Agrar siyosat,oziq-ovqat taminoti va xavfsizligi

mikroiqtisodiyotda Agrar siyosat,oziq-ovqat taminoti va xavfsizligi to’g’risida

Reja:

• Yer bozori
• Yerga talab
• Oziq – ovqat bo’yicha BMT hisoboti.
• Oziq- ovqat xavfsizligi muammolari.

Yer bozori

Iqtisodiy nazariyada yer deganda,uning tabiiy resursrlari tushuniladi, ya’ni:yerning hosildorligi,undagi foydali qazilma boyliklar va hokazolar .Yerning o’ziga xos xususiyatlaridan biri, u har doim cheklangan va uni joyidan boshqa joyga , ya’ni kapitalni ko’chirganday ko’chirib bo’lmaydi. Yer taklifiga tasir etuvchi asosiy omillar – bu uning hosildorligi va qulay joylashganligidir. Malumki sifatli yerlar har doim va har yerda cheklangan bo’ladi. Sifatli, shaxarlarga yaqin bo’lgan yerlar yanada ko’proq cheklangan bo’ladi.

Yer taklifi

yer taklifining cheklanganligi ko’rsatadiki , uning taklif chizig’I absolyut elastik emas . Shuning uchun yerning taklif chizig’I grafikda vertikal ko’rinishga ega bo’ladi. Taklif chizig’ining absolyut elastik emasligidan chu kelib chiqadiki, uning narxi ( bir gektariga) qanchalik oshmasin , yer taklifi o’zgarmaydi . Yerning real narxi qanday bo’lishini aniqlash uchun unga bo’lgan talabni tahlil qilish kerak bo’ladi.Taklif o’zgarmasa , bozor narxini o’rnatilishida talab katta ro’l o’ynaydi.

Yerga talab

Yerga bo’lgan talab ikki xil bo’ladi: qishoq xo’jaligida foydalanish uchun bo’gan yerga talab va noqishloq xo’jaligida foydalanish uchun bo’lgan talab D = Dq/x +Dnoq/x , bu yerda D - umumiy talab; Dq/x - qishloq xo`jaligi uchun talab; Dq/x - noqishloq xo`jaligi talabi. Ushbu talablarni grafikda quyidagicha tasvirlash mumkin (18.6- rasm). 18.6-rasm. Yerga talab Bu yerda qishloq xo`jaligi uchun bo`lgan talab chizig`i manfiy yotiqlikka ega. Nega deganda, yer unumdorligining kamayish qonuniga asosan, mavjud texnika va texnologiya o`zgarmaganda foydalaniladigan yerning ortib borishi, uning hosildorligini kamayib borishiga olib keladi. D.Rikardoning (1772-1823) ilmiy asarlari yer unumdorligining kamayish qonunini keng tarqalishida muhim rol o`ynagan. Noqishloq xo`jalik sohalarining yerga bo`lgan talab chizig`i ham manfiy yotiqlikka ega. Bu yerda ham qurilish uchun nafaqat shahar ichidagi yerlardan foydalaniladi (ular cheklangan), balki shahar atrofidagi yerlardan ham foydalanishga to`g`ri keladi. Hozirgi vaqtda qishloq xo`jaligi bilan bog`liq bo`lmagan sohalar uchun yerga bo`lgan talab o`sish tendensiyasiga ega. Ushbu talab o`z ichiga uy-joy qurish uchun bo`lgan talabni, infratuzilma ob`ektlari uchun va sanoat ob`ektlari qurish uchun bo`lgan talablarni oladi.