Alto Aloha tarmog'i, Ethernet

Reja:

1. Ethernet texnologiyasini kelib chiqishi.
2. Ethernet texnologiyasi va uning rivojlanishi.
3. Fast Ethernet texnologiyasi tavsifi.

Internet (lotincha: internr– aro va net – tarmoq) – standart minimal internet protokoli (I) orqali maʼlumot almashuvchi kompyuter tarmoqlarining butunjahon va omma uchun ochiq toʻplamidir. Bu maʼlumotlarning asosiy tashuvchi protokoli TCP/IP dir. TCP/IP oʻzaro bogʻliq protokollar yigʻindisi boʻlib, internetda maʼlumot tarqalishida asosiy oʻrin egallaydi. Internet tarmogʻini minglab akademik, davlat, tijorat va xonadon tarmoqlari tashkil etadi. Internet elektron pochta, chat hamda oʻzaro bogʻlangan sahifalar va boshqa Butunjahon oʻrgimchak toʻri servislaridan tashkil topadi.
Internet — katta (global) va kichik (lokal) kompyuter tarmoqlarini oʻzaro bogʻlovchi butunjahon kompyuter tizimi. Unda geografik oʻrni, zamon va makondan qatʼiy nazar, ayrim kompyuter va mayda tarmoqlar oʻzaro hamkorlikda global informatsiya infratuzilmasini tashkil etadi. Qaydnomalar tizimi bilan boshqariladigan barcha hosila tarmoqlar hamkorlikda isteʼmolchilarga maʼlumotni saqlash, eʼlon qilish, joʻnatish, qabul qilish, izlash va maʼlum boʻlgan barcha variantlar (matn, tovush, videotasvir, fotosurat, grafika, musiqa tarzida va b. koʻrinishlar) da axborot almashinishga imkon yaratadi.

Internet tizimi 20-asr. 60-yillarida paydo boʻldi. Oʻsha paytlarda Amerika mudofaa departamenti tashabbusi bilan kompyuterlar telefon tarmoqlariga ulana boshladi. Dastlab, bunday faoliyat takomillashtirilgan loyihalar agentligi (AKRA) tadqiqotlari doirasida olib borildi. Bu tadqiqotlar sovuq urush avj olgan davrga toʻgʻri keldi. AQSH mudofaa departamenti urush boʻlib qolgan taqdirda oddiy kommunikatsiya vositalari ishdan chiqqudek boʻlsa, oʻrniga yangi qoʻshimcha kommunikatsiya vositalarini izlash bilan faol shugʻullandi. 60-yillar oxiri va 70-yillarda Internet tarmogʻi uncha keng rivojlanmadi.
Dastlabki oʻn yillik xalqaro tarmoq, asosan, harbiylar va yirik olimlarning shaxsiy elektron liniyalari faoliyati doirasi bilan cheklandi. Internetning beqiyos rivojlanish surʼati davlat, taʼlim, akademik va ijtimoiy tuzilmalarning oʻziga xos umumiy moliyaviy va intellektual ulushiga bogʻliq boʻldi.
20-asr 70-yillarida turli tarqoq kompyuterlar tarmoqlari orasida informatsiyani uzatish va almashinish qoidalari tizimi ishlab chiqildi. Bular oʻzaro hamkorlikka doir qaydnomalar – Internetworking protocols (IP) boʻlib, global tarmoqni takomillashtirish uchun qulay muhit yaratdi. IP oʻrnatgan tartibga koʻra, har qanday alohida tarmoq informatsiyani koʻp tarmoqlar orqali "birinchi punktdan to oxirgi punktgacha" yetib borishini nazorat qilishi lozim. Shuning uchun Internet negizini tashkil qiladigan qaydnomalar tizimi, xususan, Transmission Control Protocol (TCP), File Transfer Protocol (FTP) ichida IP muhim qaydnomalardan biri hisoblanadi.


Ethernet (ezernet, lotincha ather - eter) - kompyuter tarmoqlarining paketli texnologiyasi. Ethernet standartlari simli ulanishlarni va elektr signallarni fizik sathda, paket formatida va tashuvchiga kirishni boshqarish protokollarida - OSI modelining ulanish qatlamida belgilaydi. Ethernet asosan IEEE 802.3 standartlari guruhi tomonidan tavsiflanadi. Ethernet 1990-yillarning o'rtalarida Arcnet, FDDI va Token halqalari singari eng ko'p tarqalgan LAN texnologiyasiga aylandi.
Ethernet texnologiyasi - mahalliy tarmoqlarni tashkil etish uchun eng keng tarqalgan. Bugungi kunda ularning soni besh million ko'rsatkichdan oshadi. Biz Ethernet texnologiyasi bo'yicha ishlovchi tarmoq kartalari bilan jihozlangan, kompyuter haqida gapiradugan bo'lsak, ular juda ko'p. Izernet Network asoslangan bu tarmoq standarti bu Xerox tomonidan ishlab chiqilgan, u hali ham o'tgan asrning etmish beshinchi yilida amalga oshirildi. Bu usul Gavayi universiteti radio tarmog'ida ancha oldin sinovdan o’tkazilgan bo'lsa-da u XX asrning oltmish ikkinchi yarmida sodir bo'ldi.
Birinchi versiyalarning standartida (Ethernet v1.0 va Ethernet v2.0) koaksial kabel uzatuvchi vosita sifatida foydalanilganligi, keyinroq o'ralgan juft simli va optik kabeldan foydalanish mumkinligi aytilgan. Kirishni boshqarish usuli - tashuvchini boshqarish va to'qnashuvni aniqlash (CSMA / CD, Carrier Sense Multiply Access to Collision Detection), ma'lumot uzatish tezligi 10 Mbit / s, paket hajmi 72 dan 1526 baytgacha, ma'lumotlarni kodlash usullari tavsiflangan.
Bitta umumiy tarmoq segmentidagi tugunlar soni 1024 ish stantsiyasining chegarasi bilan cheklangan (fizik sath spetsifikatsiyasi yanada qattiq cheklovlarni o'rnatishi mumkin, masalan, yupqa koaksial segmentga 30 dan ortiq ish stantsiyalari va qalin koaksial segmentga 100 dan ortiq bo'lmagan ulanish mumkin). Biroq, bitta umumiy segmentga qurilgan tarmoq, tugunlar soni chekloviga erishilishidan ancha oldin samarasiz bo'ladi. 1995 yilda 100 Mbit / s tezlikka ega IEEE 802.3u Fast Ethernet standarti qabul qilindi, keyinchalik 1000 Mbit / s tezlikka ega IEEE 802.3z Gigabit Ethernet standarti qabul qilindi. To'liq dupleks rejimida ishlash qobiliyatidir.
- shuncha tez bitadi. Yaqin qilgan yaqingacha ommaviy tarzda foydalanilgan Dial-up (dayl ap) modemi yordamida telefon tarmog‘I orqali internetga ulanish o‘z vaqtida bir qator qulayliklarga ega bo‘lgan. Shaxsiy kompyuter egalari mazkur Dial-up (dayl ap) modemi orqali uy telefonlarini global tarmoqqa ulaganlar. Uning qulayligi ham shunda bo‘lgan, ya’ni telefon tarmog‘i kirib borgan, olis hududlarda ham internetdan foydalanish imkoniyati bo‘lgan va nisbatan arzon bo‘lgan. Ammo ushbu modem yordamida ulanish telefonni band qilib qo‘ygan, aloqa uzilishi kuzatilgan va internet tezligi soniyasiga 4 kb(kilobayt)ni tashkil Tezlik – internet tarmog‘ida eng muhim jihat. Internet qancha tez bo‘lsa, ishlarimiz 2000 yillardan boshlab internet tarmog‘iga ulanishning keyingi qulay texnologiyasi ADSL ingliz tilidan mutanosib abonent liniyasi ma’nosini beradi. Ya’ni uy telefonini ADSL modem orqali internet tarmog‘iga ulash telefonimizni band qilmaydi, ham internet, ham telefondan bir vaqtning o‘zida foydalanish imkoniyati tug‘iladi. Bu texnologiya yordamida soniyasiga 6 mbit. gacha ma’lumot olish imkoniyati tug‘ildi. Dial-up ga nisbatan qimmatroq bo‘lsa ham, odamlar sifatli internetni ma’qul ko‘rishdi. ADSL modemi soniyasiga 8 mbit (megabit) gacha ma’lumotlar qabul qila olgan.
Ammo tezkor zamonning fuqarolarini bu tezlik qanoatlantirmas edi. Internetga ulanishning yangi texnologiyasi – FTTX (fiber to the x – x manzilga qadar optik aloqa tarmog‘i) yaratildi.
FTTX texnologiyasi yoki optik aloqa tarmog‘i orqali soniyasiga 100 yoki undan ortiq megabit ma’lumotni olish imkoni mavjud. Bugun ko‘p qavatli uylarda o‘rnatilayotgan, uyga kirish yo‘lida o‘rnatilgan keng polosali telekommunikatsiya xizmatlarini ko‘rsatuvchi portlarga ko‘pchiligimiz e’tibor bermagan bo‘lishimiz mumkin. Ammo unutmang, ular yordamida siz tezkor axborot uzatish, internet Yaqin-aqingacha telekommunikatsiya tarmog‘ida misli kabellardan aloqa liniyalari yaratilar, bu telekommunikatsiya tarmog‘ining asosiy infratuzilmasini tashkil etar edi. 80-yillar oxiridan boshlab raqamli uzatish qurilmalari joriy etilishi natijasida tarmoqda FTTX – ingliz tilidan fiber to the x, ya’ni muayyan joygacha optik tolali aloqa tarmqolari keng joriy etila boshlandi. Agar optik aloqa tarmog‘i binogacha kirib borgan bo‘lsa, bu – FTTB (building), agar xonadongacha kirib borgan bo‘lsa, bu – FTTH (home) texnologiyasi deyiladi.
Hozirgi kunda mamlakatimizda deyarli barcha magistral, zonaichi va stansiyalararo aloqada optik tolali aloqa liniyalari qo‘llanilmoqda. Optik aloqa tarmoqlarini joriy qilish rejasiga ko‘ra, hozircha shahar hududidagi ko‘p qavatli binolarda mazkur texnologiya joriy qilinmoqda. Keyinchalik hovli, mahalla hududlarida ham optik aloqa tarmoqlarini yotqizish rejalashtirilgan.
Tarkibida metall va shisha komponenti mavjud optik tolali aloqa liniyalarining asosiy ustunligi — kengpolosali, yuqori tezlikdagi trafik (ma’lumot) uzatish imkoniyati, tashqi elektromagnit ta’sirlarga kam ta’sirchanligi, yuqori sifatida, ya’ni uzoq vaqt xizmat qilishida.
telekanallarni tomosha qilish, masofaviy ta’lim olish, uzoqdagi qadrdonlar bilan yoningizdagidek suhbatlashish imkoniga ega bo‘lasiz.
Yaqin-aqingacha telekommunikatsiya tarmog‘ida misli kabellardan aloqa liniyalari yaratilar, bu telekommunikatsiya tarmog‘ining asosiy infratuzilmasini tashkil etar edi. 80-yillar oxiridan boshlab raqamli uzatish qurilmalari joriy etilishi natijasida tarmoqda FTTX – ingliz tilidan fiber to the x, ya’ni muayyan joygacha optik tolali aloqa tarmqolari keng joriy etila boshlandi. Agar optik aloqa tarmog‘i binogacha kirib borgan bo‘lsa, bu – FTTB (building), agar xonadongacha kirib borgan bo‘lsa, bu – FTTH (home) texnologiyasi deyiladi.
Hozirgi kunda mamlakatimizda deyarli barcha magistral, zonaichi va stansiyalararo aloqada optik tolali aloqa liniyalari qo‘llanilmoqda. Optik aloqa tarmoqlarini joriy qilish rejasiga ko‘ra, hozircha shahar hududidagi ko‘p qavatli binolarda mazkur texnologiya joriy qilinmoqda. Keyinchalik hovli, mahalla hududlarida ham optik aloqa tarmoqlarini yotqizish rejalashtirilgan.
Tarkibida metall va shisha komponenti mavjud optik tolali aloqa liniyalarining asosiy ustunligi — kengpolosali, yuqori tezlikdagi trafik (ma’lumot) uzatish imkoniyati, tashqi elektromagnit ta’sirlarga kam ta’sirchanligi, yuqori sifatida, ya’ni uzoq vaqt xizmat qilishida. Ko‘p qavatli xonadonlar kirish yo‘lagigacha yotqizilgan optik aloqa liniyasidan kompyuter yoki mobil uskunagacha qo‘shimcha aloqa liniyasi tortiladi. Shu orqali siz keng polosali internet xizmatlaridan bemalol foydalanishingiz mumkin. Yana bir ahamiyatli jihati, bu tezlik bilan xonadoningizdagi boshqa mobi aloqa vositalarini, misol uchun, planshet, smartfon, netbuk yoki noutbuklar yordamida internetdan foydalanish mumkin. Buning uchun Wi-Fi uskunasini o‘rnatsangiz kifoya. Fast Ethernet (100BASE-T yoki 802.3u) - bu standart 10 million bps o'rniga sekundiga 100 million bit tezlikda ma'lumotlarni almashish uchun aloqa protokoli. Fast Ethernet 5-toifadagi o'ralgan simli simlar ustida ishlaydi.
Ikkita 100BASE-T standartlari mavjud. Sifatida tanilgan birinchi standart 100BASE-T CSMA / CD-dan foydalanadi. Sifatida tanilgan ikkinchi standart 100VG-AnyLAN yoki 802.12, boshqa standartga o'xshash; ammo, u ma'lumotlarni uzatish uchun boshqa chekilgan ramkadan foydalanadi.
100BASE-T uch xil kabel texnologiyalari bilan ta'minlangan

1.