Аэродинамик тажрибалар ҳақида маълумотлар

Аэродинамик тажрибалар ҳақида маълумотлар.
4.1. Вентиляцияни моделлаштириш асослари.
Топшириқни қуйилиши.
Вентиляция тизимларини янги самарадор тизимларини яратиш, худди шунингдек мавжуд вентиляция тармоқларини эксплуатация шароитларидан фарқли шароитларда текшириш учун, моделлаштириш жуда қулай.
Моделлашириш услубини ўрганиш учун алоҳида турган бинони кўриб чиқамиз.
Унинг ўрам турган деворларида очиқ қисмлар, ичкарида иссиқлик ва намлик чиқарадиган манба худди шунингдек монтаж қилинган механик вентиляция тармоғи. Бино ташқарисидан шамол туркаб туради. Натижада бинода маълум миқдорда ҳаво алмашиш ва ҳарорат тартиби пайдо бўлади.
Бу жараёнларни бинони модел муҳитида ўрганамиз. Унинг учун модел ўлчамларини шамол тезлигини моделдаги иссиқлик ва намлик манбаларини қувватини боғликларини ўрганиш зарур.Бундан ташқари модулда ўлчанган шамол тезлиги, ҳарорат ва намликлар ҳақиқий катталикларга тўғри келадиган, қайта ҳисобланаётган формулаларни билишимиз керак.
Қуйилган мақсадимизга эришиш учун модел аниқ геометрик маштабда бўлиши ва модел биноси ичидаги жараёнлар, ҳақиқий бино ичидаги жараёнлар билан тўғри келиши керак. Ўхшашлик назариясига (теория подбия) кўра аниқ пропорционаллик сақланишини ёки моделдаги физик катталикларни пайдо бўлиши масштаби, бинодаги физик катталиклар масштабига тўғри келиши керак. Бунда ҳар бир физик катталикларни ўзини масштаби бўлади. Ўхшашлик назарияси ҳолатидан фойдаланиб, моделни керакли масштабини аниқлаймиз.
4.2. Ҳаво алмаштиришни моделлаштириш.
Бинодаги ва моделдаги уймадаги тезлик масштабини нисбатлари орқали аниқлаш мумкин.
[4.1]
Бу ерда: υ- очиқ қирқимдаги ўртача тезлик,
μ-сарф коэффициенти, - очиқ қирқимгача ва очиқ қирқимдан кейинги босимлар фарқи
ρ- ҳаво зичлиги ( ) , бунда бир штрихли катталик бинога, икки штрихли катталик унинг моделига тегишли.
Бино ва унинг моделини ураб турган ташқи тусиқларига таъсир қиладиган ортиқча ҳаво босимлари фарқини масштабини нисбатлари орқали аниқлаш мумкин.

[4.2]
Бу ерда: -аэродинамик коэффициент,
-шамол тезлиги
Бино ва унинг модели атрофида пайдо бўладиган ҳаво оқимининг турбулентлиги қарийб тенг бўлганлиги ҳисобга олсак, бўларни аэродинамик коэффициенти тенг ( )
Босим фарқини масштабини қуйиб ва эканлигини ҳисобга олиб, қуйидагини оламиз.
[4.3]
Бизга маълумки сарф коэффициенти Рейнолс сонига боғлиқ. Re=
Бу ерда - тавсив ўлчами; - кинематик қовушқоқлик. Re-сони катталаши билан, бошланишида сарф коэффициенти ҳам ортиб боради ва Re=2400 қийматига келганида сарф коэффициенти ўзгармас қолади.
Бинодаги очиқ қисмда Рейнольс коэффициенти ҳар доим кўрсатилган катталикдан ортиқ бўлади. ( ), (19.2) формула талабаларига риоя қилиш учун, бино моделидаги очиқ қисм учун ҳам шартидан келиб чиқади.
Босимни гравитацион тушунчасидан келиб, босимни фарқли маштабини қуйидагича ўрнатиш мумкин.
[4.4]
Бу ерда - кўрилаётган ҳаво баландлиги масофаси;
-ҳаво зичлигини фарқи (ҳаво баландлиги масофасида ва ундан ташқарида);
-эркин тушиш тезлиги; - моделни геометрик масштаби.
19.1 тенгламага, топилган босимни фарқли масштабини қуйиб, лигини ҳисобга олиб, тезлик масштабини аниқлаш учун, қуйидаги умумий формулани оламиз.
[4.5]
Бу формулани бошқа томондан қараш мумкин. Ҳаво зичлигига тегишли бўлган маълум боғлиқликни ҳисобга олсак.
[4.6]
Бу ерда - ташқи ҳаво зичлиги; -ҳажмий кенгайиш коэффициенти;
[4.7]
- бино ва унинг модули ичидаги ўртача ҳаво ҳарорати.
Бинодаги ҳаво учун;

Бино моделида

Бундан:
[4.8]
(19.3) тенгламага, топилган зичлик фарқимасштабини қуйсак, тезлик масштабини оламиз.
[4.9]
Масса сарфининг масштаби
[4.10]
Бу ерда С-массали сарф; - очиқ қирқим юзаси