Akrom abbasovich karimov, zafar avazmuratovich muqumov, mutabar hamidullaevna khodjaeva

 
11.8 Moliyaviy hisobotni kompilyatsiyalash bo’yicha 
kelishuvlar
Kompilyatsiya kelishuvning maqsadi buxgalter moliyaviy hisobotni 
to’plash, turkumlash va umumlashtirish uchun, audit bo’yicha bilimlarga qarama-
qarshi holda, buxgalteriya hisobi bo’yicha bilimlaridan foydalanishdan iborat. 
Odatda, bu ushbu ma’lumotning asosida yotgan tasdiqlarni test sinovlarini 
o’tkazmagan holda mufassallashtirilgan ko’rsatkichlarni boshqariladigan va 
tushunarli shaklga kisqartirishga olib keladi. Biroq, kompilyatsiyalashtirilgan 
ma’lumotdan foydalanuvchilar ushbu ishga buxgalter jalb qilinganligi sababli bir 
qancha naf oladilar, chunki xizmatlar kasbiy xabardorlik va tegishli sinchkovlik 
bilan bajariladi. 
Kompilyatsiyaviy kelishuv odatda moliyaviy hisobotni tayyorlashdan iborat 
bo’lishi bilan bir qatorda (moliyaviy hisobotning to’liq to’plami bo’lishi mumkin 
bo’lmasligi ham mumkin), u boshqa moliyaviy hisobotni to’plash, turkumlash va 
umumlashtirishdan iborat bo’lishi mumkin. 
Kompilyatsiya kelishuvni bajarish uchun mustaqillik talab qilinmaydi. 
Biroq, agar buxgalter mustaqil bo’lmagan taqdirda, buxgalterning hisobotiga 
buning yuzasidan ta’kidlash kiritish lozim. Ushbu buxgalter tomonidan 

---

348 
kompilyatsiyalashtirilgan moliyaviy hisobot bilan buxgalterning ismi bog’liq 
bo’lgan barcha vaziyatlarda, u hisobotni chop etishi lozim. 
Kelishuv shartlari yuzasidan buxgalter va mijoz o’rtasida ravshan tushunish 
mavjud ekanligiga buxgalter ishonch hosil qilishi lozim. Ko’riladigan masalalar 
quyidagilardan iborat: 
Kompilyatsiya bo’yicha ishni rejalashtirishda xat-kelishuv foyda beradi. 
Buxgalter tomonidan ushbu tasdiqlashning tayanch shartlarini hujjatlashtiradigan 
xat-kelishuvni yo’llash buxgalter manfaatlari uchun ham, sub’ekt manfaatlari 
uchun ham kerakli. Xat-kelishuv buxgalter o’z tasdig’ini qabul qilganligini 
tasdiqlaydi va kelishuv vazifalari va hajmi, buxgalerning mas’uliyat darajasi 
hamda chop etilishi lozim bo’lgan hisobtlar shakli kabi masalalar yuzasidan 
noto’g’ri tushunishlarni oldini olishga yordam beradi.