Аэродинамика асослари

MAVZU: Гидравлика ва гидравлик юритмалар

Режа

• Gidravlika va gidravlik yuritmalar faniga kirish. Фаннинг мақсад ва вазифалари
• Gidravlika va gidravlik yuritmalar fanining paydo bo`lishi, tarixi va rivojlanish tendensiyalari.
• Fanning predmeti va ob’ekti.
• Suyuqliklar to`g`risida asosiy tushunchalar.

Gidravlika so‗zi grekcha ―xyudor‖ va ―aulos‖ so‗zlari birikmasidan olingan bo‗lib, ―suv‖ va ―quvur‖ degan ma‘nolarni bildiradi.
Gidravlika - tabiiy fanlardan biri bo,lib, suyuqlikning nisbiy tinch holat va harakat qonuniyatlarini o„rganadi va bu qonuniyatlarni mehnat faoliyatida qo„llaydi
Bu fan o‗z navbatida suyuqliklar statikasi - «Gidrostatika» va suyuqliklar dinamikasi-«Gidrodinamika» bo‗limlarga bo‗linib, ikkinchi bo‗lim ―Suyuqliklar kinematikasi‖ ni ham o‗z ichiga oladi.
Gidrostatika - suyuqliklarning nisbiy tinch holat qonuniyatlarini o‗rganib, ularni amaliyotda qo‗llash uchun uslubiyatlar yaratadi.
Gidrodinamika-suyuqlikning harakat qonuniyatlarini va ularning paydo bo‗lish sabablarini o‗rganish bilan birgalikda ularning tuzilish strukturalarini ham o‗rganadi.
Gidravlika fani, asosan, ikki yo‗nalishda rivojlangan:

• Nazariy yo‗nalish - nazariya asoslarini matematik qonuniyatlar asosida o‗rganganligi sababli u Nazariy Gidrodinamika deb nomlangan.
• Texnik yo‗nalish, ya‘ni suyuqliklarning nisbiy tinch holati va harakat qonuniyatlarini amaliyotda qo‗llashga doir tadqiqotlarni olib borish bilan o‗rganganligi sababli, u Texnik Gidrodinamika deb nomlangan.

Гидравлик юритма - бу суюқлик енергияси ёрдамида машина ва механизмларнинг ишчи органларини бошқариш учун асбоблар тўплами. Гидроюритма ҳайдовчи восита, гидравлик узатма, бошқарув мосламалари ва ёрдамчи қурилмалардан иборат. Гидроюритманинг бир қисми бўлган ҳар бир element маълум функцияларни бажаради.
Гидравлика физиканинг бир бўлими сифатида ҳар хил турдаги моддий жисмларнинг мувозанат ва ҳаракат қонунларини ўрганади.Бу бўлинади:-