Alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti organik kimyo

Poligalogenli hosilalar.
– xloroform
geminal – yodoform
visinal – bromoform
– tetraxlormetan

Xloroform rangsiz, yonmaydigan, og‘ir suyuqlik bo‘lib, o‘ziga xos hidi bor. U erituvchi sifatida va hushsizlantiruvchi vosita sifatida ishlatiladi.
– o‘t o‘chirish maqsadida ishlatiladi.
Ftorli birikmalari zaharli, mono ftorlilaridan di
ftorlilari barqarorroq va zaharsiz.

To‘yinmagan galogenli birikmalar.
– vinilxlorid, monoxloretilen
– propilenxlorid

- 2 – xlor propen

– allil xlorid
To‘yinmagan galogenli hosilalar uchga bo‘linadi:

1.

3.

Juda mustahkam bog‘langan bo‘lib, bu xlor atomi almashinish reaksiyalariga kirishmaydi.
II.
Galogen juda harakatchan bo‘lib oson almashinadi.
III. Bu turdagilari to‘yingan galoid alkillarga juda o‘xshash.
Ishlatilishi. Ko‘pchilik sintezlarda xom ashyo sifatida, farmakologiyada, tibbiyotda erituvchi, og‘riqni qoldiruvchi, dezinfeksiyalovchi vositalar sifatida va boshqa maqsadlarda ishlatiladi.
NAZORAT SAVOLLAR.
1.Galogenli hosilalarga misollar keltiring va nomlang.
2.Monogaloid hosilalarga xos reaksiyalarni yozing.
3. va mexanizmda boradigan reaksiyalarga misollar keltiring.
4.Galogenli hosilalar asosida olinadigan moddalarga misollar keltiring.
A M A L I Y I S H № 5
TAJRIBA № 1

Reaktivlar: Etil spirt bilan konsentrlangan sulfat kislota aralashmasi (2:1), natriy xlorid.
Asboblar: Probirka, gaz chiqarish nayi.

ETIL XLORIDNING OLINISHI.
Probirkaga 3 ml (2:1 nisbatda spirt va konsentrlangan sulfat kislota) aralashmasi quyilib, ustiga 0,1 g kukunsimon natriy xlorid solinadi. Probirkani uchi cho‘zilgan to‘g‘ri gaz o‘tkazuvchi trubka o‘rnatilgan probka bilan berkitiladi va asta sekin qizdiriladi. (suyuqlik ko‘piklashadi). Ajralayotgan xlorli etil yondiriladi. Trubka uchida yashilroq chekaga ega bo‘lib yonadi. Xlorli etil gazsimon modda (T_q.+12,4^o). Reaksiyaning oraliq bosqichlarini ko‘rsating.