Aholining turli ijtimoiy qatlamlari o‘rtasida daromadlarni qayta taqsimlash bilan

Sug‘urta shartnomasi – sug‘urtaning aniq bir turi shartlariga muvofiq o‘zaro majburiyatlarni tartibga soluvchi sug‘urtalovchi va sug‘urtalanuvchi o‘rtasidagi bitim (yuridik kelishuv). Sug‘urtalanuvchining yozma arizasiga muvofiq tuziladi, ayrim hollarda og‘zaki tuzilishiga ham yo‘l qo‘yiladi, sug‘urta obyekti to‘g‘risidagi zaruriy ma’lumotlarni (manzili, miqdoriy va sifat tavsifnomasi, ahvoli yoki holati va boshqalar) va sug‘urta riskini qabul qilishga sug‘urtalovchining roziligini o‘zida mujassam etishi kerak. Sug‘urta himoyasi - ijtimoiy ishlab chiqarish va aholining turmush darajasiga nisbatan etkazilgan yuqotmalarga barham berish yoki ularni qoplash (tiklash) bilan bog‘liq bo‘lgan o‘ziga xos taqsimlash va qayta taqsimlash munosabatlarining majmuini o‘zida mujassam etgan iqtisodiy kategoriya(keng ma’noda); konkret obyektlarga: moddiy boyliklar, hayot, sog‘lik, fuqarolarning mehnatga layoqatliligi va boshqalarga etkazilgan ziyonlarni tiklash va ularga barham berish borasidagi qayta taqsimlash munosabatlarining majmui (tor ma’noda).
Sug‘urta mukofoti – qonun yoki sug‘urta shartnomasiga muvofiq ravishda sug‘urtalanuvchining sug‘urtalovchiga sug‘urta riski uchun haq to‘lovi. Tarif stavkasi, sug‘urta summasi, sug‘urta muddati va boshqa omillarga bog‘liq ravishda aniqlanadi.
Sug‘urta guvohnomasi (sug‘urtaviy polis) – tuzilga sug‘urta shartnomasi va uning shartlari mazmunini o‘zida mujassam etganligiga guvohlik beruvchi sug‘urtalovchi tomonidan sug‘urtalanuvchiga o‘rnatilgan namunaga muvofiq beriladigan hujjat. Sug‘urtalanuvchiga u tomonidan birinchi marta yoki bir martalik sug‘urta badali to‘langanidan so‘ng beriladi. Unda sug‘urtaning asosiy shartlari: sug‘urtalanuvchining familiyasi va ismi sharifi, uning rekvizitlari, sug‘urta hajmi, sug‘urta majburiyati hajmi, sug‘urta summasining miqdori, sug‘urta tarifi, sug‘urta qoplanmasini oluvchi va boshqalar o‘z ifodasini topadi.
Sug‘urta bozori – oldi-sotdi obyekti o‘ziga xos tovar – sug‘urta xizmati - bo‘lgan va unga nisbatan taklif va talab shakllanadigan pul
779
shakllantiradi, uning o‘z funksiyalarini bajarishi uchun zarur bo‘lgan resurslarni byudjet tizimi va nobyudjet fondlarga to‘plash imkonini beradi.