruvchisi sifatida. Temuriylar davrigacha bo`lgan iqtisodiy g`oyalar Temuriylar davridagi iqtisodiy islohotlar Ulug`bek madrasasidagi ta`limotlar Merkantilizm ta’limotining mazmuni va uning bosqichlari, umumiylik va farqlari nimadan iborat? Iqtisodiy ta’limotlar tarixining vujudga kelishining ijtimoiy-iqtisodiy shart-sharoitlari Merkantilizm bo’yicha boylikning asosi nima? Mamlakatlardagi iqtisodiy ta`limotlar xususiyati Qimmatbaho metallar muomilasining paydo bo`lishi «Aktiv savdo», «savdo saldosi» iboralari nimani anglatadi? Merkantilizmning qisqacha tarixi Merkantilizm siyosatining bosqichlari Kechki merkantilizim Davlat merkantilizmi Merkantilizm nazariyasini tanqid Merkantilizm davridagi proteksionizm siyosati Ilk merkantilizm nazariyasi Merkantilizm nazariyasining ijobiy va salbit tomonlari Iqtisodiy ta’limotning hozirgi davr iqtisodiy ta’limotlariga ta’siri. Merkantilizm ta’limotining tarixiy ahamiyati va taqdiri. Aksioner jamiyatlarining moliya tizimida «Piramida» usulining mohiyati. Jon Lo tizimining mohiyati, ahamiyati, inqirozining sabablari. Kapitalning dastlabki jamg’arilishi na`zariyasi Merkantilizm ta’limotining taniqli namoyandalari kimlar? Klassik iqtisodiy maktab vujudga kelishining shart-sharoitlari. Bu maktabning merkantilizmdan asosiy farqi nimadan iborat? V.Pettining iqtisodiy qarashlari, uning uslubi. Qiymat, ish haqi, pul, renta to’g’risidagi g’oyalar Kapitalizm, xususiy mulk, erkin tadbirkorlikka bo’lgan munosabat. Angliyada manufaktura ishlab chiqarish asoslari Klassik siyosiy iqtisod namoyondalarining g`oyalari Mehnat qiymati nazariyasi V.Pettining “soliq va to`lovlar traktati” asarning mohiyati va ahamiyati Yer rentasi Fransiyadagi klassik siyosiy iqtisodning paydo bo`lishi Merkantilizm nazariyasini tanqidi Bozorda ko`rinmas qul iqtisodiy mazmuni va mohiyati Anliya va Fransiyadigi klassik va siyosiy iqtisodninf bir biridan farqi Fiziokratlarning qushimcha mahsulot va ularning qiymati nazariyasi Iqtisodiy liberallizm Sof mahsulot to`g`risidagi ta`limot Fransiya iqtisodiyotini ilk islohotlar P.Buagilber qishloq xo’jaligini qo’llab-quvvatladi na`zariyasi Fransiyaning shu davrdagi iqtisodiy ahvoli va uning P.Buagilber qarashlariga ta’siri. V.Pettining qarashlaridagi cheklanganlik. Klassik iqtisodiy maktabning Angliyada vujudga kelishi tarixi Angilyadagi sanoat inqilobi A.Smitning bosh iqtisodiy ta`limot nazariyasi A.Smit iqtisodiy ta`limot Mehnat taqsimotining ustunlik tomonlari Klassik iqtisodiyot nazariyasi Klassik iqtisodiyot nazariyasining g`oyalari Klassik iqtisodiy maktabning rivojlanish bosqichlari Adam Smith klassik iqtisodiy ta`limot nazariyasi Adam Smithning xalqlar boyligi asarining mohiyati va mazmuni Mehnat taqsimoti Qiymat va iste`mol qiymat nazariyasi Kapital va ijtimoiy ishlab chiqarish Unumli va unumsiz mehnat Bozor iqtisodiy nazariyasi Xalq boyligi nazariyasi Iqtisodiy qonon va kategoryalar A.Smitning iqtisodiy nazariyasi tanqidi A.Smitning takror ishlab chiqarish nazaryasi Marksizm vujudga kelishining tarixiy shart-sharoitlari K.Marks va F.Engels iqtisodiy ta’limotlari Neoklassik iqtisodiy nazariya Naflilik nazariyasi Hozirgi zamon klassik iqtisodiy nazariya Iqtisodiy liberallizm prinsiplari Erkin raqobat prinsiplari Noeklassik iqtisodiy nazariya xususiyatlari Firma nazariyasi Ishlab chiqarish omillari Xalq is`temoli talablari va xizmatlariga bo`lgan talab Tovar nafliligi Marjinal inqilob Takomillashgan raqobat iqtisodiyoti Institutsionalizm Neoklassik iqtisodiy qarashlar tanqidi Ekologik iqtisodiyot Tovar talabi va taklifi Bozor iqtisodiyoti sharoitida baho V.Leninning kapitalistik iqtisodiyot ta`loimoti Ishchilar sinfining absolyut va nisbiy qashshoqlanishi Xayoliy sosializm vujudga kelishidagi tarixiy shart-sharoitlar