Alg’ashqi adamlar siyiniw isenimi ham dinniñ payda boliwi

Alg’ashqi adamlar siyiniw isenimi ham dinniñ payda boliwi

• Din haqqinda uliwma tusinik
• Alg’ashqi adamlarda diniy tusinikler
• Totemizm
• Animizim
• Feteshizm
• Magiya

Din-social ekonomikaliq qatnasiqlar juzege keltirgen idealogiyaliq tusinik

Din-juda qadimgi dawirde adamlardiñ oz tabiyati ham sirtqi tabiyat haqqindagi naduris ham apiwayi tusiniklerinen tabiyat penen gureste olardin ekonomikaliq rawajlaniw darejesiniñ tomenligi menen baylanisli bolip,olardiñ kushsizliginen kelip shiqqan.

Dinniñ payda boliwi ushin adamlardiñ sirtqi kushler aldindagi azziligi olardiñ sanasinda payda boliwi , yamasa oz tusinigin ozgertiwi kerek edi

Demek insan sanasi osip endi onda oz kundelik turmisinda ushramaytug’in tabiyat hadiyseleriniñ sebeplerin izlewge uriniwlar payda bolgan waqtta dinniñ juzege keliwi mumkin bolgan

Dinniñ daslepki korinisleri

• Totemizm
• Animizm
• Feteshizm
• Magiya

Totemizmda uriwdiñ har bir ag’zasiniñ omiri ham jaqsi jasawi osimlik yamasa haywang’a baylanisli dep esaplag’an.

Totemizm- diniy tusiniklerdiñ eñ qadimgi korinisleriniñ biri bolip ,hindular tilinde degen manini añlatadi.

Totemizmniñ daslepki basqishinda totemdi oltiriw ham oniñ goshin jew qadag’an etilgen

Adamlar totem haywanlardi koplep oltiriwdi qadag’alap olardiñ kobeyiwi ushin g’amxorliq etken.Olar ushin bayramlar otkerip adamlar totemniñ terisin ustine jawip alip jurgen

Animizim- lat. «anima» jan ruwh degen manini añlatadi

Insan tabiyat deneleri ham hadiyseleriniñ ruwhi jani bar dep iseniw, olar menen baylanisiw, olarg’a tasir etiw mumkin degen qaraslar menen baylanisli siyiniw turi

Feteshizm - por. «fetisho» fr. «fetish» sozlerinen aling’an «siyqirli narse» manisin añlatadi

Jansiz zatlardiñ g’ayritabiy qasiyetke iye dep iseniw ham olarg’a siyiniw

Siyiniw obyektleri ,yag’niy fetishler –tas,tayaq,terek uliwma har qanday buyim boliwi mumkin.

Alg’ashqi dinlerdi magiyasiz koz aldimizga keltire almaymiz adamlardiñ malim siyqirli maresimler siyqir korsetiw,pal ashiw ham basqalar arqali sirtqi sharayatlarga tasir qiliw imkanina bolgan isenimi

Usi menen birge alg’ashqi dinde uliwmaliq harakterge iye bolgan negizi korinisi parqli bolgan zamanagoy siyqir oz tasiriniñ maqsetleri ham qollanilatugin usillarga muwapiq tusindiriledi.

Paydalangan adebiyatlar

D.A. Rahimdjanov. O.K.Ernazarov Dinshunoslik Toshkent 2018
Asqarov.A Buxoroning ibtidoiy tarixi Toshkent 1973