Адренорецепторларга таъсир килувчи дори воситалари

а- адренолитиклардан празозин постсинаптик а- адренорецепторларни танлаб фалажлайди — муттасил гипотензив таъсир кўрсатади, бу модда артериолаларни ҳамда веналарни кенгайтиради, юракка веналардан қоннинг қайтишини камайтиради, юрак фаолияти енгиллашади, чунки четда жойлашган томирлар қаршилиги ҳам камаяди. Бу модда гипертония касаллигини, айниқса ўсмирлардаги гипертонияни даволашда огиз орқали юборилади.

• а- адренолитиклардан празозин постсинаптик а- адренорецепторларни танлаб фалажлайди — муттасил гипотензив таъсир кўрсатади, бу модда артериолаларни ҳамда веналарни кенгайтиради, юракка веналардан қоннинг қайтишини камайтиради, юрак фаолияти енгиллашади, чунки четда жойлашган томирлар қаршилиги ҳам камаяди. Бу модда гипертония касаллигини, айниқса ўсмирлардаги гипертонияни даволашда огиз орқали юборилади.
• Юрак ва қон томирларда органик ўзгаришлар бўлса, а- адренолитикларни қўллаш ман этилади. Гастрит касаллигида (болаларда) булар эҳтиётлик билан қўлланади. Фентоламин узоқ вақт мобайнида қўлланганда огир гипогликемия рўй бериши мумкин.

β -АДРЕНОРЕЦЕПТОРЛАРНИ БЕВОСИТА ФАЛАЖЛОВЧИ МОДДАЛАР. β -АДРЕНОЛИТИКЛАР Анаприлин (пропранолол, обзидан, индерал), окспреналол, метапролол

Бу моддалар юракда, бронхларда, қон томирларда ва бошқа аъзолардаги β- адренорецепторларни фалажлаб, эндоген ва экзоген катехоламинлар таъсирига тўсқинлик қилади. Қимёвий жиҳатдан улар β- адреномиметик изопропилнорадреналин — изадринга, салбутамолга ўхшаб кетади. Шу туфайли ҳам β- адренолитиклар β1- адренорецепторлар билан боғланса керак, лекин изадриндан физик-кимёвий жихатдан фарқи бўлгани учун β- адренорецепторларни изадрин сингари қўзгатмайди, аксинча уларни фалажлайди. Келтирилган моддалардан окспренолол озроқ бўлса ҳам β- адренорецепторларни қўзғатувчи, симпатомиметик хусусиятга эга. Бу моддалардан анаприлин кўпроқ қўлланади. Анаприлин юракдаги ва юракнинг ўтказувчан системасидаги β2 адренорецепторларни қўзғатиб, унинг атриовентрикуляр ўтказувчанлигини, автоматизмни камайтиради, шунинг учун юракнинг кучи, уриш тезлиги пасаяди. Юракдан аортага чиққан қоннинг миқдори, юрак мушакларининг кислородга бўлган эҳтиёжи камаяди. Анаприлин β1- адренорецепторлар билан бирга β2- адренорецепторларни фалажлайди ва бронхоспазмни юзага келтириши мумкин.

• Бу моддалар юракда, бронхларда, қон томирларда ва бошқа аъзолардаги β- адренорецепторларни фалажлаб, эндоген ва экзоген катехоламинлар таъсирига тўсқинлик қилади. Қимёвий жиҳатдан улар β- адреномиметик изопропилнорадреналин — изадринга, салбутамолга ўхшаб кетади. Шу туфайли ҳам β- адренолитиклар β1- адренорецепторлар билан боғланса керак, лекин изадриндан физик-кимёвий жихатдан фарқи бўлгани учун β- адренорецепторларни изадрин сингари қўзгатмайди, аксинча уларни фалажлайди. Келтирилган моддалардан окспренолол озроқ бўлса ҳам β- адренорецепторларни қўзғатувчи, симпатомиметик хусусиятга эга. Бу моддалардан анаприлин кўпроқ қўлланади. Анаприлин юракдаги ва юракнинг ўтказувчан системасидаги β2 адренорецепторларни қўзғатиб, унинг атриовентрикуляр ўтказувчанлигини, автоматизмни камайтиради, шунинг учун юракнинг кучи, уриш тезлиги пасаяди. Юракдан аортага чиққан қоннинг миқдори, юрак мушакларининг кислородга бўлган эҳтиёжи камаяди. Анаприлин β1- адренорецепторлар билан бирга β2- адренорецепторларни фалажлайди ва бронхоспазмни юзага келтириши мумкин.