Xayoliy sosializmning haqiqiy rivojlanish davri Xayoliy sosialistlarning adolatli jamiyat nazariyasi Sen-Simonning iqtisodiy g`oyalari Sen-Simonning iqtisodiy ta`limotlar tarixi Sen-Simon va fransuz iqtisodiy ta`limotlar farqi Sen-Simonning jamiyatning rivojlanish konsepsiyasi Sen-Simon iqtisodiy nazariya tanqidi Sh.Furening iqtisodiy qarashlari Sh.Fure davridagi yashash va ijodi Sh.Furening asarlaridagi iqtisodiy ta`limotlar Sen-Simon va Sh.Furening iqtisodiy g’oyalari bir-biridan nimasi bilan farq qiladi? R.Ouyenning iqtisodiq konsepsiyasi xususiyati R.Ouyenning iqtisodiy ta`limoti R.Ouyen iqtisodiy g`oyalarining xususiyatlari Sosialist-rikardochilar (J.Grey, T.Godskin, J.Brey)ning iqtisodiy qarashlariga Sosialist-rikardochilarning iqtisodiy ta`limoti xususiyatlari. Sosialist-rikardochilarning ijtimoiy-iqtisodiy g`oyalari Sosialist-rikardochilar iqtisodiy ta`limoti va ahamiyat Iqtisodiy ta’limotlar tarixida sosialist-rikardochilarning tutgan o’rni va ahamiyati XIX asrning o’rtalarida Germaniyaning iqtisodiy rivojlanish xususiyatlari F.Listning hayoti va ijodi F.List iqtisodiy ta’limotlar tarixi F.Listning asosiy iqtisodiy asarlarii F.List ta’limotida taraqqiyotining tarixiy bosqichlari Tarixiy maktabning asosiy vakillari V.Rosherning asosiy iqtisodiy ta`limoti K.Knisning tarixiy maktab rivojiga qo’shgan hissasi B.Gildebrand insoniyat taraqqiyotining nazariyasi Tovar va natural xo`jaligi Kredit xo`jaligi Tarixiy maktabning iqtisodiyot fani rivojiga qo’shgan hissasi va ro`li. XIX asrning 70-yillarida iqtisodiy g`oyalar Marksistik ta’limoti Yangi tarixiy maktab asoschilari G.Shmoller va L.Brentanoning iqtisodiyta`limoti Ijtimoiy-siyosat uyushmasining asosiy vazifalari nimadan iborat? V.Zombart va M.Veberning asosiy iqtisodiy g`oyalar Eng yangi tarixiy maktab iqtisodiy ta`limoti Germaniyada iqtisodiy ta’limotlar xususiyati 1. XIX asrning oxiri va XX asrning boshlarida vujudga kelgan iqtisodiy ta’limotlarga xos xususiyatlar 2. XIX asrning 70-yillarida shakllangan qaysi nazariy maktablarni bilasiz? Bu davrda yangicha ilmiy tahlilni maydonga tashlagan olimlar kimlar?
4. Marjinalizmning iqtisodiyot fanida tutgan o’rni va ro`li. 5. K.Menger, Ye.Byom-Baverk va V.Fizerning asosiy asarlaridagi iqtisodiy ta`limot 6. U.Jevonsning iqtisodiy ta`limoti
Baho, talab va taklif o’rtasidagi bog’lanish Taklif nazariyasi «Marshall hochi»ning mazmunini Takror ishlab chiqarish nazariyasi Doimiy va o’zgaruvchi harajatlari J.B.Klarkning statik va dinamik iqtisodiyot to’g’risidagi g’oyalari «Eng yuqori unumdorlik qonuni»ning asosiy xususiyatlari. V.Paretoning umumiy iqtisodiy muvozanat konsepsiyasi mohiyati Naflikni maksimallashtirish nazariyasi institusionalizm paydo bo’lishining shart-sharoitlari. Institusionalizmning mohiyati va o’rganish metodologiyasi Institusionalizmning g`oyasining asoschilari Institutlar tushinchasi T.Veblenning asosiy asaridagi g’oyalar, nimani anglatadi? Institutsionlar nazariyalar Klassik siyosiy iqtisodning parchalanish sabablari Klassik siyosiy iqtisodning yemirilish shart sharoitlari Iqtisodiy nazariya metodologiyasi Institutsionalizm metodologiyasining xususiyati Ilk institutsional nazariyaning evolutsiyasi Klark institutsional nazariylari Berli institutsional nazariyasi AQSH dagi buyuk depressiya Rusveltning intitutsional siyosati J.Kommonsning asosiy g’oyalari Ma’muriy kapitalizm nazariyasi Kon’yuktur - statistik oqimning mohiyati, U.Mitchell g’oyalarining asosi N.D.Kondratevning siklik rivojlanishi konsepsiyasi Institusionalizmning evolyusiyasi davridagi olimlar va ularning g’oyalari. Jahon xo’jaligi vujudga kelish sabablari va oqimlari Xalqaro iqtisodiy integrasiya obyektiv zaruriyati? Solishtirma afzallik konsepsyasi "Ishlab chiqarish omillarinningg xalkaro