Akademik yozuv fanining maqsad va vazifalarini sanab bering. Akademik yozuv fanining maqsadi


«Til robitayi vositayi olamiyondur» (Avaz O’tar) jumlasini izohlang


Download 31.78 Kb.
bet4/6
Sana18.12.2022
Hajmi31.78 Kb.
#1030519
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
1-mavzu topshiriq (1)

«Til robitayi vositayi olamiyondur» (Avaz O’tar) jumlasini izohlang.
Maʼrifatparvar shoir Avaz Oʻtar soʻzi bilan aytganda til inson va olamni bogʻlab turuvchi vosita, koʻprikdir. Darhaqiqat, u koʻngillarni, xalqlarni yanada yaqinlashtiradi. “Yurtimiz mehmonlari oʻzbek tilida soʻzlaydi” ruknimizga ilk kezlardan koʻplab xorijlik kuzatuvchilar qiziqish bildirdi. Bu nafaqat loyihaga, tahririyatga boʻlgan eʼtibor, balki aziz Ona tilimizga boʻlgan hurmat va ehtiromdan ham darak beradi, desak mubolagʻa boʻlmaydi.


  1. Yozuv va uning turlari haqida ma’lumotlarni ayting.

Yozuv deb tilning matn orqali ifodalanishiga aytiladi. Bunda matn yozuv tizimi deb nomlanuvchi tayinli belgi va ramzlardan iborat boʻladi. Yozuv rasm yoki magnitli audioyozuv kabi matnmas ifodalovchi yoki til saqlovchi vositalardan farqlanadi.
Yozuv turlari - bu g'oyalarni etkazish uchun uyushgan va kamroq yoki kamroq standartlashtirilgan belgilar to'plami. Yozuv boshqa mavjud yoki mumkin bo'lgan ramziy aloqa tizimlaridan farq qiladi, chunki u har doim qaysidir til va shu tilda gapiriladigan til bilan bog'lanadi.


  1. Fikrlash bilan so‘zlash o‘rtasidagi bogliqlik va farqni tushuntiring.

Fikrlash - bu atrofdagi voqelikni umumlashtirilgan va bilvosita aks ettirish bilan tavsiflangan bilish jarayoni.
Fikrlash bizga xulosalar tizimini yaratishga, yangi bilimlarni olishga yordam beradi. Misol uchun, biz kuchli chayqalayotgan daraxt shoxlarini ko'rganimizda, biz tashqarida shamol bor degan xulosaga kelamiz.
Olimlar o'rtasida fikrlash va nutqni psixologik tadqiq qilish tarixi davomida fikrlash va nutq o'rtasidagi bog'liqlik haqida savol tug'ildi. L. S. Vigotskiy bu muammoni hal qilishga katta hissa qo'shdi. Uning so'zlariga ko'ra, bu so'z fikrlashga qanchalik ta'sir qilsa. Bu tirik hujayra bo'lib, u oddiy shaklda, umuman og'zaki fikrlashga xos bo'lgan asosiy xususiyatlarni o'z ichiga oladi. So'z bitta elementga alohida ism sifatida biriktirilgan yorliq emas. U har doim o'zi belgilagan ob'ekt yoki hodisani tavsiflaydi va shuning uchun fikrlash harakati sifatida harakat qiladi. Lekin bu so'z ham aloqa vositasidir, shuning uchun u nutqning bir qismidir. Ma'nodan mahrum bo'lgan bu so'z endi fikr va nutqni bildirmaydi; uning ma'nosini bilib, u darhol ikkalasining ham organik qismiga aylanadi. Bu so'z ma'nosida, deydi L. S. Vigotskiy, bu birlikning tuguni bog'langan, bu og'zaki fikrlash deb ataladi. Voyaga etgan, oddiy odamning tafakkuri nutq bilan uzviy bog'liqdir. Fikr tildan tashqarida, nutqdan tashqarida paydo bo'lishi ham, oqishi ham, bo'lishi ham mumkin emas. Biz ovoz chiqarib aytadigan yoki o'zimiz bilan gaplashadigan so'zlar bilan o'ylaymiz, ya'ni fikrlash nutq shaklida bo'ladi. Maxsus qurilmalar har doim odamning aqliy faoliyati bilan birga keladigan lablar, til, halqumning yashirin nutq (artikulyatsion) mikromodlarini qayd etishi mumkin, masalan, har xil muammolarni echishda. Faqat tug'ilishdan kar va soqov bo'lgan, hatto kinetik ("qo'lda") nutqni bilmaydigan odamlar tasvirlar asosida o'ylaydilar. Ba'zida fikr og'zaki qobiqdan tashqarida mavjud bo'lib tuyulishi mumkin, boshqa fikrni so'z bilan ifodalash qiyin. Ammo bu shuni anglatadiki, bu fikr o'z -o'zidan haligacha tushunarsiz, bu fikr emas, balki noaniq umumiy g'oya. Aniq fikr har doim aniq og'zaki formulalar bilan bog'liq.


Download 31.78 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling