Algoritm – berilgan natijaga erishish uchun qilinishi kerak boʻlgan aniq koʻrsatmalar ketma-ketligi. Yoki dastur bajarilishida komandalar yoki buyruqlarning mantiqiy ketma-ketligidir. Blok-sxema


Download 1 Mb.
Pdf ko'rish
Sana02.04.2023
Hajmi1 Mb.
#1319175
Bog'liq
Algoritm. Blok sxema. Algoritm xossalari



1-dars. Algoritm. Algoritm 
turlari. Blok sxema 
Sardor Mahkamov


Mahkamov.S.X
Blok-sxema
Algoritm – 
berilgan natijaga erishish uchun qilinishi kerak boʻlgan aniq 
koʻrsatmalar ketma-ketligi
. Yoki dastur bajarilishida komandalar yoki 
buyruqlarning mantiqiy ketma-ketligidir.
Blok-sxema – bu algorimning grafik ko’rinishi bo’lib, bunda ma’lum ma’noga ega 
bo’lgan standart grafik elementlardan (to’rtburchak, romb, trapetsiya va h.k.lar) 
foydalangan holda dastur ishlash sxemasi chiziladi.
Odatda algoritm 3 xil ko’rinishda bo’ladi
◦ 
Chiziqli
◦ 
Tarmoqlanuvchi 
◦ 
Takrorlanuvchi 


Mahkamov.S.X
Algoritmning asosiy xossalari.
Algoritmning 5 ta asosiy xossasi bor: 
1. Diskretlilik (Cheklilik)-
Bu xossaning mazmuni algoritmlarni doimo chekli qadamlardan iborat qilib bo‘laklash 
imkoniyati mavjudligida. Ya’ni uni chekli sondagi oddiy ko‘rsatmalar ketma-ketligi shaklida ifodalash mumkin. Agar 
kuzatilayotgan jarayonni chekli qadamlardan iborat qilib qo‘llay olmasak, uni algoritm deb bo‘lmaydi.
2. Tushunarlilik - 
Ijrochiga tavsiya etilayotgan ko‘rsatmalar, uning uchun tushinarli mazmunda bo‘lishi shart, aks 
holda ijrochi oddiygina amalni ham bajara olmaydi. Undan tashqari, ijrochi har qanday amalni bajara olmasligi ham 
mumkin.
3. Aniqlilik - 
Ijrochiga berilayotgan ko‘rsatmalar aniq mazmunda bo‘lishi zarur. Chunki ko‘rsatmadagi noaniqliklar 
mo‘ljaldagi maqsadga erishishga olib kelmaydi.
4. Ommaviylik-
Har bir algoritm mazmuniga ko‘ra bir turdagi masalalarning barchasi uchun ham o‘rinli bo‘lishi 
kerak. YA’ni masaladagi boshlang‘ich ma’lumotlar qanday bo‘lishidan qat’iy nazar algorim shu xildagi har qanday 
masalani yechishga yaroqli bo‘lishi kerak.
5. Natijaviylik-
Har bir algoritm chekli sondagi qadamlardan so‘ng albatta natija berishi shart. Bajariladigan amallar 
ko‘p bo‘lsa ham baribir natijaga olib kelishi kerak. Chekli qadamdan so‘ng qo‘yilgan masala yechimga ega 
emasligini aniqlash ham natija hisoblanadi. Agar ko‘rilayotgan jarayon cheksiz davom etib natija bermasa, uni 
algoritm deb atay olmaymiz.


Mahkamov.S.X


Mahkamov.S.X
Algoritm turlari bo'yicha misollar 
Misol: UCHTA sonni qo’shish algoritmi (chiziqli algoritm)
Boshlash
d=a+b
+
c
Tugash
a,b,c
,d
d


Mahkamov.S.X
Misol: Ikkita sonni bir-biriga nisbatan katta yoki kichikligini 
tekshirish algoritm blok-sxemasi (Tarmoqlanuvchi algoritm) 
Boshlash
Tugash
a,b
a soni b dan 
kichkina
a>b
a soni b dan 
katta
yo’q
ha


Mahkamov.S.X
Misol: A soni 100 dan kichkina bo’lsa ga 
orttirib borilsin 
(takrorlanuvchi algoritm)
Boshlash
a
a<100
ha
yo’q
Tugash
a=a+5
goto


Kiritilgan 10 ta sonnini yig’indisini topuvchi 
dastur algoritmi
Boshlash
a
Tugash
i=0,10,1
s=0
s=s+a
TEMURBEK A. KUCHKOROV


Algoritm natijasida “a” ning qiymati NIMAGA 
TENG???
Boshlash
Tugash
a
a<
73
Natija = a
yo’q
ha
a=a+7
goto


Algoritm natijasida “S” ning qiymati NIMAGA 
TENG???
\
Boshlash
Boshlash
i=0,
4
,1
s=12
s=s*3
Natija = s
TEMURBEK A. KUCHKOROV


Quyidagi misollar yechilishining 
bloksxemasini chizing...

Kiritilgan sonni 10 marta ekranga chiqarib beruvchi dastur blok-sxemasini chizing?

Kiritilgan 5 ta sonning o’rta arifmetigini hisoblovchi dastur blok-sxemasini 
chizing?
3 ta sondan eng kattasini topib beruvchi dastur blok-sxemasini tuzing?

Quyidagi o’yin algoritmining blok-sxemasini chizing? Ikkita boladan bittasi ikkinchi 
bola o’ylagan sonni topishi kerak. Ushbu dastur blok-sxemasini chizing? Kiritilgan a 
sonning n-darajasini topuvchi dastur blok-sxemasini chizing?



Kompyuter z=250 so’m turadi. Xaridorda so’m pul bor. Agar xaridorgi summa 
kompyuter narxidan katta bo’lsa unda xaridor kompyuterni sotib olsin va dastur 
undagi qolgan x1 summani chiqarib bersin, aks holda dastur “siz kompyuterni sotib 
ololmaysiz va sizga y so’m yetmaydi” degan xabar chiqarsin.

Download 1 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling