Akt sohasida kasb ta`lim

Muhammad al Xorazmiy nomidagi Toshkent Axborot Texnalogiyalari Universiteti “AKT sohasida kasb ta`lim “ sohasida kasb ta`lim fakulteti 650-20 guruh talabasi Nabiyeva Sitoraning Operatsion tizimlar fanidan bajargan
2-Topshirig`i

1.Windows operatsion tizimida jarayonlar tahlili. Jarayonlarning asosiy komponentlari va rejalashtirish algoritmlari.
Jarayon xolati.
Ko`pincha abiyotlarda soddalashtirish uchun, jarayonni bajarilish vaqtidagi dasturni xarakterlaydigan abstrapena sifatida olish tavsiya etiladi.
Jarayon OT boshqaruvi ostida xisoblanadi. Bunday qabul qilishda xisoblash tizimlarida bajariladigan xamma narsa(faqat foydalanuvchi dasturlarigina emas, balki OTning xam ma’lum isimlari xam) jarayonlar to`plami sifatida tashkil qilingandir.
Bir protsessorli kompyuter tizimida vaqtning xar bir momntida faqat bitta jarayon bajarilishi mumkin. Multidasturli xisoblash tizimlarida bir nechta jarayonni `sevdaparallel qayta ishlash protsessorni bir jarayondan ikkinchisiga o`tkazish yordamida amalga oshiriladi. Bir jarayon bajarilguncha, qolganlari o`z navbvtini kutadi. Ko`rinib turibdiki xar bir jarayon minimum ikki xolatda bo`lishi mumkin:
Jarayon bajarilmoqda va jarayon bajarilmayapti. Bunday modeldagi jarayonlar xolati diagrammasi quyidagi rasmda ko`rsatilgan.
_________Bajarishga olindi _______

Jarayon bajarilmoqda

↓ ↓

Jarayon bajarilmayapti

↑________________________________↑

To`xtatildi
Bajarilayatgan xolatdagi jarayon, ma’lum vaqtdan so`ng OT tomonidan tugallanishi, yoki to`xtatilishi va yana bajarilmayatgan xolatga o`tkazilishi mumkin. Jarayon to`xtatilishi ikkita sabab bilan ro`y berishi mumkin: uni ishini davo ettirishi uchun biror bir xodisa talab etilsa, (masalan, kirish –chiqish operatsiyasini tugallash) yoki OT tomonidan ish jarayon uchun ajratilgan vaqt tugaganda ro`y beradi. Shundan so`ng OT belgilangan algoritm bo`yicha bajarilmayatgan xolatidagi jarayonlardan birini tanlaydi va bu jarayonni bajarilayatgan xolatga o`tkazadi. Tizimda paydo bo`layatgan yangi jarayon, boshqa jarayon bajarilmayatgan xolatga o`tkaziladi.
Bu juda qulay modeldir. U bajarilishga tanlangan jarayon u to`xtatilishiga sabab bo`lgan xodisani kutishi va amalda bajarishga tayyor bo`lmasligi mumkin. Bunday xolatdan qutilish uchun jarayon bajarilmayatgan xolatni yangi ikkinchi xolatga bo`lamiz: tayyorlik va kutish xolatlari.
кириш
Tizimda paydo bo`layotgan xar qanday yangi jarayon tayyorlik xolatiga tushadi. Operatsion tizim rejalashtirishning biror bir algoritmidan foydalanib, tayyor jarayonlardan birini tanlab, uni bajarilish xolatiga o`tkazadi.
Bajarilish xolatida jarayon dasturiy kodini bevosita bajarilishi ro`y beradi. Jarayonning bu xolatidan uchta sabab bo`yicha chiqish mumkin:

• 
  OT bu jarayonning faoliyatini to`xtatadi;
  
• 
  U o`z faoliyatini ma’lum xodisa ro`y bermaguncha davom ettira olmaydi va OT uni “kutish” xolatiga o`tkazadi;
  
• 
  Xisoblash tizimida uzilish ro`y berishi bilan (masalan, bajarilishga ajratilgan vaqt tugashi bilan taymerdan uzilish) uni tayyorlik xolatiga o`tkaziladi.
  