taqsimoti" nazariyasi Xalqaro monopoliyalar Ingliz olimi Meynard nazariyasi Keyns “pullar to`grisidagi traktat” asarining mohiyati va ahamiyati Keynsning pul islohoti to`g`risidagi ta`limoti “Bandlik, foiz va pul umumiy nazariyasi” asarining mihiyati va ahamiyati Bredton-Vud kelishuvi nazariyasi Nomukammal raqobat bozori nazariyalarining paydo bo’lish shart-sharoitlari E.Chemberlin monopoliya nazariyasi Mehnat diffensiasiyasi nazariyasi Baholanmagan raqobat omillari Monopolistik raqobat J.Robinsonning monopoliyaga munosabati, mukammal va nomukammal raqobat Monopsoniya tushinchasi Raqobat nazariyasi Takomillashgan raqobat Takomillashmagan raqobat Nomukammal bozorning xususiyatlari E.Chemberlinning monopolistik raqobat nazariyasi J.Robinsonning iqtisodiy ta’limoti Anti monopol siyosat Takomillashgan raqobat qonuni Monopolizmga qarshi kurash Raqobat va tadbirkorlik Iqtisodiyotda raqobat Tarmoqlararo raqobat Raqobat bardoshlik Neoliberalizm vujudga kelishining shart-sharoitlari, keynschilikdan farqi Neoliberalizmning umumiy xususiyatlari Chikago monetarizm maktabi Proteksionizm siyosati «Ijtimoiy bozor xo’jaligi», uning tiplarini Fridmanning «ishsizlik tabiiy normasi. Mizes, Xayeklarning iqtisodiy g’oyalari mohiyati va ahamyati Lukasning «rasional kutilmalar» nazariyasi Neoliberalizm nazariyasi Neoliberalizmning klassik liberalizmdan farqi Iqtisodiyotning davlat tomonidan boshqarish Neoliberalizmning nazariy asoslari Neorebalizm iqtisodiy siyosati Keynsiancha makroiqtisodiy boshqarish Ijtimoiy konsepsiya Neoreberalizm siyosatini tanqid Nereberalizm va masuliyatsizlik Inflyatsiya Neoreberalizm siyasitining mohiyati va ahamiyati Neoreberalizm siyosaining ijobiy va salbiy tomonlari Neoklassik yo’nalishning asosiy mohiyati nimalarda ifodalanadi. Hozirgi davr iqtisodiy ta’limotlarining xususiyatlari Ijtimoiy-iqtisodiy yo’nalishining shakllanishi va rivojlanishi Keynsning iqtisodiy qarashlari,keynschilik,yangi keynschilik. Yangi sivilizasiya mohiyati va ahanyati "Yangi sivilizasiya" asarining mohiyati va ahanyati Neoinstitusionalizm nazariyalari Hozirgi davr iqtisodiy ta’limotlarining asosiy xususiyatlari. Ijtimoiy-iqtisodiy yo’nalishining shakllanishi va rivojlanishi. Iqtisodiy nazariya fanining rivojlanish bosqichlari Ishlab chiqarish omilllari nisbati nazariyasi Sanoatni tashkil etish nazariyasi Tovarlarning haotiy sikl natijasi Temur tuzuklaridagi iqtisodiy qarashlar Harajatlar nazariyasi mohiyati Investitsiya nazariyalari mazmuni Iqtisodiy siyosat nazariyasi Institutsional iqtisodiy nazariya Inson kapitali nazariyasi Monetar konsepsiyasining mohiyati Yusuf Xos Hojib Bolasog‘uniy iqtisodiy ta`limotlari haqidagi fikrlari Abu Ali ibn Sino iqtisodiy ta`limotlari haqidagi fikrlari Forobiy Abu Nasr ibn Muhammad iqtisodiy ta`limotlari haqidagi fikrlari O’zbekiston respublikasida bozor munosabatlarini shakllantirishning “o’zbekcha modeli” Qadimgi Rimdagi iqtisodiy ta`limotlar Qadimgi Rimdagi qulodorlik va qulchilik jamiyati A.Smit davridagi mulk munosabtlari Aristotelning iqtisodiy qarashlari Platon - natural ishlab chiqarish haqida fikrlari Ksenofontning iqtisodiy qarashlari Yunonistondagi siyosiy islohotlar Ijtimoiy yo`naltirilgan bozor munosabatlarni shaklantiruvchi asosiy 5 tamoili. Beruniy Abu Rayhon Muhammad ibn Ahmad iqtisodiy ta`limotlari haqidagi fikrlari Farbda (Qadimgi Gresiya - Yunoniston va Italiyada) quldorlik tuzumi Neoinstitusionalizmda ijtimoiy-iqtisodiy yondashuv(T.Veblen). Keyns ta’limotining xususiyatlari Neoinstitusionalizmda ijtimoiy-huquqiy yondashuv (Jon R.Kommons). Fridrix Xayek iqtisodiy qarashlari M.Fridmenning iqtisodiy qarashlari Chikago monetarizm maktabi shakllannishi asoslari. Download 47.23 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling