Aholining turli ijtimoiy qatlamlari o‘rtasida daromadlarni qayta taqsimlash bilan

T = F аа + F мхм + F их + Fф
Bu yerda: T - tushum;
F _аа - asosiy ishlab chiqarish fondlarining Jismoniy eskirishini tiklashga mo‘ljallangan amortizatsiya ajratmalari fondi;
F _мхм - moddiy xarajatlarni (xomashyo, materiallar, yoqilg‘i, elektroenergiya va boshqalarni sotib olish) moliyalashtirish fondi;
233
Bu yerda: K _жл – joriy likvidlik koeffitsiyenti;
A _а – aylanma aktivlar (balansning 2-bo‘limi); QP – qisqa muddatli passivlar (kelgusi davr daromadlarisiz).
Joriy likvidlik koeffitsiyentining darajasi ikkidan kichik bo‘lmasligi lozim. Shunday bo‘lishiga qaramasdan, g‘arb iqtisodiyotida uning darajasiga birdan kichik bo‘lmagan hollargacha yo‘l qo‘yiladi.
Absolyut likvidlik koeffitsiyenti eng likvidli aktivlarning (pullar va qisqa muddatli moliyaviy qo‘yilmalar) qisqa muddatli majburiyatlarga nisbati orqali aniqlanadi va uni formula orqali quyidagicha ifodalash mumkin:
K _ал = (PM + MQ) : QP ≥ 0,2
Bu yerda: K _ал – mutloq (absolyut) likvidlik koeffitsiyenti; PM – pul mablag‘lari;
MQ – qisqa muddatli moliyaviy qo‘yilmalar; QP – qisqa muddatli majburiyatlar (kelgusi davr daromadlarisiz).
Bu koeffitsiyentning istaluvchi darajasi ≥ 0,2 dan iborat bo‘lib, biroq amaliyotda bu narsa o‘z faoliyatining turli davrlarida XYuSning moliyaviy siyosati va ishining samaradorligiga bog‘liqdir.
Bozor iqtisodiyoti sharoitida aylanma kapitaldan foydalanishning samaradorligi juda ko‘p omillarga bog‘liq. U, eng avvalo, to‘lov intizomining ahvoli, aylanma mablag‘larning turli funksional elementlariga joylashtirilgan investitsiyalarning hajmi bilan belgilanadi. Shuningdek, ishlab chiqarish sohasida aylanma kapitaldan samarali foydalanishga ishlab chiqarishning chiqitsiz yuqori texnologiyalarga asoslanganligi, materiallar qiymatining pasayishi, ishlab chiqarish va muomala xarajatlarini minimallashtirish, ishlab chiqarish zaxiralari va ularning harakatini oqilona tashkil qilish hamda natijali boshqaruv ta’sir etadi.
256