Adol Eyxmann (1906-1962) ikkinchi jahon urushi davrida Uchinchi
Download 316.71 Kb. Pdf ko'rish
|
XJH
- Bu sahifa navigatsiya:
- Umarxanova D.SH., X.R.Ochilov.
|
Mantiqiy savol
Siyosiy jinoyatlarni kvalifikatsiya qilishda quyidagi masalalardan qaysilariga eʼtibor qaratish kerakligini tushuntiring: siyosiy maqsadlar, siyosiy motivlar yoki harakatning siyosiy natijalari? Siyosiy jinoyatlarga misollar keltiring.
Bilamizki, xalqaro jinoyat huquqi uchun bir qancha qiyinchiliklar keltirib chiqaruvchi holatlar ham yo`q emas. Shunday muammolardan biri ko`p vaqtdan beri
aniq ta’rifini berish borasida turli huquqshunoslar tomonidan tadqiqotlar olib borilgan bo‘lsa-da, bu borada na amaliyotda va na nazariyada aniq bir qarorga kelinmagan siyosiy jinoyatlar masalasi hisoblanadi. Siyosiy jinoyatlar bilan bog`liq muammolar asosan davlatlarning ichki qonunchiligi bilan tartibga solinadi. Bunga sabab sifatida aynan qaysi xalqaro jinoyatlar siyosiy jinoyat sifatida tan olinishi belgilanmaganligida deb hisoblaymiz. Bundan tashqari, harbiy jinoyatlar yoki insoniyatga qarshi jinoyatlarmi barchasida siyosiy iroda ham mavjud bo`ladi va siyosiy maqsad ko`zlangan bo`ladi. Siyosiy jinoyatlarning kvalifikatsiyaga e`tibor qaratsak, bunda asosiy savol qaysi masalaga ko`proq e`tibor qaratish lozimligida ko`rinadi, ya`ni siyosiy maqsadlar, siyosiy motivlar yoki harakatning siyosiy natijalari shular jumlasidan. Bizningcha, jinoyat kvalifikatsiyasida e`tibor siyosiy maqsad va siyosiy motivga harakatning siyosiy natijasidan ko`ra ko`proq qaratiladi.Chunki jinoyat deb baholangan qilmish oxiriga yetkazilmasdan, ya`ni siyosiy natijaga erishilmasdan tugatilishi yoki oldi olinishi ham mumkin. Bunday hollarda siyosiy jinoyatlarning nima maqsadni ko`zlaganligiga e`tibor qaratish lozim. Siyosiy jinoyatga ko`plab misollar keltirish mumkin. Separatizm siyosiy motivni ko`zlagan jinoyatning aniq namunalaridan biridir. Papuadagi Qurolli Separatistik Harakat (Gerakan Separatis Bersenjata / GSB) hali ham sodir bo'layotgan ayirmachiliklardan biridir. Haqiqat shuni ko'rsatadiki, GSB hali ham mavjud bo'lib, jamiyatga kuchli ta'sir qiladi va Papuani Indoneziya Respublikasidan ittifoq mamlakati sifatida ajratish uchun bir
4 Internet manbasi// https://ria.ru/20171221/1511347186.html 6
qator qurolli aloqa o'rnatadi 5 . Mana shunday harakatlarni xalqaro huquqda siyosiy motivni ko`zlagan jinoyat sifatida kvalifikatsiya qilish mumkin. Yuqoridagi fikrlar xususida yuridik soha vakillari ham ko`plab mulohazalarda bahslashadi. “Ekstraditsiya to‘g‘risidagi Yevropa Konvensiyasi” 3- moddasida siyosiy huquqbuzarliklari uchun topshirilishi talab etilayotgan jinoyatchining ushlab berilmasligi mustahkamlangan. B.Velchev aytib o‘tganidek, jinoyatni siyosiy ekanligini baholash mezonlari har bir davlat ichki qonunchiligida ishlab chiqilishi zarur. Ta’kidlash o‘rinliki, xalqaro jinoyat (tinchlik, insoniyatga qarshi, harbiy jinoyatlar) sodir etganlik, shuningdek davlat boshlig‘i hayotiga suiqasd qilish ham siyosiy jinoyat hisoblanmaydi. Siyosiy jinoyat sodir etganlarni ushlab bermaslik to‘g‘risidagi qoida Rossiya Federatsiyasi Konstitutsiyasi (63-m., 2-q.), Gruziya Konstitutsiyasi (47-m., 2-q.), Ukraina Konstitutsiyasi (47-m., 3-q.), Polsha Konstitutsiyasida (55-m., 2-3 q.) o‘z aksini topgan. 6
keltirilmagan va bu kabi qoida O‘zbekiston qonunchiligida bevosita ko‘zda tutilmagan bo‘lsa-da, amaliyotda bunday holatlar kuzatilmaydi. Ushbu holatni qonunchilikda mustahkamlash maqsadga muvofiq.
5 Journal of Law, Policy and Globalization www.iiste.org ISSN 2224-3240 (Paper) ISSN 2224-3259 (Online) Vol.61, 2017 6 Umarxanova D.SH., X.R.Ochilov. Xalqaro jinoyat huquqi: Darslik / Ma’sul muharrir y.f.d. B.I.Ismailov. – T.: TDYU, 2019. |
