Aktsim fakulteti 1-kurs Fizika -001

Muhammad al-Xorazmiy nomidagi Toshkent Axborot texnologiyalari universiteti AKTSIM fakulteti 1-kurs Fizika -001 guruh talabasi Mengliboyev Kamoliddin ning Fizika II fanidan yozgan 1-mustaqil ishi

Mavzu: Qattiq jismlarning magnit xususiyatlari


Bajardi: Mengliboyev Kamoliddin.
Tekshirdi: Abduraxmanov Q. P.

Topshiriq rejasi:
1.Elektron harakat miqdorining orbital mexanik va magnit momentlari.
2.Giromagnit nisbat. Bor magnetoni.
3.Atomning spin magnit momenti.
4.Yadroning magnit momenti.
5.Magnit moddalarning klassifikasiyasi.
6.Xulosa.
7.Foydalanilgan adabiyotlar.


1.Elektron harakat miqdorining orbital mexanik va magnit momentlari.
Istalgan elementning atomi musbat zaryadlangan yadro va elektron qobig’idan tashkil topgan. Ko’p magnit hodisalarni tushuntirish uchun, 445 elektronlar ma’lum orbita bo’yicha harakatlanadi, deb hisoblaydigan Bor nazariyasidan foydalanish mumkin. Har bir elektron yopiq kontur bo’yicha tok kuchini hosil qiladi

Va uning magnit momenti quyidagiga teng bo’ladi:

Bu magnit momenti orbita tekisligiga perpendikulyar yo’nalgandir va uning yo’nalishi parma qoidasi bilan aniqlanadi.(rasmda ko’rsatilgan)
E lektron harakat miqdorining mexanik momenti quyidagiga teng:

bu yerda m – elektronning massasi. Pℓ orbital magnit momentiga teskari yo’nalgan bo’ladi.

2. Giromagnit nisbat. Bor magnetoni.
Yuqorida keltirilgan quyidagi ifodalarni taqqoslasak:

Q uyidagiga ega bo’lamiz:

Q uyidagi nisbat:


g iromagnit nisbat deb ataladi.













Bor magnetoni deb ataladi va u magnit momentining “kvanti”ni belgilaydi va atom tizimlarining magnit momentlarini o’lchashda o’lchov birligi xizmatini o’taydi.
Elektron qobig’i ko’p elektronlardan iborat bo’lgan murakkab atomlar uchun natijaviy orbital magnit momenti alohida elektronlarning momentini jamlash orqali aniqlanadi. Elektron qobiqlari elektronlar bilan to’la egallangan atomlar uchun natijaviy orbital magnit momenti nolga teng. Shuning uchun faqat qisman to’lgan elektron qobiqlar noldan farqli orbital magnit momentiga ega bo’lishi mumkin. Ammo bu holatda ham to’la egallanmagan qobiq tashqi qobiqqa yaqin joylashgan bo’lsa va qattiq jism holatida atomlarning o’zaro ta’siri kuchli bo’lsa, magnit momentlari qotib qolishi mumkin, ular jismni magnitlanishida deyarli qatnashmasliklari mumkin. 3d qobig’i tugallanmagan temir gruppasi elementlarida elektronlarning orbital momentlari o’zlarini xuddi yuqoridagidek tutishlari mumkin.
3 .Atomning spin magnit momenti.
4 .Yadroning magnit momenti.