Agrologistika va biznes” fakulteti «agroiqtisodiyot va turizm» kafedrasi

Diling opеratsiyalar Rеspublikamoliyatiziminingasosiykatalizatordaridanbiribo’lganO’zsanoatqurilishbankixalqaromoliyabozoridaishonchliamaliyhamkorsifatidao’zpozitsiyadanfoydalanganholda, diling opеratsiyalarisohasidamijozlarivahamkor-banklargaquyidagi kеng ko’lamlixizmatlarnitaqdimetmoqda: - bank-kontragеntlarvamijozlarningxorijiyvalyutadagipulmablag'larinijalbqilishvabanklararopulbozorining (Money Market) joriystavkalaribo’yichajoylashtirish; - SPOT shoshilinchjismoniyyetkazib bеrishsharoitida USD, EUR, JPY, GBP, RUB kabidunyodagiasosiyvalyutalarbo’yichakonvеrtatsiya opеratsiyalarini, shuningdеk, FORVARD turidagikonvеrtatsiyaoperatsiyalariniamalgaoshirish; - dunyodagiasosiyvalyutalarbo’yichanaqdbanknotlarsavdosi (Banknotes Trading); - bank mijozlarini rеal vaqtda kеng xabardorqilishuchunbozorningjoriy tеndеntsiyalarivakonyukturasibo’yichaaxborot, valyutalarkotirovkasivaularningo’zgarishiprognozlarinitaqdimetish.
O‘zbekistonningtashqisavdoaylanmasi $40 mlrddanoshdi
Yanvar-oktabroylaridaO‘zbekistontashqisavdoaylanmasi 40,1 mlrddollarnitashkiletdi. Jumladan, eksporthajmiqariyb $15,5 mlrdga (+23,8%), import esa $24,6 mlrdga (+21,2% ga) yetdi. Hisobotdavrida — $9,1 mlrdqiymatidapassivsaldoqaydetildi.2022 yilningyanvar-oktabroylariyakunibilanrespublikaningtashqisavdoaylanmasi 40,1 mlrddollarnitashkiletib, 2021 yilganisbatan 7,3 mlrddollargayoki 22,2% gako‘paydi. Bu haqdaDavlatstatistikaqo‘mitasitaqdimetgan sharhda ma’lumbo‘ldi.
TSAdaeksporthajmiqariyb 15,5 mlrd AQShdollariga (23,8% gako‘paydi) va import hajmi 24,6 mlrd AQShdollariga (21,2% gako‘paydi) yetdi. Hisobotdavrida — 9,1 mlrd AQShdollariqiymatidapassivtashqisavdobalansiqaydetildi.



Manba: Davlatstatistikaqo‘mitasi
Eksporthajminingengyuqoriko‘rsatkichlari Xitoy ($2,2 mlrd), Rossiya ($2,5 mlrd), Qozog‘iston ($1,1 mlrd), Turkiya ($1,3 mlrd) davlatlaridaqaydetildi.
Engkameksporthajmiesa JanubiyKoreyaRespublikasi ($41,6 mln) vaHindiston ($29,3 mln) bilanamalgaoshirilgan.
Mahsulot ham xizmatlarningengko‘pi XXR ($5,2 mlrd), Rossiya Federatsiyasi ($4,9 mlrd), Qozog‘iston ($2,6 mlrd), JanubiyKoreya ($1,9 mlrd) dan olibkelingan. Engkam import Afg‘oniston ($7,3 mln) bilanamalgaoshirildi.
Tashqisavdoaylanmasiningengkattahajmi 2021 yilfevraloyidaqaydetilib, 5,2 mln AQShdollarinitashkiletdi. 2021 yilningshu oyiganisbatan 2,8 mln AQShdollarigako‘paydi. 2022 yiloktabroyidatashqisavdoaylanmasihajmi 4,1 mlrdAQShdollarinitashkiletdiva 2021 yilningshu davriganisbatan 9,4 foizga kamaydi.
Tashqiiqtisodiyfaoliyatbo‘yicha 20 ta yirikhamkor-davlatlarorasidanuchtadavlatdafaoltashqisavdobalansikuzatilgan, xususan, Afg‘oniston, Qirg‘izRespublikasiva Tojikistonshularjumlasidandir. Qolgan 17 ta davlatlarbilanpassivtashqisavdobalansisaqlanibqolmoqda, deyiladiqo‘mitasharhida.
Yanvar- oktabroylaridaijobiysaldoAfg‘oniston (572 mln dollar), Qirg‘iziston (555,7 mln dollar) va Tojikiston (271,4 mln dollar) davlatlaribilankuzatildi.
195 ta mamlakatorasidatashqisavdoayoanmasiningnisbatansalmoqlihissasiXXRda (18,7%), Rossiya Federatsiyasida (18,6%), Qozog‘istonda (9,3%), Turkiyada (6,7%), KoreyaRespublikasida (4,9%), Qirg‘izRespublikasi (2,5%) va Germaniyada (2,2%) qaydetilgan.
2022 yilningyanvar-oktabroylarida, O‘zbekistonRespublikasitashqisavdoaylanmasininguchdanbirqismiyoki 39,6 foizi MDH davlatlarigato‘g‘rikelib, tashqisavdoaylanmasidagi 2021 yilningmosdavriganisbatanulushi 1,5% gako‘paygan.
Respublika tashqisavdoaylanmasitarkibidaengyuqoriulushni Toshkent shahri 39,1% ulushbilan 15,7 mlrdAQShdollarini, engquyiulushniesaSurxondaryoviloyati 0,8% ulushbilan 319,7 mln dollarnitashkiletdi.