Қадимги Миср цивилизацияси Брестед Д., Тураев Б. История Древнего Египта. Мн.: Харвест, 2003. Исаев, Л. М., А. Р. Шишкина

Бу мақбараларни синчиклаб текширган археологларнинг айтишларига қараганда,
1

• ўша даврда Нил соҳилларида, Бадарян, Амратан,

2

• Тазиан ва шунга ўхшаш ҳар хил қабилалар мавжуд бўлган.

3

• Ҳар бир қабила ўз ерини тиш-тирноғи билан ҳимоя қилган

4

• Ўзаро урушлар Нил водийси аҳолисини уруғдош гуруҳларга бўлиб юборган.

5

• Ҳар гуруҳнинг ўз бошлиғи (етакчиси) бўлган.

6

• Кейинчалик бу гуруҳларнинг бирлашиши натижасида вилоятлар «ном»лар вужудга келган.

1

• Қадимги Мисрнинг ташқи савдо алоқалари унинг қулай табиий – географик жойлашуви,

2

• бой табиий ресурсларга эга бўлганлиги, савдо, сиёсий ва маданий алоқалар чорраҳасида жойлашган ерда вужудга келганлиги билан боғлиқ эди.

3

• Цивилизациянинг моддий асосини яратиш учун зарур бўлган. Инсонлар учун зарурий барча нарсалар Мисрнинг ўзида ёки унга ёндош ерларда мавжуд бўлган ва бу ички ҳамда ўзаро савдо алоқаларида муҳим аҳамият касб этган.

Қадимги Мисрда ташқи савдо алоқалари
ОДАМ ВА ДАРЁ
Нил дарёси фақат ҳаёт ва маданият манбаи эмас, балки ташқи дунё билан асосий алоқа қилиш йўли ҳам бўлган. Унда турли хилдаги кемалар, айниқса, савдо кемалари доимо кўп бўлган. Кемалардан баъзилари ҳатто Ўрта денгизга чиқишга ҳам журъат этганлар. Ўз кучларини мустаҳкамлаш ва узоқ яшаш мақсадида мисрликлар ташқи муҳитдан фойдаланиш йўлларини излаганлар
Масалан, металлар, асосан мис Арабистон саҳролари ва Синай ярим оролидан, олтин Эфиопиядан келтирилган. Нилни ғарбдан шарққа томон ўраб турувчи тоғлардан чақмоқтош, Қоҳира атрофидаги Тур тош конларидан оҳактош, Асуан яқинидан мармарнинг қимматбаҳо навлари қазиб олинган. Мамлакат ўсимлик ва ҳайвонот дунёси ҳам бой бўлиб, мисрликлар хўжалик ҳаётида муҳим ўрин тутган.
Илк одамлар Нил ва унинг дельтаси бўйларида неолит даврларида пайдо бўлишган. Бу ерга уларни ташқи шароит бошлаб келган: иқлим қуруқлашиб, саҳро бостириб кела бошлаган. Дастлаб Нил водийси чеккаларига жойлашган одамлар деҳқончилик, чорвачилик, ов, балиқчилик ва термачилик билан шуғулланишган. Илк деҳқон жамоалари м.а. VI-V минг йилликда Қуйи Мисрда Фаюм водийсида мавжуд бўлган. Фаюм манзилгоҳида ғалла экинлари экилган, йирик ва майда қорамол боқилган ва балиқ тутилган.
Iqtisodiyotda tarkibiy o’zgarishlarni chuqurlashtirish va rivojlantirish uchun barcha mablag’lar hisobiga sarmoya solish yildan yilga o’sib bordi. Shu maqsadda solingan sarmoyalar hajmi