har yurakning bir bahori bor,
har bir qalbga ishq bo’lar mehmon.
har yurakda gullar muhabbat,
Bo’ston etar uni begumon.
Lekin Layli boshiga kelgan
Qora kunlar bizga yot bugun.
Bizga yotdir Shirin baxtini
Paymol etgan u qop-qora tun,-
she’riga quyidagi epgraf keltirilgan:
“Muhabbat
Ul o’zi eski narsa,
Lokin har bir yurak
Oni yongorta...”
Xodi Toqtosh
Ko’rinadiki, har bir qalbda ishq gullarkan, yurak bo’stonga aylanadi. Shuning uchun ham Layli boshiga kelgan, Shirin baxtini paymol etgan qora kunlar o’tmishga aylangan, degan fikrni Xodi Toqtosh asaridan keltirilgan parcha yanada ta’sirdor qiladi, ishonchni oshiradi. “Yozuvchi yolg’onni to’qiydi-yu, haqiqatni yozadi”, - degan hikmatni guyo isbotlaydi.
3. Lirik chekinish. San’atkor asarida yaratayotgan syujet voqealaridan ba’zida o’zi ham ta’sirlanib ketadi, qalbida tug’yonlar, hislar, fikrlar quyulib kelaveradi. Shu jarayonda syujet voqealarini to’xtatadi-da, ana shu kechinmalarni ifodalaydi. Bu holat – lirik chekinishni keltirib chiqaradi. Lirik asar – shoir kechinmalarining ifodasi, dramatik asarda muallif nutqi ishtirok etmasligini hisobga olsak, lirik chekinishlar liro-epik asarlarda uchraydi. Jumladan, hamid Olimjonning “Zaynab va Omon” dostonida Omon o’z qismatini, tarixini so’zlar ekan, dunyo ona mehri bilan to’liq va ulug’ligini, ona va farzand o’rtasidagi sevgining buyukligini ta’kidlaydi. Ana shu tushunchalarning beg’uborligini, samimiyligini, jonga jon solib asrashligini ta’kid qilish, unga yana bir isbot keltirish uchun shoir lirik chekinishga yo’l qo’yadi:
Do'stlaringiz bilan baham: |