Kutish vaqtlari tayyorgarlik xolatiga jarayon, kutilayatgan xodisa ro`y berishi bilan o`tadi va u yana bajarilish uchun tanlanishi mumkin. Keyinchalik rejalashtirish algoritmi xaqida so`z borsa, bizning modelda yana bir operatsiya qo`yiladi: bu jarayon prioritetini o`zgarishidir.
Jarayonni yaratish va tugallash operatsiyalari bir marttalik operatsiyalardir, chunki ortiq qo`llanilmaydi ba’zi tizimli jarayonlar, xisoblash tizimi ishi vaqtida xech qachon tugallanmaydi.
Jarayon xolatini o`zgarishi bilan bog`liq bo`lgan, ho u ishga tushirish yoki blokirovka bo`lsin, qoida bo`yicha Ko`p martalik xisoblanadi.
Windows operatsion tizimi jarayonlarini tahlil qilishda quyidagi asosiy komponentlarni ko'rish mumkin:
1. Dastur va xizmatlar: Windows, ko'p xil dasturlar va xizmatlar bilan ta'minlanadi. Dasturlar, foydalanuvchilar uchun ijtimoiy tarmoqlar, ma'lumotlar omborlari, veb-brauzerlar va boshqa ko'plab imkoniyatlarni o'z ichiga oladi. Xizmatlar esa, tizimni boshqarish uchun kerakli asosiy qo'llanmalar bilan ta'minlanadi.
2. Operatsion tizim (OS) kerneli: Kernel, operatsion tizimning asosiy qismi hisoblanadi. Bu qism, to'g'ridan-to'g'ri qurilma bilan bog'liq bo'lib, tizimning barcha funksiyalarini boshqaradi. Kernelning asosiy vazifalari o'zini operatsion tizimning ishlashini ta'minlash, qurilma bilan tashqi kommunikatsiya va boshqa xizmatlarni boshqarishdan iborat. 3. Yadro va yadro modullari: Yadro modullari, kernelning qo'shimcha qismlari hisoblanadi. Bu qismlar, operatsion tizimning ishlashida yordam beruvchi qo'llanmalar hisoblanadi. Rejalashtirish algoritmlari esa boshqa tizimlardan farqli tarzda ishlaydi. Windows tizimi, jarayonlarni boshqarish uchun quyidagi rejalashtirish algoritmlaridan foydalanadi: 1. Priority-based scheduling: Bu rejalashtirish algoritmi, jarayonlarni bir-biridan farqli darajalarga bo'lib, ularni boshqarishga imkon beradi. Bu darajalar, jarayonlar uchun kengaytirilgan ko'p xil parametrlarga asoslangan. Masalan, jarayonlar uchun kerakli RAM miqdorini va jarayonlar orasidagi vaqt tartibi kabi ko'plab xususiyatlarini o'z ichiga oladi. 2. Round-robin scheduling: Bu algoritm, umumiy jarayonlar tartibida ishlaydi. Bular, bir-biriga qarab va o'zlarining vazifalarini bajarish uchun bir nechta qadamda tartibga solinadi. 3. Priority-based preemptive scheduling: Bu algoritm, priority-based scheduling bilan bir xil, lekin boshqa darajalar uchun kerakli vazifalar tugagan bo'lsa ham, yuqori darajalarga e'tibor beradi va ularni bajarish uchun samarali o'zgartirishlarni amalga oshiradi.
4. Multilevel feedback queue scheduling: Bu algoritm, priority-based preemptive schedulingga qarab, jarayonlar uchun bir nechta feedback qatorlarini ishlatadi. Bu qatorlar, jarayonlar o'zlarining o'zgartirishlarini qabul qiluvchi va boshqaruvchi tizimlar hisoblanadi. Shu bilan birga, jarayonlar o'zlarining tashqi muhitiga o'zgartirishlar qilishi mumkin.

2. Ikkta sonni EKUBini chiqaruvchi dastur yaratildi.

Dastur kodi
Yozib bo’lgach faylni saqlaymiz “ctrl+x” va “Y” va “enter” tugmasini bosamiz Endi php kodimizni ishga tushuramiz