Aksonomеtrik proеksiyalar

13.22-rasm. 13.23-rasm.
Sirtlarning o‘zaro kesishish chiziqlarini yasash. Ortogonal proyeksiyalardagi singari aksonometriyada ham sirtlarning o‘zaro kesishish chiziqlarini yasashda yordamchi kesuvchi tekisliklardan foydalanish mumkin. Bunda kesuvchi tekisliklar berilgan sirtlar bilan oddiy chiziqlar bo‘yicha kesishadi. Bu oddiy chiziqlar o‘zaro kesishib sirtlarning kesishish chizig‘iga tegishli nuqta larni hosil qiladi.
Yordamchi tekislikni yasalishi oson bo‘lgan chiziqlar hosil bo‘ladigan qilib tanlanadi. Bu shartga ko‘ra ba’zi masalalarni yechishda qo‘shimcha proyeksiyalashdan ham foydalanish mumkin . Quyidagi 13.24 va 13.25-rasmlarda tasvirlangan ikki sirtning o‘zaro kesishish chizig‘ini yasashda yordamchi kesuvchi tekisliklardan foydalanilgan. 20.21-rasmda gorizontal va vertikal vaziyatda joylashgan silindrlarning o‘zaro kesishuv chizig‘ini yasash ko‘rsatilgan. Bu holatda yordamchi kesuvchi tekisliklar har ikkala silindrni yasovchilari bo‘yicha kesadigan qilib o‘tkazilgan. Silindrlar yasovchilari o‘zaro kesishib izlanayotgan egri chiziqqa tegishli nuqtalarini hosil qiladi. 13.25-rasmda esa aylanish o‘qlari o‘zaro parallel bo‘lgan vertikal vaziyatdagi silindr va konuslarning aksonometriyalari berilgan. Ularning o‘zaro kesishish chizig‘ini yasash uchun ham yordamchi tekisliklar ularning yasovchilari bo‘yicha kesishadigan qilib o‘tkazilgan. Bu tekisliklar konus sirtining o‘qidan o‘tkazilgan. Ular konus va silindrni yasvochilari orqali kesadi. Bu yasovchilarning o‘zaro kesishish nuqtalari ikki sirtning kesishi chizig‘iga tegishli nuqtalar bo‘ladi.

13.24-rasm. 13.25-rasm.

ADABIYOTLAR

1. 
   Alijonov O.I., Xolmurzaеv A.A. Muhandislk grafikasi. Farg‘ona, Tеxnika nashriyoti, 2005, -216 b.
   
2. 
   Bubеnniкоv А.V. Nаchеrtаtеlnаya gеоmеtriya. - M. : Vishshаya shкоlа, 1985.-288 s.
   
3. 
   Gоrdоn V.YU. i dr. Nаchеrtаtеlnаya gеоmеtriya. Pоd rеd. Кrilоvа N.N. M., Vishshаya shкоlа, 2000. 224-st. usl. Pеch. l. 18,45.
   
4. 
   Ismatullaеv R. Chizma gеomеtriya. Toshkеnt, 2003, -111 b.
   
5. 
   Miхаylеnко V.Е., Pоnоmаrеv А.M. Injеnеrnаya grаfiка. Uchеbniк. Кiеv. Vishа shкоlа, 1990. -303 s.
   
6. 
   Murodov Sh. Xakimov L., Odilov P., Shomuradov A.U., Jumayеv M. Chizma gеomеtriya kursi. - Toshkеnt.: O‘qituvchi, 1988. -363 s.
   
7. 
   Frоlоv S.А. Nаchеrtаtеlnаya gеоmеtriya. -M.: Mаshinоstrоеniе, 1983.- 240 b.
   
8. 
   Xorunov R. Chizma gеomеtriya kursi. -Toshkеnt: O‘qituvchi, 1995.- 230 b.
   
9. 
   Chекmаrеv А.А. Nаchеrtаtеlnаya gеоmеtriya i chеrchеniе. M., Vishshаya shкоlа, Uchеbniк. 1999. 470-st. usl. pеch. l. 29,5.
   
10. 
    Murodov Sh. Gidrotexniklar uchun chizma geometriya. Toshkent: O‘qituvchi, 1991. -297 b,
    

11.Mavlonov O.U., G’aybullayev Z.X., Axmedova R.S., Yadgarov O’.T., Mirxanova M.A., Egamov N.M., Omonov Q.K., Toshev I.I. Ta’limda innovatsion tеxnologiyalar. Buxoro. 2010