Agressiv xulq-atvor borasidagi nazariyalar


Download 22.62 Kb.
bet3/3
Sana12.11.2023
Hajmi22.62 Kb.
#1767802
1   2   3
Bog'liq
Agressiv xulq-atvor borasidagi nazariyalar

Tiqilinch - bitta odamga to‘g‘ri keladigan fazoning etarli emasligini sub’ektiv xis qilish demakdir. Tiqilinch stressogen omil hisoblanadi. Avtobusdagi ur-yiqit, avtomobil yo‘lidagi probkada imillab yurish, talabalar yotoqxonasidagi o‘rinlar tiqilinchligi vaziyatning nazorat qilib bo‘lmasligi xissining yuzaga kelishiga sabab bo‘ladi. Aholi ko‘p yashaydigan shaharlarda jinoyat ko‘proq sodir bo‘ladi va odamlar bunday shaharlarda ko‘proq distress - kuchli psixik zo‘riqishni xis qiladilar.
Xayajon. Biz aversiv stimulyatsiyalar odamlarning achchig‘ining chiqishiga sabab bo‘lishiga ishonch xosil qildik. Xayajonning boshqa ko‘rinishlarida, masalan, jismoniy yoki jinsiy zo‘riqish vaziyatlarida ham shu holat sodir bo‘ladimi?
Har qanday tajovuz ongli yoki ongsiz, o'tkinchi yoki uzoq davom etadigan mojaroga asoslangan. Har qanday tajovuz, o'z mohiyatiga ko'ra, insonning hayot sharoitidan, qo'shnilaridan yoki o'zidan faol, faol noroziligining namoyon bo'lishidan boshqa narsa emas.
Agressiyani faqat salbiy hodisa, halokatli va hayotning uyg'unligiga zid deb tushunmaslik kerak. Aksincha, tajovuzning hayotni rivojlantirishdagi roli shunchalik kattaki, uni ortiqcha baholash qiyin.
Shuni unutmasligimiz kerakki, tajovuzkor faoliyatda taniqli ayblov bilan Yuklangan odam har doim o'zi va ko'p jihatdan bundan aziyat chekadi. Bizning notinch va beqaror davrimizda kam sonli erkaklar o'zlarining tajovuzlarini boshqarishga qodir.
Yomon boshqariladigan tajovuz ko'pincha odamning o'ziga qarshi chiqadi va o'zini o'zi ayblashdan tortib, giyohvandlik va spirtli ichimliklarni suiiste'mol qilish shaklida o'z joniga qasd qilishgacha bo'lgan turli xil o'z-o'zini yo'q qilish shakllarida namoyon bo'ladi.
Shunga qaramay, siz ma'lum bir tajovuzkorliksiz qilolmaysiz. Kuch bilan emas, balki zaiflik bilan qo'llab-quvvatlanadigan yumshoqlik va vazminlik qarama-qarshilik va vayronagarchilikka bo'lgan manik istakdan kam bo'lmagan zarar etkazishi mumkin. Yaqinlaringizni bezorilar hujumidan qutqarish haqida gap ketganda, siz o'z Vataningizni qurol bilan himoya qilishingiz kerak bo'lsa, siz yuqori darajadagi boshqariladigan tajovuzsiz qilolmaysiz.
Agressiyani aniqlashning asosiy muammolaridan biri shundaki, bu atama keng ko'lamli harakatlarni anglatadi.
Bassning fikriga ko'ra, tajovuz — bu boshqalarga tahdid soladigan yoki zarar etkazadigan har qanday xatti-harakatlar.
Bir nechta taniqli olimlar tomonidan taklif qilingan yana bir ta'rifga ko'ra, xatti-harakatlar tajovuzkorlik deb hisoblanadi, agar ular shunchaki bunday oqibatlarga olib kelishdan ko'ra, zarar etkazish va haqorat qilish niyatida bo'lsa.
Va nihoyat, zillmanning fikriga ko'ra, tajovuz boshqa odamlarga jismoniy va jismoniy zarar etkazishga urinishdir.
Hozirgi vaqtda tajovuz deganda ko'plab tadqiqotchilar bunday munosabatni istamagan boshqa tirik mavjudotni haqorat qilish yoki unga zarar etkazishga qaratilgan har qanday xatti-harakatni tushunishadi.
Download 22.62 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling